"100 жаңа оқулық": Әлемнің үздік кітаптары қазақ тіліне қалай аударылды?

"Жаңа гуманитарлық білім. Қазақ тіліндегі 100 жаңа оқулық" жобасының негізінде әлемнің білім беру саласындағы 18 үздік оқулығы қазірдің өзінде қазақ тіліне аударылды. Ал осы аударма процесі қалай өтті? Кітаптар қалай таңдалды? 

Жоба "Рухани жаңғыру" бағдарламасы негізінде жүзеге асты. Редакциялық алқаның төрағасы – академик, қоғамдық ғылымдар докторы, профессор, ҚР Президенті Әкімшілігінің бірінші орынбасары – Марат Тажин. Сондай-ақ, ҚР Білім және ғылым министрі Ерлан Сағадиев, академик, экономика ғылымдарының докторы, профессор Рахман Алшанов, философия ғылымдарының докторы Жақыпбек Алтаев, саясаттанушы Ерлан Карин, тарих ғылымдарының докторы, профессор Ерлан Сыдықов және өзге мамандар редакциялық алқаның құрамында бар. 

Ұлттық аударма бюросының жоба жетекшісі Назгүл Қожабек философия, социология, психология, экономика, менеджмент, кәсіпкерлік, дінтану, лингвистика, мәдениеттану, антропология және журналистика сынды гуманитарлық салаларға қатысты кітаптардың қалай аударылғанын баяндады.

"Біздің кеңседе әдеби және ғылыми редакторлар мен корректорлар қызмет атқарады. Кітаптарды негізінен өз үйлерінде жұмыс істейтін ЖОО оқытушылары аударады. Мысалы социология кітабын аудару үшін, аудармашы бұл саланы жетік меңгеруі тиіс қой. Әдетте бір кітапты үш-төрт адам аударады. Жұмыс барысы жалпыға ортақ Google Docs және аудармаға арналған Smartcat атты бағдарламада іске асады. Жұмыс былай жүреді: кімге Smartcat арқылы жұмыс істеу ыңғайлы болса, ол сол бағдарлама арқылы мәтінді аударып, оны кейін Google Drive сервисіне жүктейді. Ол жерде әдеби және ғылыми редакторлар іске кіріседі. Мәтіндер бәріне ортақ болғандықтан олар бір файлмен жұмыс істейді. Олардың артынша корректорлар қате түзеп отырады. Яғни жұмыс үш жақтан атқарылады, мұндай әдіс барлығына ыңғайлы әрі өнімді". 

Редактор Smartcat бағдарламасымен жұмыс істеуде

Барлық кітап 2017 жылдың маусымында бірдей аударыла бастады. Күрделілігі мен көлеміне байланысты кітаптар әртүрлі уақытта дайын болды. Мысалы 300 беттен тұратын оқулық жарты жылдан кейін баспаға жіберілді, 400-500 беттік кітаптар 2018 жылдың қаңтарында, ал 800 беттік менеджмент оқулығы 2018 жылдың наурызында баспаға жіберілген еді. 

"Біздің аудармашылар мен редакторлар арасында байланыс еш үзілмейді. Аудармашы аптасына бір рет Ұлттық бюроға келіп редакторлармен оқулық жайын талқылайды. Әр аударма тобына бір-бір ғылыми жетекші тағайындалған. Аударманың жылдамдығына, сапасына, қысқасы, барлығына сол ғылыми жетекші жауап береді", – деді Назгүл Қожабек. 

Аудармашы мен редактор жұмыс барысында

Оқулықтар тиражы он мың данадан тұрады. Қазірдің өзінде барлық оқулық Қазақстанның 110 жоғарғы оқу орнына жіберілді. Қазір Ұлттық аударма бюросы келесі 30 кітапты аударуға кірісіп кетті. 

Алғашқы 18 кітаптың электронды нұсқасы "Қазақстанның ашық университетінің" openu.kz порталында жарияланды. Алдағы уақытта кітаптардың тағы бір моделі ретінде қазақ және орыс тіліндегі онлайн-дәрістер жарық көреді.