Ру, тіл және дәстүр: қазақ пен корейдің 7 ұқсастығы

Қазақтар мен корейлер бір-біріне ұқсайды дегенді жиі естіп жатамыз. Олардың бір-біріне ұқсауы заңды, себебі екі ұлт өкілдері де Азия халқына жатады. Олардың тек сырт келбеті емес, сонымен қатар дәстүрінде, тілінде, тіпті тұрмыс салтында да ұқсастықтар бар. Massaget.kz тілшісі екі халыққа тән ұқсастықтарды жинап шықты. 

Ата-тек

Бүгінде Оңтүстік Корея мемлекетінде 51 миллион адам бар. Барлығы 300 тектен шыққан. Олардың ішінде ең танымалы - Ким, Ли, Пак және Юң. Ал қазақтар үш жүзден, оның ішінде рудан тарайды. Әдетте, бір атадан тараған туысқандарға үйленуге болмайды. Қазақта 7 атадан асып барып, қыз алысып-беріскен. 

Бір тектен шыққан корейлерге туысқан болып есептелгендіктен, 1995 жылға дейін өзара некелесуге мемлекет тарапынан ресми түрде тыйым салынған. 

"ң, қ, ұ дыбыстары" 

Корей тілі де, қазақ тілі де алтай тілдер семьясына жататындықтан оладың құрылымы да, грамматикасы да ұқсас. Сондықтан корейлерге қазақ тілін не қазақтарға корей тілін үйрену оңай.

Бұған дейін біз орыс тілінің ықпалымен корейдің кей сөзін қате айтып жүрдік. Мәселен, Канг емес, Каң; Юнг емес, Юң, Чонг емес, Чоң. 

Сондай-ақ, кей сөздердің мағыналық жағынан да, айтылу жағынан да ұқсастығын байқауға болады. Мысалы, 작은 [чагын] деген сөз кішкентай, шағын деген мағынаны білдіреді. 

Үлкеннің атын атамау

Корей халқында қазақтар секілді үлкеннің атын атауға тыйым салынған. Яғни, әулеттің келіні атасын, қайын ағаларын, кейде тіпті үлкендер көзінше күйеуін де атымен атамайды. Мысалы, келіндері Ын Ханың әкесі, Ын Ханың атасы немесе үлкендеріне үлкен ата, үлкен апа деп айтады. 

Иіліп сәлем беру

Корейлерде сәлем ерекше мағынаға ие. Шығыс халқындағы сәлем беру идеологиясында баланс тудыратын инь-янь тұр. Ер адам "янь" болса, әйел адам "инь". Яғни, иіліп сәлемдесу арқылы бір-біріне құрмет көрсетеді. 

Қазақтың келіндері де өзінен үлкен адамдарға иіліп сәлем берген. Бірақ бүгінде сәлем беру түрлері өңірлерге байланысты өзгерді. 

"Жер үстел" 

Корей сериалдарын көп қарайтын болсаңыз, олардың кәдімгі үстелге қарағанда жер үстелде отыратынын байқаған боларсыз. Қазір тек тамақтанатын жер үстел ғана емес, сонымен қатар, сабақ оқитын да жылжымалы жер үстелдер пайда болды. 

Қазақтар да ежелден жер үстелде ас ішеді. Біздің жер үстелден өңірге байланысты түрлі пішінде келеді. Мысалы, солтүстікте жер үстел дөңгелек пішінді болса, батыста төртбұрышты. Ал корейлерде жер үстел шағын, бірнеше ғана адамға арналған.

Тұсау кесу

Қазақтар мен корейлердің тағы бір ұқсастығы - дәстүр. Әсіресе баланың тұсауын кесетін дәстүр екі халыққа да тән. Бірақ қазақта алдымен баланың тұсауын кеседі, кейін бала өзіне ұнаған затты таңдайды. Мұндай дәстүр корей халқында да бар.

Қазақ баласын қырқынан шығарса, корейлер баласының 100 күнге толғанын атап өтеді. Онда да туысқанның бәрін шақырып, дастарқан жаяды. Сол кезде баланың алдына түрлі зат қояды. Бала қайсын таңдаса, сол салаға бет бұрады деген ырым бар. 

Каягым мен жетіген

Келесі ұқсастық - музыкалық аспап. Төмендегі суреттерден қайсы қазақтың, ал қайсы корейдің аспабы екенін ажырату қиын. Бірақ дұрыстап қарасаңыз, қазақтың жетігені оюмен өрнектелгенін көресіз, ал каягымда гүлдер бейнеленген.

Каягым - көп ішекті шертпелі аспап. Шамамен VI ғасырда жасалған. Оның 12, 24 ішекті түрлері бар.

Жетіген де - көп ішекті шертпелі аспап. Өзінің аты айтып тұрғандай, жетіген алғашында 7 ішекті болған, бірақ қазір аспаптың бірнеше ішекті түрлері бар.

Жаңалықтарды бәрінен бұрын біліп отырғыңыз келсе, Telegram-арнамызға жазылыңыз!