Жылқы жайында жаңа кітап

Мен: “Түсіме енеді,
Жылқының кісінегені…”- деп өлеңдетіп жүргенде – жақын досым, “Қазақ жылқысының тарихы”, “Қазақтың тазысы” атты әйгілі энциклопедиялық кітаптардың авторы, тарих ғылымдарының докторы, профессор Ахмет Тоқтабаев жақында “Түркі халықтарының жылқы мәдениеті” атты жаңа еңбегін жарыққа шығарып үлгерді. Астаналық “Ғылым” баспасы тарту еткен, 380 беттен тұратын, көркем безендірілген бұл іргелі зерттеудің бас редакторы көрнекті түріктанушы Дархан Қыдырәлі, пікір жазғандар атақтарынан ат үркетін тарихшы ғалымдар Хангелді Әбжанов пен Зейнолла Самашев.

Кітап аңдатпасында: “Түркі халықтарының ата-бабалары жылқыны қолға үйретіп, ат әбзелдерін ойлап тапқан, әлемге жылқы мәдениетін тарту еткен. Қазір әлемдегі бірталай мәдени жылқы тұқымдарының қалыптасуына (араб, ағылшынның таза қанды жылқысы, т.с.с.) түркі жылқыларының тікелей әсері бар.

Түркі жылқыларының Отаны – қазақ жері, Сарыарқада 5-6 мың жыл бұрын өсіп-өнген жабы жылқысынан бастау алады. Кітапта тұңғыш рет түркі халықтары мен ұлыстарының жиырмаға жуық жылқы тұқымдарының шығу тегі, бітімі, шаруашылықтағы алатын орны, т.б. қасиеттері мен ерекшеліктері сөз болады. Көптеген көне тарихи суреттер және қазіргі заманғы фотосуреттер зерттеудің мазмұнын байытып, маңызын арттыра түседі. Басылым түркі халықтарының тарихы мен мәдениетін білем деушілерге, атты қадірлеушілерге, жылқы өсірушілерге, ғылыми көпшілік қауымға арналған”- деп жазылыпты. Несі бар, құнды жаңалық, қажетті кітап!

Меніңше, бұл кітаптың тұсаукесерін Анкарада да өткізіп, түбі бір туыс тілдерге аударуды халықаралық “Түріксой” ұйымы мен Еуразия Жазушылар одағы бірлесе қолға алғаны дұрыс сияқты.

Ұлықбек Есдәулет
Facebook.com