In the Mood for Love: Кар Вай фильміндегі 3 fashion-деталь

In the Mood for Love: Кар Вай фильміндегі 3 fashion-деталь
Фото: vk.com

Көркем фильм шебері, гонгконгтік режиссер Вонг Ка(р) Вайдың (Орыс тілді аудиторияда режиссер тегін Кар Вай деп атау қалыптасқан)* «In the Mood for Love» («Махаббатқа құмарту») картинасын сыншылар кинематография тарихындағы үздік фильмдер рейтингіне қосады.

Көрмеген адамдар болса, фильм сюжетін бір-екі ауыз сөзбен айтып өтейік. Оқиға үзік-үзік сипатталады: Су (Мэгги Чун) мен Чоу (Тони Люн Чу Вэй) алғаш рет 1962 жылы жолығады. Олардың бірі жұбайымен, екіншісі күйеуімен Гонконг қаласының шағын қонақүйлерінің бірінде көрші бөлмелерге тоқтайды. Екеуіне жолдастарының өзгеге көзі түскендей көрінеді. Бірақ, оған көздері жетпеген. Көршілердің арасында ортақ өкініштен пайда болған достық «Махаббатқа құмарту» сезіміне ұласады. Хас шеберлікпен көрсетілген бұл байланыс өзіне елітіп әкетеді. Үзіліп кететұғын нәзік қылдай сезімді көрерменнің көз алдына құмалақ ашқандай жая салмай, тылсымға толы түрлі түстер мен өзге де белгілер арқылы жеткізе білген. 

Сондай детальдердің бірі – басты кейіпкердің тік жағалы көйлектері

Актриса Мэгги Чунның кейіпкері мінсіз денесіне құйып қойғандай көркем көйлектерін сансыз мәрте ауыстырады. Детальдерге аса мән бермейтін адамға бұл кадр ауыспаған, уақыт өтпеген, сол кездесу, бір кездесу секілді көрінуі мүмкін. Дегенмен, өзгеріссіз сценада жолығып тұрған екеудің кездесуге күнде келетінін әйел адам үстіндегі ципаодан байқауға болады. Тік жағалы қытай ұлттық көйлегінің заманауи нұсқасына мән бере қараған көрермен бір кадрдың бірнеше кездесулерден құралған коллаж екенін түсінеді. Бұл Ка(р) Вайдың шеберлігі.

Екіншісі – ретро стильдегі ридикюль

«Егер ұсақ-түйекке мән берсең, уақыт өте оларды аңғара бастайсың», - дейді Су бір сөзінде. Расымен, фильмнің өзінде де ұсақ-түйек үлкен маңызға ие. Жоғарыда айтып өткендей, режиссер өз ойын жанама жолмен жеткізеді. Мысалы, Судың жолдасы мен Чоудың жұбайы бір-бірімен көңіл қосқанын да кейіпкерлер кішкене деталь арқылы біледі. Бір сценада Чоу Судың қолындағы ретро стильдегі ридикюльдің, яғни, сөмкенің өз әйелінде де бар екенін айтады. Ал, Суға оны жолдасы шетелден алып келгенде, «Мұндайды Гонгконгтен таппайсың» деген. Сондай-ақ, Судың жолдасы шешпей тағатын галстугтің Чоудың мойнындағыдан айнымайтыны тағы бар.

Үшіншісі – қызыл түс

«In the Mood for Love» тым баяу жүретін сюжетімен ерекшеленеді. Осыдан бір жыл бұрын өмірден өткен орыс ақыны Евгений Евтушенконың:
Проклятье века — это спешка,
и человек, стирая пот,
по жизни мечется, как пешка,
попав затравленно в цейтнот.

Поспешно пьют, поспешно любят,
и опускается душа.
Поспешно бьют, поспешно губят,
а после каются, спеша, – деген жолдарындағыдай қазіргі өмірдің көз ілеспес қарқынына үйренген адам қашан кейіпкерлер арасында махаббат өршіп, сезім жетегінде кетеді деп тағатсыздана күтері анық. Алайда, көрермен дегені болмайды. Су мен Чоу адюльтерге (сертсіздік) жол берген жұбайларына ұқсағысы келмейді. Бұл – махаббат сезіміне қанша құмартса да, одан бас тарта білу туралы картина. Осыны жеткізуде Ка(р) Вай түс пен жарықты шебер қолданады. Эмоционалдық тұрғыдан шиеленіскен сәттерде Су үнемі не қызыл түсті ципао не алқызыл плащ киеді. Қытай философиясында қызыл — бақыт пен сәттіліктің белгісі.

*** Орыс тілді аудиторияда режиссер тегін Кар Вай деп атау қалыптасқан. Бірақ, бұл жердегі 
/р/ дыбысының айтылмағаны жөн. Қытай тілінің кантондық диалектісінде /р/ дыбысы жоқ. Мұндай қателік режиссер тегін британиялық ағылшын тіліне икемдегенге байланысты орын алған.

А. Оралқызы