Дәмдеуіштер күнделікті тағамдарымыздың дәмін, түсін және хош иісін әртараптандырып қана қоймайды. Олар өнімді пайдалырақ ете алады. Сонымен қатар, тағамдағы тұздың мөлшерін азайтуға көмектеседі.
Сарапшылар айтуынша, дәмдеуіштердің шынымен пайдалы әсері болуы үшін оларды тағамға үнемі қосу керек. Сонымен қатар, барлық нәрседе, соның ішінде дәмдеуіштердің мөлшерінде, өлшем қажет екенін есте ұстаған жөн. Ал кейбір дәмдеуіштер белгілі бір адамдарға кері әсер етуі мүмкін.
Мамандар күнделікті тағамға қосылуы керек 5 дәмдеуішті атады.
1. Куркума
Бұл дәмдеуіштің басты артықшылығы - куркумин. Кейбір зерттеулерге сәйкес, оның арқасында куркума:
антиоксидант ретінде жұмыс істейді;
қабынумен күреседі;
ми жұмысын жақсартады;
қатерлі ісіктің кейбір түрлерінен қорғайды.
Рас, жақсы әсерге жету үшін куркума қара бұрышпен біріктірілуі керек. Healthy Nutrition порталы сарапшыларының пікірінше, бұрыш, атап айтқанда оның құрамындағы зат – пиперин ағзаға куркуминді жақсы сіңіруге көмектеседі.
Бірақ күніне осы дәмдеуішті тағамға 2 грамнан артық қоспаңыз. Куркумадан ең алдымен, бүйрек және созылмалы асқазан-ішек аурулары бар адамдар бас тартуы керек.
2. Даршын
Сарапшылардың пікірінше, бұл танымал дәмдеуіштің екі түрі бар. Нағыз Цейлон даршынында ең пайдалы заттар бар. Оны ағаш қабығының жұқа ішкі қабатынан алады.
Ғалымдар даршынның пайдалы тұстарын айтты:
өте майлы тағамдардың зияндылығын азайту;
холестерин деңгейін төмендету;
қан қысымын төмендету;
антисептикалық әсері бар;
мазасыздық пен депрессияға көмектеседі.
Даршынды тағамға күніне 6 грамнан артық қоспау керек. Және бұл дәмдеуіш ас қорыту жүйесінің аурулары, қан ұюының бұзылуы бар адамдарға кері әсер етеді.
3. Зімбір
Зімбір тамыры келесі қасиеттерге ие:
ас қорытуды жақсарту;
іштің кебуі және жүрек айнуына көмектеседі;
майдың ыдырауына жауап беретін ферменттердің өндірісін ынталандыруға;
қандағы қант деңгейін төмендетуге;
етеккір кезінде ауырсынуды азайтуға;
қанды сұйылтуға;
қан қысымын төмендетуге;
қабынумен күресуге;
суық тиюге көмектеседі.
Зімбірді күніне 3-4 грамнан артық ағамға немесе шайға қоспаңыз. Бірақ асқазан-ішек жолдары, бүйрек, жүрек-тамыр жүйесі аурулары бар адамдар бұл дәмдеуішпен абай болу керек.
4. Сарымсақ
Сарымсақтың денсаулыққа пайдалы әсерлерінің бірі – бактерияға қарсы әрекет.
Сарымсақтың пайдасы:
қандағы зиян холестериннің мөлшерін азайтады;
пайдалы холестерин деңгейін жоғарылатады;
бауырға көмектеседі.
Сарымсақты үнемі жеуге болмайды – денсаулыққа пайдасы үшін күніне бір түйір жеу жеткілікті. Сарымсақтан асқазан-ішек аурулары, әсіресе өткір кезеңде, холелитиазбен, қанның ұюының бұзылуымен, сондай-ақ белгілі бір дәрі-дәрмектерді – мысалы, антикоагулянттарды қабылдасаңыз, сақ болу керек.
5. Чили бұрышы
Ащы бұрыш жақсы, өйткені ол өмірді ұзартады. Бұл әсер чили бұрышына оның өткірлігін беретін капсаицин затымен байланысты. Мұны 2015 жылы 500 000 ерлер мен әйелдерді қамтыған қытайлық зерттеу көрсетті.
Чили бұрышы:
метаболизмді жақсартады;
қандағы холестерин деңгейін бақылауға көмектеседі;
қабынумен күресуге көмектеседі.
Бірақ тағы да, ащы бұрыштың осындай тартымды қасиеттеріне қарамастан, күніне тағамға 15 грамнан артық қоспаңыз. Ал егер асқазан-ішек жолдарының проблемалары бар адам болса, оны жеуден бұырын дәрігер кеңесін алған дұрыс.