Кел есеп шығарайық: химия пәні бойынша олимпиада есептері

1.Массасы2,1 г магний мен алюминийден тұратын қоспа
тұз қышқылымен әрекеттескенде 2,24л (қ.ж.) сутек бөлінген. Бастапқы қоспаның
құрамы қандай?

Шешуі:

Мg+2HCL=MgCL2+H2

2AL+6HCL=2ALCL3+3H2

m Mg=X

m AL=2.1-X

V1H2=хл

V2H2=22,4-хл

Хгул

Мg+2HCL=MgCL2+H2

24г22,4л

22.4x

У= --------
=093x

24

2.1-x22.4-yл

2AL+6HCL=2ALCL3+3H2

5467,2л

{67.2(2,1-х)=54(2,24-у)

{y=0.93

X=1.2 Mg

mAI=m(қоспа) –mMg=2.1-1.2=0.9г

0.9

WAI=------------*100%=42.86%

2.1

1.2

WCu =------------*100%=57.14%

2.1

Жауабы:42.86% AI ;57.14% Cu

2.Төмендегі
өзгерісті орында, реакция типтерін жаз.

123456

КCIО3O2H2OH2HCI NaCICI2

9

7

P2O5AICI3

Н3РО4AI2 (SO4)3

 

1.2КCIО3= 2KCL+ 3O2айырылу реакциясы

2.2Н2+О2=2H2O қосылу реакциясы

3.2H2O=2Н2+О2айырылу реакциясы

4.H2+ CI2=2HCIқосылу реакциясы

5.2Na+2HCI=2NaCI+ H2 орынбасуреакциясы

6.2NaCI+F2=2NaF+CI2 орынбасуреакциясы

7.4P+5 O2=2
P2 O5қосылу
реакциясы

8.P2O5 +3 H2O=2Н3РО4қосылу реакциясы

9.6HCI+2AI =2AICI3+3
H2орынбасуреакциясы

10.2AICI3 +H2SO4=AI2 (SO4)3
+HCIалмасуреакциясы

3.Массасы 4г кальцийді өртеу үшін қанша моль және
қанша грамм О2 керек?

4гxг

2 Са+O2 =2CaO

80г32г

4г*32г

X=-----------------=1.6гO2

80г

M1.6г

V=----------=----------=0.05моль

M32г/моль

Жауабы:0,05 моль; 1,6г

4. 5%
ерітінді даярлау үшін 2 г қантты ерітетін судың массасы тең

Шешуі:

mеріткіш=mерітінді-mеріген зат

mеріген зат

w =-----------------*100%

mерітінд

mеріген зат2г

mерітінд= — *100% =-------------- *100% =40г

w5%

mеріткіш=mерітінді-mеріген зат=40-2
=38г

Жауабы:38г еріткіш қажет.

5.Күміс нитратының
136 мл (ρ= 1,25 г/мл) 10% — ды
ерітіндісіне мыс салынды. Мыстыңмассасын есептеңіз.

Шешуі:

Берілгені: 

ω1(AgNO3) – 10%

V(AgNO3) – 136 мл

ρ – 1,25 г/мл

———————————

табу керек: m(Cu) — ?

Шешуі:Cu + 2AgNO3 = Cu(NO3)2 + 2Ag↓

m AgNO3 = ρ* V= 136 мл*1,25 г/мл=170г

mеріген зат

w =-----------------*100%

mерітінд

mеріт*w10г*170

mеріген зат=
— =--------------=17г

100%100%

Х г17г17*64

Cu + 2AgNO3 = Cu(NO3)2
+ 2Ag↓Х=-------------------= 3,2г Cu

64г340г340

Жауабы: m(Cu) – 3,2г

8-сыныпқа арналған тәжірибелік
тур тапсырмаларының жауабы

(Орындау уақыты 120
минут)

6 нөмірленген сынауыққы келесі заттардың
ертінділері құйылған: азот қышқылы; күкірт қышқылы; алюминий хлориді; калий
корбанаты; барий нитратыжәне алюмюний
сульфаты,.

Оптималь жоспар құрып
және басқа заттарды пайдаланбай қай заттың ертіндісі құйылғаның аңықтандар.
Сәйкес реакция теңдеулерін молекулалық және иондық түрде жазыңдар.

 

НNO3

H2SO4

АІСІ3

K2CO3

Ba(NO3)2

AL2(SO4)3

Эффект

НNO3

Х

 

Х

 

   

Х


 

 

 

11

H2SO4

Х

 

Х

 

 

 



 

Х

 

11

 

11



AICI3

 

 

Х

1

K2CO3

 

 

 

 



Х

 

 

11

 

21



Ba(NO3)2

 

Х

 

 

Х

 

3

AL2(SO4)3

 

Х

Х

 

Х

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6*6=36

36-6=30

30/2=15

Кейбір реакция
эффектілері қайталанып келеді. Сонда бізге көрініп тұрған нақты

эффекті 6болды.

 

 

1.ALCL3+3HNO3=AL(NO3)3+3HCL

AL3++3CL-+3H+3NO3=
AL(NO3)33H+3CL-

AL3+3NO3=
AL(NO3)3

 

 

 

 

 

 

 

 

2. 2HNO3+K2CO3=CO2+H2O+2KNO3

 

 

 

 

.2H+ + 2NO3-+2K+
+ CO32-= CO2+H2O+2K+
+2NO3-

 

 

 

 

.2H++ CO32-=
CO2+H2O

 

3.6HNO3+AL2(SO4)3=3H2SO4+2AL(NO3)3

6H++6NO3-+2AL3++
3SO42-=6H++3SO42-+2AL3+
+ 6NO3-

ИОНАЛМАСУРЕАКЦИЯСЫЖҮРМЕЙДІ

 

4..3H2SO4 + 2ALCL3=6HCL+AL2(SO4­)3

6H++3SO42-+ 2AL3++6CL-=6H++6CL-+2AL3++3SO4­2-

ИОНАЛМАСУРЕАКЦИЯСЫЖҮРМЕЙДІ

 

5.H2SO4 + K2CO3=CO2 +H2O+ K2 SO4

 

2H++SO42-+2 K++CO32-=CO2+H2O+ 2K++SO42-

 

2H++ CO32-=CO2+H2O

 

 

 

6.H2SO4
+ Ba(NO3)2 =BaSO4+2HNO3

 

2H++SO42-+ Ba2++ 2NO3-=BaSO4+2H++2NO3-

 

Ba2++SO4

 

2= BaSO4

 

7. 2 ALCL3+3 K2CO3
=AL2(CO3)3+ 6KCI

2 AL3+ +6CI -+6K++3CO32-=2AL+3CO32-+ 6K++6CI-

ИОНАЛМАСУРЕАКЦИЯСЫЖҮРМЕЙДІ

2 AICI3+ 3Ba(NO3)2= 2AL(NO3)3+ 3Ba CI2

2AI3++6CI-+ 3Ba2++6NO3-= 2AI3++6NO3-+ 3Ba2++6 CI-

ИОНАЛМАСУРЕАКЦИЯСЫЖҮРМЕЙДІ

9.Ba(NO3)2+ K2CO3=BaCO3
+2KNO3

Ba2++2NO3-+ 2K+ +CO32-=BaCO3+2K+ +2NO3-

 

Ba2++CO32= BaCO3

.3Ba(NO3)2+AL2(SO4)3= 3BaSO4+2AL(NO3)3

3Ba2+
+6NO3-+2AІ3++3SO42-= 3BaSO4+2AІ3++6NO3-

3 Ba2++ 3SO42= 3BaSO4ақ тұнба

11.3 K2CO3+AL2(SO4)3= AL2(CO3)3+3K2 SO4

6K++3CO32++2AI3+ +3SO42-= 2AI3+ +3CO32-+6K++SO42-

ИОНАЛМАСУРЕАКЦИЯСЫЖҮРМЕЙДІ

9-сыныпқа арналған теориялық тур тапсырмаларының жауаптары.

(Орындау
уақыты 180 минут)

1. Тотығу-тотықсыздану реакцияларын
құрастыру және теңестіру керек.

а)СН4+О2СО2+Н2О

б)AgNO3Ag+NO2 +O2

 

-4 +1+4 -2+1-2

C H4+ 2O0
2CO2 + 2H2O

C-4-8 eC+4
4 2тотығу, тотықсыздану

O 02-4e2O
02 1тотықсыздану, тотығу

 

2AgNO32Ag+2NO2+O
02

2O2-2 -4
eO024 1тотығу,
тотықсыздану

Ag+1Ag0
4тотықсыздану, тотығу

 

2.10г
алюминий мен мыстан тұратын қоспа тұз қышқылымен әрекеттескенде 2,24л (қ.ж.)
сутек бөлінген. Бастапқы қоспаның құрамы қандай?

Бер: Шешуі:

m (Al + Cu) =10 г2Al+6HCl=2АICI3+3H2

Vm=22,4 г/ моль·3 моль=67,2 л Cu+HCI=

Vн2=2,24АrАI=27*2=54

Табу керек:2, 24

WАI=?X=-------=1.8

WCu=?67.2

3.Химиялық теңдеу бойынша есептер.

Лабораторияда азот қышқылын алу үшін 17г NaNO3 және20
г H2 SO4 алынды.Түзілген HNO3-тің
массасын тап.

17г20гXг

2NаNO3+H2SO4=Nа2SO4+2HNO3

17098126

17г

V1NаNO3= ------=0.1моль

170

 

20

V2 H2SO4 =-----------=0.2 моль

98

V1NаNO3< V2H2SO4

0.1моль<0.2моль

 

17г NаNO3 — XгHNO3

170гNаN03------
126HNO3

17г * 126г

X=----------- --=12г

170г

Жауабы:mHNO3=12г

4.Қосылыстың
эмпирикалық және шынайы формуласын тап.

Құрамында 80%С және 20% Н бар қосылыстың формуласын тап.

Mr(Сх
Ну )=30

Шешуі:

W

X: У=---------

Аr

80%

X=-------=6.6: 6.6=1*2=2

12

20

У=--------=20:6.6=3*2=6

1

Жауабы:MrC2H6=30

5.Дегидратация реакциясына (катализатор қатысында) массасы 92
г этанол қатысты. Іс жүзіндегі шығымы 75 % болатын
болса, этанолдан алынған этиленнің(қ.ж.) көлемі қандай?

 

Шешуі:

92г 75%xл

C2H5OH------
C2H4+H2O

46г22.4л

 

m іс-ж

Ŋ =---------* 100%

m теор

ŋ*mтеор75%*92г

mіс-ж=----------=-----------=1.67 г C2H5OH

100%100%

1.67г C2H5OH ----Xл
C2H4

46г C2H5OH---- 22.4л C2H4

1.67г*22.4л

X=---------------=0.81г C2H4

46гЖауабы:081г
C2H

ХО- 2014 мектепшілік 9-сыныпқа арналған

тәжіриебелік тур тапсырмаларының жауабы

(Орындауға уақыт 120 минут)

 

5нөмірленген сынауықта келесі заттардың 0,1 М ертінділері құйылған: тұз
қышқылы, натрий сульфаты, калий корбанаты, барий хлориді, темір (ІІ) сульфаты
тек осы заттарды пайдаланып, қай сынауыққа қай заттың ертіндісі құйылғаның
аңықтаңыздар.

Анализ жасау жоспарын жасап, тиісті реакция
теңдеулерін жазыңдар.

 

 

 

HCI

Nа2SO4

K2CO3

BаCI2

FeSO4

Σ

HCI

X

 

X

Nа2SO4

-

X

 

Х

1

K2CO3

 

X

   

1

2

BаCI2

Х

   

X

 

3

FeSO4

Х

   

X

2

 

5*5=25

25-5=20

20/2=10

Кейбір реакция
эффектілері қайталанып келеді. Сонда бізге көрініп тұрған нақты эффекті 5
болды.

1.2НCI + Na2SO4= H2SO4
+2NACI

2H-
+ 2CL — + 2Na+ + SO42-=2H + SO42
+ 2CL — + 2Na+

ИОН АЛМАСУ РЕАКЦИЯСЫ ЖҮРМЕЙДІ

 

2 . 2HCI + K2CO3 = H2O+CO2+ 2KCI

2H+
+2CL- + 2K- + CO32-=2K-
+ 2CL — + CO2+ H2O

2H+
+CO32-=+ CO2+ H2O

3 . 2HCI + 2FeSO44 = H2SO4
+ FeCI2

2H — + 2CI-
+ Fe2- SO42-= 2H-+
SO42- Fe2+
2CI-

ИОН АЛМАСУ РЕАКЦИЯСЫ ЖҮРМЕЙДІ

 

 

. Na2SO4 + K2CO3
= Na2CO3 + K2SO4

2Na+ + SO42-
+ 2K + + CO32-= 2 Na+ +CO32- + 2K + + SO42-

ИОН АЛМАСУ РЕАКЦИЯСЫ ЖҮРМЕЙДІ

5 .Na2SO4
+ BaCI2 =2NaCI + BaSO4

2Na++SO4 2-+ Ba2++2CI-=2Na++2CI-+
BaSO4

Ba2++ SO42= BaSO4ақ тұнба

6.K2CO3+ BaCI2=BaСO3+2КСІ

2K++CO32-+ Ba2++2CI-=BaСO3+2К++2СІ

Ba2+++CO32-=BaСO3

 

7.K2CO3+ҒеSO4=ҒеСO3+K2SO4

2K++CO32-+ Ғе2++SO42-=ҒеСO3+2K++SO4

Ғе2+++CO32-=ҒеСO3

8.BaCI2+ ҒеSO4=BaSO4+ҒеCI2

Ba2++2CI-+ Ғе2++SO42= BaSO4+ Ғе2++ 2СІ-

Ba2++ SO42= BaSO4 ақ тұнба

www.ped.kz