"Жарма ботқасы" дегенде көп адам балалық шағын еске түсіреді. Шынында да, жарма ботқасы көпшіліктің өміріндегі алғашқы тағамы. Дегенмен, заманауи дәрігерлер бұл ботқа түрін балаларға бермеу керек деп есептейді. Бұл туралы педиатр Ольга Олина айтып берді.
Құрамында глютені бар дәнді дақылдарды (жарма, тары, сұлы жармасы) рационға ерте енгізу тағамдық аллергияның және балалардағы ішек ауруларының дамуына ықпал етуі мүмкін.
Жарманың құрамында көп мөлшерде глютен бар, ол ішектің шырышты қабығының бүршіктерін зақымдайды, қабығын жұқартады, тағамнан қоректік заттардың, әсіресе майлардың сіңірілуі бұзылады. Сонымен қатар, ішектің шырышты қабатының өзгеруі арқылы аллергендердің тағаммен енуінің жоғарылауы байқалады және аурулар дамиды (Целиакия ауруы, тері және ішек, аллергия).
Глютенге төзбеушіліктің жалпы белгілері:
• нәжіс түсінің өзгеруі;
• нәжіс сұйық және мол болады;
• газ түзілуінің жоғарылауы;
і• штің кебуі;
• іш ауруы;
• салмақ тастау;
• өсудің болмауы;
• құрғақ тері;
• көңіл күйдің өзгеруі (жағымсыз эмоциялар басым).
Әрине, барлық балалар бұл аурудан зардап шекпейді, бірақ целиакия ауруы бар-жоғын болжау өте қиын, диетадан даулы ботқаны алып тастаған дұрыс.
Кальцийдің сіңуіне әсер етеді
Жарманың құрамында көп мөлшерде фитин бар, ол ішектегі кальцийдің, темірдің және D дәруменінің қанға сіңуін бұзады.
Кальций тапшылығының белгілері:
• жүйкенің бұзылуы (қабақтың жиырылуы, ауыздың бұрыштарының дірілдері, саусақ ұштарындағы шаншу), қандағы кальций деңгейінің айқын төмендеуі;
• тырнақтардың сынғыштығы;
• жеңіл жарақат, тістің бұзылуы;
• өсудің болмауы;
• жүрек соғу жиілігінің өзгеруі;
• баланың мазасыз, үстірт ұйқысы.
D дәруменінің аз сіңуі
Бұл дәрумен тапшылығының жалпы белгілері:
• бас терісінің, аяқтың және қолдың терлеуінің жоғарылауы;
• іштің кебуі;
• мазасыз ұйқы;
• нәрестенің мінез-құлқындағы өзгерістер;
• шаштың түсуі;
• тәбеттің төмендеуі.
Темірдің сіңуіне әсер етуі
Темір тапшылығының жалпы белгілері:
• бала тез шаршайды;
•тері бозғылттанады;
• сәби мазасыз болады;
• мазасыз ұйқы;
• тәбет жоғалуы;
• аяқ пен қолды ұстағанда салқын;
• жылдам импульс;
• нәресте жиі ауырады;
• құрғақ тері, сынғыш тырнақтар, шаштың түсуі;
• еріннің шырышты қабатының құрғақтығы.
Калориясы көп, пайдасы аз
Жарманың құрамында крахмал көп, сондықтан ол жоғары калориялы өнім болып саналады. Калория деңгейі сүтте пісірілген 100 грамм жармаға 100-120 ккал құрайды, сондықтан жарма ботқасын жеу артық салмақтың өсуіне ықпал етеді.
Сонымен қатар, бұл ботқада дәрумендер, минералдар, ақуыз және талшықтар өте аз. Сондықтан жарма ботқасы қазіргі уақытта өмірдің жаңа туған сәби мен 1-3 жасқа дейінгі балалардың диетасына кірмейді.
Артықшылықтары да бар: ол тез піседі, сондықтан тағамдық қасиеттер сақталады. Оның құрамында аздаған ақуыз бар, сондықтан ол бүйрек ауруларына арналған мәзірге енгізілген. Ботқаның құрамында аздаған талшық бар, сондықтан оны отадан кейінгі кезеңде қолдану ұсынылады.
Айта кетейік, дәрігерлер бұған дейін D дәрумені тапшылығының қауіпті белгісін атаған болатын.