Жұмыртқа бірінші пайда болды ма, тауық па? Ғалымдар бұл сұраққа нүкте қойды

Жұмыртқа бірінші пайда болды ма, тауық па? Ғалымдар бұл сұраққа нүкте қойды
Фото: ru.freepik.com

Бұл сұрақ адамдар арасында көп жылдар бойы пікірталас тудырып келеді. Британдық зерттеушілер бұл сұраққа қатысты өз нұсқасын ұсынды, - деп хабарлайды Massaget.kz тілшісі Doctorpiter-ге сілтеме жасап.

Ұлыбританиядағы Бристоль университетінің Жер туралы ғылымдар мектебінің зерттеушілері бірінші жұмыртқа немесе тауық пайда болғанын анықтауды шешеді. Бұл жайлы пікірталас ғасырлар бойы жалғасып келеді. Бұл тақырыпты, тіпті, ежелгі грек философтары да талқылағаны туралы ақпарат сақталған.

Ғалымдардың зерттеуі "Nature Ecology and Evolution" ғылыми журналында жарияланды. Сарапшылар тобы жұмыртқа салушы және тірідей туатынға жататын 51 қазба және 29 тірі түрді зерттеді.

Тауықтың ең арғы тұқымдасы бауырымен жорғалаушылар екені белгілі болды, олар динозаврлар пайда болғанға дейін миллиондаған жылдар бұрын өмір сүрген. Және бұл бауырымен жорғалаушылар жұмыртқа салмаған.

"Амниоттардың пайда болуына дейін (амнионның (жұмыртқаның ішіндегі қорғаныш қабық) ішінде ұрық немесе құрсақішілік дамудан өтетін омыртқалылар тобы) балық қанаттарынан аяқ-қолдарын дамытқан алғашқы төртаяқтылар негізінен қосмекенділер болды. Олар бақалар мен саламандралар сияқты, яғни  қазіргі қосмекенділер секілді қоректеу үшін және көбею үшін суда немесе судың айналасында өмір сүруге мәжбүр болды", - деп түсіндірді Бристоль университетінің Жер туралы ғылымдар мектебінің профессоры Майкл Бентон.

Амниоттар 320 миллион жыл бұрын пайда болған кезде, олар су өткізбейтін тері мен басқа бақылау құралдарын дамыту арқылы судан шыға алды. Бірақ амниотикалық жұмыртқа дамып келе жатқан бауырымен жорғалаушылардың жылы климатта кеуіп кетуден қорғайтын кілті болды және ата-аналарға судан алыстап, жерді зерттеуге мүмкіндік берді.

Яғни, алғашында тауық (немесе бауырымен жорғалаушы) болған, содан кейін жұмыртқа пайда болды. Бір сөзбен айтқанда, бауырымен жорғалаушылар эволюция жолымен бірте-бірте дамып, құстарға айналды, содан кейін олар жұмыртқа салуды үйренді.

"Амниоттардан басқа сүтқоректілер мен бауырымен жорғалаушылар пайда болды. Олар - динозаврлар, кесірткелер, қолтырауындар, құстар. Олардың ортақ арғы тұқымдасы тірідей туылды", - деп қорытындылады мамандар.

Зерттеу: Ұлы бар ата-аналардың миы ерте қартаяды

А. Жапатова