Канада ғалымдары егде жастағы адам үшін өлім қаупін есептеуге қабілетті онлайн-калькулятор жасады.
Брюйре ғылыми-зерттеу институты, Оттава университеті және Макмастер университетінің зерттеушілері RESPECT деп аталатын "адам өмірін есептейтін калькулятор" жасады. Олар 2007-2013 жылдар аралығында үйде күтім алған 50-ден асқан 500 мыңға жуық адамның мәліметтер базасы негізінде қарттардың өлім қаупін болжау моделін жасады.
RESPECT сауалнамасына сәйкес, оның негізінде белгілі бір жылы өлім қаупі есептеледі, көбінесе зерттеуге қатысушылар гипертония, жүректің ишемиялық ауруы, Альцгеймер ауруы немесе деменцияның басқа түрлерімен ауырады.
Калькулятор өлім қаупін және өлімнің болжамды жылын 15 сұрақтан тұратын сауалнаманы толтырғаннан кейін есептейді. Өлім қаупінің болжамын дәрігер, пациенттің өзі, туысының медициналық ақпараты бар отбасы мүшесі есептей алады.
"Калькулятор отбасыларға және олардың жақын адамдарына жоспар құруға мүмкіндік береді. Мысалы бұл адамға жұмыстан демалыс күнін ата-анасымен бірге болуға немесе соңғы отбасылық демалысты қашан бірге өткізетінін анықтауға көмектеседі", - дейді Брюйре ғылыми-зерттеу институтының ғылыми қызметкері Эми Хсу.
Жұмыс CMAJ ғылыми журналында жарияланды. Мақалада RESPECT-тің өлім қаупін болжау құралы қол жетімді ақпаратты пайдаланады және үйде күтім жасайтын егде жастағы адамның қажеттіліктерін анықтауды жақсарта алатыны айтылған. Болжау калькуляторы сізге дәрігерге алдын-ала қаралуға және адамның күтімін алдын-ала жоспарлауға көмектеседі.
"Адам өлімге жақындаған кезде басты мақсат медициналық көмектен, қалған өмірінің сапасын арттыратын адамға күтім жасауға ауысады", - дейді Брюйере ғылыми-зерттеу институтының ғылыми қызметкері Питер Танусепутро.
Торонто университетінің биоэтика жөніндегі маманы Керри Боуман ғылыми жұмыстың зерттеу этикасын бұзбайтынын айтып, мұндай болжам егде жастағы адамның әл-ауқатына әсер етуі мүмкін екенін айтты.