Жүрек талмасын анықтайтын жаңа технология ойлап табылды

Мичиган университетінің ғалымдары инфаркт пен инсультті тудыратын тромбоздардың (тамырдағы қанның ұюы) нақты орнын анықтай алатын нанобөлшектерді жасады. Болашақта бұл бөлшектерді инфаркт пен инсультке қарсы препараттарды жасауға да қолдануға болады. Бұл туралы universal-sci.com жазды.

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметі бойынша, әлемде жыл сайын жүрек-қан тамырлары ауруларынан 18 миллион адам қайтыс болады. Бұл өлім-жітімнің 85 пайызы инфаркт пен инсультке байланысты.

Мичиган университетінің ғалымдары инфаркт басталғанға дейін оны анықтауға арналған әлеуетті бейнелеу әдісін әзірледі.

© Shutterstock.com

Жүрек денсаулығын жақсартудың бірнеше жолы бар; мысалы, зерттеулер физикалық белсенділік инфаркттан кейін қалпына келтіруді 45 пайызға дейін арттыратынын көрсетті. Дегенмен, пациент ауруын алдын ала ескертететін технология болса, инфаркттың алдын алу мүмкіндігі одан әрі артады. Бұл тұжырымдама ғалымдар тобы әзірлеген жаңа визуализация әдісінің негізінде жатыр.

Дыбыс, жарық және нанобөлшектердің көмегімен жүрек талмасын анықтау

Авторлардың бірі, профессор Брайан Ронейн Смит (Bryan Ronain Smith) жаңа әдісті оның командасы жарықты сіңіретін бөлшектерді артерияға бағыттау арқылы жасағанын айтты.

"Бөлшектер бізге жүректегі жағдайдың үш өлшемді кескіндерін құруға мүмкіндік беретін ақпарат жібереді", - дейді ол.

Бастапқыда жаңа технология тышқандарда сынақтан өтті. Смит пен оның әріптестерінің айтуынша, технологияны енді адам тамырына жіберіп, инфаркт пен инсульт тудыратын май шөгінділерін – атеросклеротикалық тромбтарды тікелей сканерлеуге пайдалануға болады.

Смит жаңа әдістің құндылығы оның тәуелсіз жасушаларды таңдауда екенін айтады. Қазір тромбтарды суретке түсірудің басқа жолдары да бар. Бірақ бұл тәсілдің екінші жағы – ол жасушалармен жұмыс істейді. Ғалымдар макрофагтар мен моноциттер деп аталатын жасушаларды арнайы қарап, шөгінділердің пайда болуын зерттеген.

Белгілі бір қан ұйығышының инсульт немесе науқастың инфаркты тудыратынын көрсету қиын, бірақ Смиттің айтуынша, тромбтар ең қауіптісі. Мұндай тромбтар жарылып, қан тамырларын бітеп тастауы мүмкін.

Майлы шөгінділерден басқа, бейімді тромбтар көптеген иммундық жасушаларды, макрофагтарды және моноциттерді жинайды. Смит және оның әріптестері көміртегі атомдарынан жасалған және өте кішкентай түтіктер түріндегі нанобөлшектерді жасады, олар табиғи түрде мұндай жасушаларды дәл табады.

© Shutterstock.com

Ғалымдар бөлшектерді денеге енгізген кезде, түтіктер тромбтарда жиналатын арнайы иммундық жасушаларды іздей бастайды. Содан кейін ғалымдар лазер сәулесін артерияға бағыттайды. Егер шөгінділер көлбеу болса, бөлшектер жарықты жұтып, дыбыс толқындарын өткізеді. Содан кейін ғалымдар сигналды қабылдап, шөгіндінің орнын анықтайды және оны көзбен көреді.

Қалыпты қантамырды тромб бар артериямен салыстыра отырып, Смит ұйыған артерияда макрофагтар мен моноциттердің шамадан тыс көп болуын түсіндіреді. Смиттің әдістемесі ең алдымен моноциттер мен макрофагтарды анықтауға бағытталған. Өйткені бөлшектерді сіңіре алатын басқа жасушалар іс жүзінде жоқ.

Болашақта дәрігерлер Смиттің инновациясын қолдана отырып, нанобөлшектері бар артериялық қан ұйығыштарын дәл және денені кеспей анықтай алады.

Қазіргі уақытта инфаркт немесе инсульт тудыруы мүмкін сезімтал тромбтарды анық көрсететін және емдейтін тиімді әдістер жоқ. Зерттеушілер олардың жаңа зерттеуі жағдайды өзгертуге көмектеседі деп сенеді.