Күнделікті рацион теріге қалай әсер етеді?

Күнделікті рацион теріге қалай әсер етеді?
Фото: pixabay.com

Қандай өнімдер теріге пайдалы, қайсысы жарамсыз, арнайы витаминдік қоспалар қалай жұмыс істейді және зиян тамақ ішкеннен кейін теріні қалай қалпына келтіруге болады? Тамақтану және тері: олар бір-бірімен қалай байланысады?

Шынында да, ішек, ми және тері арасында байланыс бар. Бұл байланыстарды жұптарға бөлуге болады: ішек – тері, ми – тері. Алғашқы қосылымның салдарының мысалы безеу, розацеа, атопиялық дерматит болады - бұл жағдайда ішектің күйі терінің күйіне әсер етеді. Екінші мысал псориаз, экзема, нейродермит: және бұл жерде психологиялық жағдай маңызды. 

Біздің денеміздің иммунитетінің 80% ішекте орналасқан. Ішек микробиотасы – бұл тұтас экожүйе, триллиондаған «жақсы» және «жаман» бактериялар, саңырауқұлақтар, вирустар. Ондағы ауытқушылықтар теріде де көрінетін қабыну реакцияларының каскадын тудырады. Бұл ретте біз тек бет терісін ғана емес, бүкіл денені айтып отырмыз.

Микробиотаның құрамы мен сапасында тамақтану маңызды рөл атқарады: тамақ дәрі болуы мүмкін немесе ауру тудыруы мүмкін. Қант және жоғары гликемиялық тағамдар, өңделген тағамдар (мысалы, шұжықтар), сүт өнімдері, артық глютен мен лектиндер, нашар және монотонды диеталар, талшықтар мен сұйықтықтардың жетіспеушілігі микробиотаның денсаулығына теріс әсер етуі мүмкін. Эпигенетикалық факторлар әсерді күшейтеді: отырықшы өмір салты, спортпен айналыспау, антибиотиктерді жиі қолдану, нашар ұйқы, жиі стресске шалдығу. Нәтижесі: тері түтіккен, өңі біркелкі емес, тері тесігінің үлкеюі және май бөлінуінің жоғарылауы, ерте қартаю. 

Теріге зиянды өнімдерге не жатады? 

• Құрамында қант бар тағамдар мен жоғары гликемиялық индексі бар тағамдар. Бұл таза қант (мысалы, шайда), кәмпит, торт, банан, күріш, соустары бар гамбургерлер болуы мүмкін. Қант терінің гликация процесін тудырады - бұл ерте қартаюға, коллагеннің бұзылуына әкеледі.

• Сүт. Лактозаның теріге теріс әсерін, атап айтқанда қабынудың пайда болуын дәлелдейтін зерттеулер бар.

• Құрамында глютен мен лектин бар тағамдар. Олардың көптігі асқазан-ішек жолында қабынуды тудыруы мүмкін және бұл теріде патологиялардың пайда болуына әкеледі: безеу, атопиялық жағдайлар, экземаның өршуі, псориаз, себорея.

Сіздің рационыңызға теріге қолайлы қандай тағамдарды қосу керек?

«Табақтағы кемпірқосақ» деген әдемі атауы бар теория былай дейді: адамның диетасы неғұрлым әртүрлі болса, ішектер соғұрлым сау болады. Бірақ, әрине, мұны әркім өзінше түсіне алады. Оны анықтап көрейік. 

Рационда не болуы керек:

• Талшықтың көптігі. Әртүрлі жасылдарды көп жеңіз.

• Пайдалы майлар. Мысалы, өсімдік майлары, авокадо, жаңғақтар, тауық жұмыртқасы, шошқа майының бір бөлігі.

• Қантты тағамдарды баламалармен ауыстырыңыз. Ең жақсысы - жидектер. Концентрленген дайын шырындар, газдалған сусындар жоғары гликемиялық жүктемеге ие: оларды қантсыз жеміс сусындарымен және кейде жаңа шырындармен ауыстырыңыз.

• Ашытылған тағамдар. Микробиотаға өте пайдалы: ашытылған қырыққабат, кимчи қырыққабаты.

• Ашытылған бидайдан пісірілген глютенсіз өнімдер.

• Жақсы шикізаттан алынған сорпалары.

• Пре және пробиотикалық қоспалар.

Тері майлы, безеу және тері тесіктері ұлғайған болса, қандай өнімдерге тыйым салынады?

Жоғары гликемиялық индексі бар барлық тағамдар, қант және сүт.

Зиянды тағамнан кейін теріні қалай қалпына келтіруге болады?

Диетаны қалыпқа келтіріңіз: тамақтану арасында (3-тен 5 сағатқа дейін) үзіліс жасаңыз - егер сізде еш шектеу болмаса. Ванна, терлеудің жоғарылауымен байланысты қарқынды жаттығулар, массаждар метаболизмді жылдамдатуға көмектеседі. Және диетадағы талшықтың мөлшерін көбейтуді ұмытпаңыз, ол тамаша сіңіргіш ретінде қызмет етеді. Кейде маман - сіздің косметологыңыз немесе диетологыңыз - тіпті талшықтары бар арнайы препараттарға кеңес бере алады.

Витаминдер мен тағамдық қоспалар теріге әсер ете ме?

Олар, соның ішінде теріге де, ішек сау болса ғана жұмыс істейді. Ішінде қабыну болса, нені қабылдасаң да кідіріссіз шығады – зияны болмаса, жақсы.

Ішек сау болса d дәрумені, омега, мырыш, коллаген, селен, антиоксиданттық кешендер, а, е витаминдері, коллаген, аминқышқылдары теріні нығайтады. 

Тамақтың теріге зиянды екенін қалай білуге болады?

Тамақтану мен тері арасындағы байланысты өзіңіз бақылаңыз. Мысалы, көптеген науқастар қантты тұтыну мен қабынудың, жабық комедондардың және бетіндегі ісіктердің пайда болуы арасындағы тікелей байланысты көреді. Егер тағамға жауап ретінде терінің кез келген бөлігінде қызару, қышу, бөртпе, ісіну, түсінің өзгеруі, тітіркену пайда болса, маманға хабарласыңыз.

А. Оралқызы