Бүйрек пен зәр шығару жолдарының тастарын көрсететін ең көп таралған белгілердің бірі - бүйрек коликінің үзіліссіз шабуылдары, арқаның төменгі бөлігінің қатты ауыруы. Бұл ауру түрі ең азапты аурулар тізіміне кіреді.
"Бүйрек тастары – бұл әртүрлі мөлшердегі тұздардың тығыз жинақталуы. Көбінесе олар кальций оксалатынан тұрады. Кішкентай тастар денеден ыңғайсыздық тудырмай кетуі мүмкін, үлкенірек тастардың шығуы өте ауыр болады. Кейбір жағдайларда тас қалыпты зәр шығаруды бұза отырып, оны бітеп тастауы мүмкін", - дейді дәрігер Ольга Малиновская.
Тастардың пайда болуына әртүрлі факторлар әсер етеді: тамақтану әдеттері, тұқым қуалаушылық және өмір салты. Көбінесе адам бүйрегінде бір нәрсе дұрыс емес деп күдіктенбейді, бұл тастар қозғала бастағаннан кейін ғана ауырсыну пайда болады. Ерлер әйелдерге қарағанда уролитиямен жиі кездеседі.
Дегенмен, ауырсыну бүйректе тастар пайда болғанын көрсететін белгілері болады. Олардан күдіктенген жағдайда урологпен немесе терапевтпен байланысу керек.
Бүйректе тас бар екенінің белгісі:
• зәрдің түсінің өзгеруі, оған қан кету (гематурия);
• температураның жоғарылауы;
• жүрек айнуы;
• құсу;
• жиі кіші дәретке бару;
• дәретханаға барғаннан кейін ауырсыну және жеңілдіктің болмауы.
"Қабылдау кезінде дәрігер клиникалық және биохимиялық қан анализін, сондай-ақ жалпы зәр анализін алуды ұсынады. Сонымен қатар, бүйректің ультрадыбыстық зерттеуі тағайындалады, оның барысында маман тіпті пайда болған тастарды, сондай-ақ пиелография және урография сияқты зерттеулерді көре алады", - дейді Ольга Малиновская.
Уролитияны бақылауда ұстауға болады. Ол үшін дәрігерлер тастардың бір немесе басқа түрін қалыптастыру үрдісін ескеретін арнайы диетаны тағайындайды. Тұзды мүмкіндігінше аз пайдаланыңыз және таза суды көп ішіңіз.
Сонымен қатар, тастардың пайда болуын тудыратын өнімдерді алып тастау қажет - олардың нақты тізімін бүйрек коликінің немесе өздігінен пайда болған тастың құрамын талдау арқылы анықтауға болады.
Егер тастар пайда болса, емдеу тактикасы басқаша болуы мүмкін:
• кейбір жағдайларда тек диетаны ұстану қажет болады;
• басқаларында тастарды жоятын препараттар тағайындалуы мүмкін;
• соққы толқыны терапиясының көмегімен үлкен тастарды ұсақтауға болады;
• әсіресе қиын жағдайларда тастар хирургиялық жолмен алынады.