Ет - біздің негізгі жейтін тағамдарымыздың бірі. Кейінгі жылдары оның адам денсаулығына кері әсер етуі мүмкін деген ақпарат пайда болды. Сарапшылар майлы етті тұтынуды азайтуға шақырды. Бірақ неге бұл өнім кенеттен қауіпті санала бастады, зерттеушілер бұл туралы не айтады? Осы сияқты маңызды сұрақтарға дәрігер-терапевт Ирина Новожилова жауап берді.
Ет тұтыну тоқ ішек қатерлі ісігін арттырады
Қатерлі ісік қазір ең қорқынышты аурулардың бірі саналады. Ғылым емдеуде үлкен жетістіктерге жеткеніне қарамастан, бұл әлі күнге дейін қорқынышты және азапты ауру. Ал етті ұнататындар бұл туралы білуі керек. Оны өңдеудің әртүрлі өнімдері және еттің майлы бөліктері онкология қаупінің жоғарылауымен байланысты.
Атап айтқанда, Oncology Reviews журналындағы зерттеуге сәйкес, қатерлі ісік, әсіресе колоректальды қатерлі ісік (тоқ ішек пен тік ішектің зақымдануы) осы денсаулық проблемаларының бірі болып саналады. Ғалымдар ет пен өңделген ет өнімдерін жеу тоқ ішек қатерлі ісігінің қаупін 20-30%-ға арттыратынын анықтады.
Ет жүрек ауруын тудырады
Егер қатерлі ісік ауруының басқа қауіп факторлары болса, онда етті тұтыну жүрек-қан тамырлары ауруларымен де байланысты екенін есте ұстаған жөн. Бірнеше түрлі зерттеулер шұжық, ет және жүрек проблемалары қаупінің жоғарылауы арасындағы байланыстарды анықтады. Мысалы, Circulation: Heart Failure зерттеуі өңделген қызыл етті жеген швед ерлерінің жүрек ауруының қаупі жоғары екенін көрсетті.
Еттен бас тартсаңыз, ақуыз тапшылығы болады
Егер сіз ет жеуді тоқтатсаңыз, ақуызды қайдан аласыз? Етсіз ақуызды немесе басқа қоректік заттарды жеткілікті түрде ала алмайсыз деген қате түсінік бар, бірақ бұл дұрыс емес. Жаңғақтар, бұршақ дақылдары және соя ақуыздың тамаша көздері болып саналады.
Тағы бір тамаша балама – балық. Бұл жүрекке пайдалы қанықпаған майлардың көзі.
Құс еті мен жұмыртқа – дұрыс тамақтанудың тағы бір нұсқасы. Осылайша, етті жануарлар ақуызының пайдалы көздерімен алмастыруға әбден болады.
Етте қаныққан май көп
Май. Ірімшік. Балмұздақ. Бекон. Осы өнімдердің барлығына не ортақ? Олардың дәмінен басқа, бұл барлық қаныққан майға бай тағамдар. Адамдар майларға бай тағамдардың дәміне қатты тәуелді екенін ескерсек, бұл тағамдардың дәмі жақсы болатыны анық.
Бірақ қаныққан майлар, егер шамадан тыс тұтынылса, жүрек ауруына ықпал етуі мүмкін. Ал еттің қаныққан майы көп екенін ескерсек сіз тым көп қаныққан май жейсіз. Сондықтан қауіпсіз жақта болу үшін сиыр етін күркетауықпен немесе өсімдік негізіндегі жасанды етпен ауыстырған дұрыс.
Холестерин деңгейін жоғарылатады
Егер сіз өзіңіздің денсаулығыңызға үнемі қамқорлық жасасаңыз, дәрігеріңізбен жыл сайынғы медициналық тексеруден өтіп тұрыңыз, ең алдымен, сіз қандағы холестерин деңгейінің қандай екенін білесіз. Бұл маңызды ақпарат, өйткені қандағы «жаман» холестериннің жоғары деңгейі денсаулыққа елеулі проблемаларды тудыруы мүмкін. Холестеринді бақылау үшін холестерині жоғары тағамдардан аулақ болу керек.
Ет қаныққан май мен холестеринге бай екені белгілі. Қаныққан майдан басқа, қызыл ет құрамында карнитин бар, ол атеросклероз кезінде артерияны зақымдайды. Бұл өз кезегінде жүрек проблемаларын тудырады.
Тамақтанғаннан кейін ауырлық сезімі
Етті тамақ көп жегеннен соң асқазан қорыта алмайды. Ет ас қорыту ферменттерінің көп мөлшерін және ас қорыту жүйесінің күшейтілген жұмысын қажет етеді. Етті көп мөлшерде қорытқаннан кейін денеңіз жиі шаршайды. Егер сіз қызыл етті аз жесеңіз, тамақтанғаннан кейін өзіңізді жеңіл және күшті сезінесіз.
Ет гормондар мен антибиотиктерге толы
Малды өзіңіз өсірмей, дүкеннен ет сатып алсаңыз, бүгінгі таңда қызыл еттің көпшілігінде гормондар мен антибиотиктер бар екенін білуіңіз керек. Денеңіздегі осы қосымша гормондардан құтылу қатерлі ісік қаупін азайтуға көмектеседі.
Ішкі аурулар мұрағатының зерттеуіне сәйкес, күніне 200 грамнан астам қызыл ет жеген әйелдер аптасына үш немесе одан аз порция жеген әйелдерге қарағанда гормонға сезімтал сүт безі қатерлі ісігінің даму қаупін екі есе дерлік арттырды.
Кальцийдің сіңуіне кедергі келтіреді
Ет болмаса, сүт және өсімдік тағамдарынан кальцийді жақсы сіңіре аласыз. Етті аз жеу остеопороз қаупін азайтуы мүмкін.
Үстіңізден жұпар иіс шыға бастайды
Сіз ет жеу сіздің табиғи иісіңізбен байланысы бар екенін білмейсіз, бірақ зерттеулер басқаша көрсетеді. Chemical Senses журналында жүргізілген зерттеу ет жемейтін адамдардың дене иісі ет жейтіндерге қарағанда әлдеқайда тартымды, жағымды екенін көрсеткен.
Қабынуды азайта аласыз
Nutrition журналында жарияланған зерттеу вегетариандардың ет жейтіндерге қарағанда денесінде қабынудың аз екенін көрсетті. Қабыну көптеген аурулармен байланысты, бірақ ол сіздің психикалық функцияларыңызға да әсер етуі мүмкін.