Біз күнделікті дерлік тұтынатын қарапайым тағамдар көп зиян келтіруі мүмкін: иммунитетті төмендету, қант диабеті, жүрек проблемалары және тіпті қатерлі ісік қаупін арттырады.
Біздің ішекте мекендейтін бактериялардың түрі көп және олардың өзара әрекеттесуі мен адам өмірін реттеудегі рөлі әлі де зерттеуді талап етеді. Гастроэнтеролог Ирина Кравцова өнімдердің ағзадағы бактерияға қалай әсер ететінін айтты.
Біздің бактерияларға не қажет?
Ең алдымен, салауатты өмір салты қағидаттарын ұстаныңыз. Дұрыс тамақтану, жақсы ұйқы, физикалық белсенділік – бұл дені сау адамның өмірінің негізі. Көп айтылып жүрген «дұрыс тамақтану» нені білдіреді? Егер сіз адам ағзасына механизмнің бір түрі ретінде қарасаңыз, онда бәрі өте қарапайым. Механизмнің жұмыс істеуі үшін жанармай қажет. Сондықтан адамның жынысын, физикалық белсенділік дәрежесін және жасын біле отырып, сіз энергия қажеттіліктерін өтейтін өнімдер жиынтығын оңай таңдай аласыз.
Бірақ мұндай жеңілдетілген нұсқаны пайдалана отырып, адам ақырында ауырып қалуы мүмкін. Өнімдердің энергетикалық құндылығынан басқа, олардың химиялық және микробиологиялық құрамын да ескеру қажет.
Микробиотаға не қауіпті деп саналады?
Әрине, планетаның сауатты тұрғындарының негізгі бөлігі бұл сұраққа бірден жауап береді: антибиотиктер кез келген бактериялар үшін қауіпті. Олар бактерияларды жою үшін жасалған препараттар. Дегенмен, антибиотиктерді қолдану жиілігі мен қарапайым дені сау адамның тамақтану жиілігін салыстыратын болсақ, біз күнделікті бірнеше рет тамақтанатынымыз анық, бірақ біз антибиотиктерді тек төтенше жағдайларда қолданамыз.
Осыдан қорытынды – адам тағамды ұтымсыз таңдауға байланысты өзінің микробиотасына ең жағымсыз салдарларды алады. Сонымен, ішек микрофлорасының не пайдалы? Жауап өте қарапайым – олардың өсуі үшін талшық (диеталық талшық) қажет. Бұл біздің микробиотамызды тірі қалдыру үшін қажет диетамыздың дәл бөлігі.
Құрамында мүлдем талшық жоқ, адам ағзасына зиян өнімдер де бар. Бұл қандай өнімдер?
Шұжықтар және басқа да дайындалған ет өнімдері
Бұл өнімдер өте танымал. Шұжықтар ақуыздың көзі ретінде қызмет етеді (100 г өнімге 10-дан 30 г-ға дейін), бірақ сонымен бірге оларда тым көп май (100 г өнімге 20-дан 40-қа дейін және тіпті 60 г-ға дейін) болады. Оларда диеталық талшықтар мүлде жоқ, сондықтан олар біздің микробиотамызға тамақ бола алмайды. Сонымен қатар, шұжықтар көп мөлшерде тұзды, дәмді күшейткіштерді және консерванттарды қамтиды.
Печенье, торттар және тәттілер
Дәмі мен хош иісінің барлық тартымдылығына қарамастан, бұл тағамдарда диеталық талшықтар өте аз.
Майонез және оған негізделген соустар
Бұл өнімдерді пайдалана отырып, біз көп май (100 г өнімге 70 г дейін) аламыз, бірақ бұл өнімде де талшық жоқ яғни микробиотаны тамақсыз қалдырамыз. Сонымен қатар, майонездегі тұздың, әртүрлі бояғыштардың және дәмді жақсартатын заттардың мөлшері әдетте өте маңызды. Сондықтан бұл өнімнің ішек микрофлорасының әртүрлілігін сақтау үшін пайдасы аз.
Тәтті сусындар
Диеталық талшықтың толық болмауы бұл өнімді біздің микробиота үшін мүлдем пайдасыз етеді.
Ал қарапайым көмірсулардың көп болуына байланысты бұл сусындардың үлкен калориялығы талшыққа бай тағамдарды тұтынудың төмендеуіне әкеледі. Бір стақан тәтті су ішкеннен кейін тәбет төмендейді.
Алкогольді сусындар
Әрине, оларда диеталық талшық жоқ, бірақ бұл ең бастысы емес. Олардың микробиотаға негізгі теріс әсері ас қорыту ферменттерінің секрециясын өзгертеді және өнімдердің негізгі компоненттеріне дейін ыдырау процесін баяулатады. Осылайша, олар ішекте ашыту және шіру процестерін күшейтеді, бұл қалыпты ішек микрофлорасының өсуін бәсеңдетеді.
Қорытындылай келе, диеталық талшықтың болмауы өнімді зиянды етпейтінін атап өткім келеді. Өйткені, диеталық талшық ет, балық, жұмыртқа, көкөніс немесе сары май, сүтте мүлдем жоқ. Дегенмен, бұл өнімдердің басқа да құнды қасиеттері бар, бұл оларды дұрыс тұжырымдалған диета үшін өте маңызды етеді.