Конфуций
блог
Әл Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Философия және саясаттану факультеті Дінтану
мамандығының 1 курс студенті Юлдаш Несібелі
Жетекшісі аға оқытушы Тунгатова У.А.
Конфуций-қытай тарихында көктемгі және күзгі кезең (б.з.д. 770-481) деп аталатын дәуірдің соңына таман дүниеге келген. Оның үйі қазіргі орталық және оңтүстік-батыс Шаньдун провинциясындағы шығыс Қытайдың аймақтық штаты Лу қаласында болған . Сол кездегі басқа аймақтық мемлекеттер сияқты, Лу тарих, мәдениет, туыстық байланыстар арқылы (б.з.б. 1045-221) Чжоу әулетінің императорлық сарайына (б.з.б.) байланысты болды және моральдық міндеттемелер болған. Кейбір мәліметтерге сәйкес, Конфуцийдің ертедегі ата-бабалары Сонг мемлекетінен шыққан конгтар - Сон билеушілеріне бірнеше көрнекті кеңесшілерді шығарған ақсүйектер отбасы деседі. Алайда біздің эрамызға дейінгі 7 ғасырдың ортасына қарай отбасы саяси беделін және байлығының көп бөлігін жоғалтты, ал конгтардың бір бөлігі - Конфуцийдің арғы атасы бір адам - Лу мемлекетіне қоныс аударған болатын.Лу конгтары қарапайым мырзалар болды, олардың ата-бабалары бір кездері Сонгта ие болған мұрагерлік құқықтарының ешқайсысы да болмаған. Марқұм Чжоу әулетінің қарапайым мырзалары әскерде немесе кез келген әкімшілік қызметте жұмысқа жарамдылығымен мақтана алатын болған, өйткені олар салт-дәстүрдің алты өнері:музыка, садақ ату, арба айдау, жазу және арифметика бойынша білім алған. Бірақ сол кездегі әлеуметтік иерархияда олар қарапайым халықтан бір саты жоғары болды. Конфуцийдің әкесі Шу-Лян Хэ жауынгер болған және Луда уездік басқарушы қызметін атқарған, бірақ ол Конфуций туылған кезде қарт адам болған. Алдыңғы неке оған тоғыз қыз және бір ұл тапқан болатын, осылайша Конфуций оған мұрагер болды. Бірақ Шу-лян Ол Конфуций туылғаннан кейін көп ұзамай қайтыс болды.Конфуций өзінің отбасы туралы ашық айтты. Ол кедей отбасынан шыққанын жәнеде кедей отбасынан шыққан үшін оны мемлекеттік қызметкер ретінде алмағанын,сол үшін де қара жұмыстарды істегенін айтты . Ол алдымен Цзысун руына жұмыс істеген, оның негізгі мүшелері көптеген ондаған жылдар бойы Лу билеушілерінің бас кеңесшілері қызметін атқарған тұқым қуалайтын отбасы болған. Цзисундармен бірге астық қоймалары мен мал шаруашылығын сақтаушы және отбасының феодалдық иелігіндегі уездік офицер ретіндегі бірқатар қарапайым лауазымдар Лу үкіметінде алдымен жұмыс министрі, содан кейін қылмыс министрі ретінде маңыздырақ тағайындауларға әкелді. Қылмыс министрі болып жұмыс істеген Конфуцийға тиімді жәнеде қызық болмады. Және бұл жұмысқа қарағанда құқық министрі болу тиімді болды,бірақ дипломатиялық тапсырмаларда одан да әсерлі болғанын яғни қызық болғанын көрсетті. Конфуций билеушілердің билік басында отырғанда күтпеген жерден қауіпті шешімдерді қабылдайтынын жәнеде оның халыққа зияны тиетінін білген болатын. Қиын келіссөздерді қабылдауға көмектесу үшін билеушілердің кеңесшісі болды, алайда бұл жұмысы тек 1-2 жылға созылды. Оның отставкаға кетуі себебі ұрпақтар бойы билікті Лудың заңы билеушілерінен алшақтатуға тырысқа. Конфуций отбасылардың іс-әрекеттерін шектен тыс және олардың салттық салғырттығын қарсылық деп тапты және ол билеушінің билігін қалпына келтіру үшін әділ немесе арсыздықпен күресуге дайын болды. 498 жылы үлкен қақтығыс болған болатын. Отбасыларды өзін-өзі құртуға бағыттау жоспары кері нәтиже берді. Отбасы басшылары Конфуцийден күдіктенді, сондықтан оның өз орнын және үйін тастап кетуден басқа амалы қалмаған болатын.
Өзін-өзі жер аудару шешімі Конфуцийді ұзақ сапарға алып барды. Алдымен Лудан батысқа қарай Вэй штатына қоныс аударған, одан кейін оңтүстікке қарай Сун штатына, ең соңында Чен және Цай штаттарына дейін барған болатын . Саяхат 14 жылға созылды және Конфуций осы уақыттың көп бөлігін оның ықпалын қабылдауға және ізгі үкімет туралы көзқарасын басшылыққа алуға дайын билеушілерді іздеумен өткізді. Оның ізденісі нәтижесіз болғанымен, ол ешқашан бас тартпады, өйткені ол біреудің «мені пайдалануға болатынын» қалайтын.