Түнде жұмыс істеу ағзаға жағымсыз әсер етеді. Бірақ барлық адам бірдей өзінің қызметінен бас тарта алмайды. Тамақтануыңызды жоспарлап, маңызды ұсыныстарды сақтасаңыз, түнгі ауысымның зиянын азайтуға болады.
Тамақтану кестесін жасаңыз
Түнгі ауысымда жұмыс істейтін адамдар жиі ұйқымен күреседі. Сол үшін олар жиі тіскебасалар жейді. Себебі олар тамақ қажетті энергияны береді деп ойлайды. Сол секілді жұмыста істейтін ештеңе болмаса, іш пысқанда да өзіңізді бірдеңемен алаңдату үшін тіскебасарлар жей бересіз.
Артық тамақ жеп қоймас үшін, сергек болып қалу үшін және денсаулыққа зиян келтірмес үшін сіздің жұмыс істеу кестеңізге сай келетін тамақтану жоспарын құру маңызды. Оған негізгі тамақтануларды да, тіскебасарларды да қосу керек.
Ең үлкен тамақтану ауысым алдында болуы керек. Оны жіберіп алуға болмайды. Себебі жұмыс кезіндегі аштық қосымша күйзеліске әкеледі. Ал күйзеліс біздің жиі пайдалы емес тамақтарды жей беруімізге итермелейді.
Тамақты күнде бір уақытта жеу үшін ұялы телефонға ескерту қойып қойыңыз. Фаст фуд немесе басқа да зиянды өнімдерді сатып алмас үшін тамақты алдын ала дайындап алған жөн. Ал ұйқыңыз келсе немесе ішіңіз пысса, онымен күресудің басқа әдістерін таңдаңыз: аз уақыт серуендеу, басқа міндеттермен айналысу, жұмыс орнында жаттығу жасау.
Сусыздануды болдырмаңыз
Су түнгі ауысымда сергек болып қалуға көмектеседі. Тіпті, жеңіл сусызданудың өзі зейіннің және қысқа мерзімді есте сақтаудың төмендеуіне әкеледі.
Ұйықтауға 5-6 сағат қалғаннан бастап кофе ішпеңіз
Бір стақан кофе ішу — сергек жүрудің танымал әдісі. Бірақ түнде жұмыс істейтін болсаңыз, кофе ішуді азайтқан дұрыс. Оны жұмысқа келген бойда ішіп алуыңызға болады. Содан кейін ұйықтауға 5-6 сағат қалғаннан бастап кофе ішпей-ақ қойыңыз. Әйтпесе, ұйқы циклі бұзылып, жағымсыз салдарларға әкелуі мүмкін: ұйқысыздық, ұйқыдан шаршап ояну, сергек ұйқы.
Бұл энергетикалық сусындарға да қатысты. Оның құрамында қант өте көп, сондықтан одан мүлдем бас тартқан жөн.
Қуырылған, майлы және ащы тамақтардан бас тартыңыз
Түнде жұмыс істеудің өзі ағза үшін күйзеліс. Оған қоса, қуырылған, майлы және ащы тамақ жейтін болсаңыз, ол хал-жағдайыңызды одан сайын нашарлатып жіберуі мүмкін. Себебі мұндай тамақтарды ағза қиын қорытады. Сондықтан да әлсіз бола түсесіз. Сондай-ақ, мұндай тамақтар жиі қыжылдың пайда болуына ықпал етеді. Майлы тамақтың орнына ақуызға бай тамақтарды аз-аздан жеңіз: тауық, майсыз сүтті өнімдер, смузилер. Сондай-ақ рационыңызға жемістер мен жаңғақтар қосыңыз.
Тәтті өнімдер мен сусындарға жоламаңыз
Тәтті сусындар мен тіскебасарлар сергек болып жүруге көмектесетін күш сыйлайды. Бірақ бұл әсер ұзаққа сақталмайды. Соңында ештеңе істегіңіз келмей, одан әрі қатты ұйқыңыз келеді. Тәттілерді құрамында дәрумендері мен қоректік заттары бар өнімдермен алмастырыңыз. Мысалы: майсыз ет пен балық, көкөністер, кепкен жемістер.
Аш күйінде ұйықтамаңыз
Ойластырылған тамақтану кестесі бар болса да, жұмыстан үйге аш келетін жағдайлар болып қалуы әбден мүмкін. Осындай кездері аш күйінде ұйықтамаған жөн. Әйтпесе, ұйқыңыз бұзылып, оны мазасыз етеді. Денсаулығыңыз бен дене пішініңізге зиян келтірмейтін пайдалы тіскебасарлар жеп алыңыз. Мысалы, суға қайнатылған тауық немесе күркетауық етінің бірнеше бөлігін, киви, грек йогурты немесе суға піскен көкөністер.
Ұйықтар алдында алкоголь ішпеңіз
Ұйықтар алдында алкоголь ішу босаңсуға және жылдам ұйықтап кетуге көмектеседі деген пікір бар. Кейбір түнде жұмыс істейтін адамдар үйгекелген соң жылдам ұйықтап кету үшін осы зиянды әдетке жүгіреді. Алайда, бұл қате пікір. Алкоголь ұйқыны сергек етеді немесе түннің ортасында оянуға мәжбүрлейді. Жалпы ол ұйқы сапасын нашарлатады, сондықтан ұйқыдан шаршап тұрасыз.