| 16 ғ. басы | Моғолстан жеке мемлекет болып өмір сүруін тоқтатты. |
| 1428-1468 ж.ж. | Шайбан ұрпағы 17 жасар Әбілхайырды билікке отырғызып, ол осы жылдар аралығында ұзақ биледі. |
| 1430 жылы | Әбілхайыр хан Тобыл бойында Махмуд Қожаны жеңді. Хорезмді басып алды, Үргенішті талқандады. |
| 1446 жылы | Сырдария бойы қалаларын бағындырып, Сығанақты астана етті. |
| 1457 жылы | Үз Темір бастаған ойраттарды Сығанақ түбінде жеңіліп, онымен өзін қорлайтындай ауыр шарт жасасты. |
| 15ғ.50-60ж.ж. | Өзбек хандығынана Жәнібек пен Керей сұлтандар бастаған топ Моғолстанға көшті. |
| 1468 жылы | Әбілхайыр хан Моғолстанға жорыққа барар жолда қаза тапты. |
| 1470-1510 ж.ж. | Мұхаммед Шайбан билігі |
| 1500 жылы | Мұхаммед Шайбан Самарқандты алды. |
| 1501-1502 ж.ж. | Мұхаммед Шайбан Орта Азияны жаулады. |
| 1510 жылы | Сығанақ түбінде Мұхаммед Шайбан Қасым ханмен соғысып, қазақ жеріне ықпалын жойды. |
| 1510 жылы | Мұхаммед Шайбан Мерв түбіндегі шайқаста қаза болды. |
| 1260-1306 ж.ж. | Жошы ханның немересі Ноғай хан Ноғай ордасын басқарды. |
| 1395-1419 ж.ж. | Ноғай Ордасының негізін салушы әмір Едіге билік құрды. |
| ХІІІ ғ.екінші жартысы | Ноғай Ордасы Алтын Ордадан бөлектене бастаған. |
| 1426-1440 ж.ж. | Ноғай Ордасын Едігенің ұлы Нұраддин басқарды. Территориясы Еділ-Жайық арасы |
| 16 ғ. | Ноғай ордасынының Орыс мемлектімен сауда-экономикалық, саяси байланысы дамыды. |
| 16 ғекінші жартысы | Ноғай Ордасы екіге бөлініп кетті: Үлкен Ноғайлы және Кіші Ноғайлы |
| 1600 жылы | Үлкен Ноғайлы Ресейге тәуелденіп кетті. Князі: Иштерек мырза |
| ХІІІ ғ. | Шыңғыс ханның жорықтары салдарынан Батыс Сібір хандығы құрылған болатын. |
| 1430 жылы | Батыс Сібір хагндығы Әбілхайыр ханның құрамына енді. |
| 1468 жылы | шайбанилық Ибақ хан Батыс сібір хандығына басшы болып, Орыс мемлекетімен байланыс орнатты. |
| 1271 жылы | Мәуеренахр билеушісі Масуд-бек ақша реформасын жүргізді. |
| 1321 жылы | Кебек ханның күміс динарлар жасады. |
| 1245 жылы | араб-қыпшақ графикасымен тұңғыш сөздік пайда болды. |
| ХІV- ХV ғ.ғ. | Түркі тілдерінің қыпшақ тобындағы қыпшақ-ноғай тармағынан қазақ тілі бөлініп шықты. |
| ХІ-ХІІ ғ.ғ. | әдеби түркі тілі 3вариантқа бөлінді: қарлүұ-ұйғыр, ұйғыр-оғыз, оғыз-қыпшақ |
| ХІV ғ. бастап | араб алфавиті кең тарады. |
| ХІІІ-ХІV ғ.ғ. | қыпшақ тіліндегі жазба әдебиеттің дамыған кезеңі |
| 1245 жылы | араб графикасымен жазылған "Треджуман түркі уа-араби" кітабында шамамен 2,5 мыңдай сөз енгізілген. |
| 1310 жылы | "Қисса Рабзиди" еңбегі жарық көрді |
| 1353 жылы | Хорезмидің қыпшақ жіне парсы тілдерінде "Мұхаббатнаме" дастаны жарық көрді. |
| ХІІІ ғ. | Найман Кетбұға "Ақсақ құлан" күйінің авторы |
| ХІV-ХV ғ.ғ. | Қодан тайшы, Асан қайғы және Қазтуған шығармалары туындады. |
| ХІV-ХV ғ.ғ. | Отырар қаласы - Оңтүстік Қазақстандағы ең ірі сауда орталығы |
| ХV ғ. | Сырдария мен Арыс бойында 20-дан астам қалалар пайда болды. |
| ХІV-ХV ғ.ғ. | Алаша хан, Болған ана мазарлары салынды |
| ХІV-ХV ғ.ғ. | сәулет өнеріндегі ерекше туынды Ахмет Йассауи кесенесі тұрғызылды. |
| ХV ғ. 40-50 ж.ж. | Шығыс Дешті Қыпшақ пен Жетісу өлкесінің ру-тайпалары Керей мен Жәнібек маңына өтті. |
| 1446 жылы | Әбілхайыр Созақ,Сығанақ,Аркөк,Үзгент қалаларын басып алғаннан кейін ұлыстар арасында тартыс басталды. |
| 1457 жылы | Әбілхайыр ханның ойраттардан жеңілуі салдарын рулар Керей мен Жәнібектің территориясына топтасты. |
| 1465-1466 ж.ж. | Қазақ хандығы құрылды (Мұхаммед Хайдар Дулати) |
| 1468 жылы | Әбілхайыр хан қайтыс болады |
| 1480-1511 ж.ж. | Рулар арасындағы соғыста бірікке қазақ қолын басқарған Бұрындық хан болды. |
| ХV ғ. 80-90 ж.ж. | Сыр бойы қалаларын өзбектер мен қазақтар кезек-кезек алып отырды. |
| 1480 жылы | Қазақ хандығы жағына Моғол билеушісі Жүніс келіп қосылды. |
| 1482-1485 ж.ж. | Жүніс хан Ташкент пен Сайрамды жаулап алды. |
| 1495 жылы | Іле Алатауы етегінде өзбектер жеңіске жетіп , Сыр бойы қалаларын иеленді. |
| ХV ғ. аяғы | Қазақ хандығының территорисы: Батыс Жетісу, Сырдария , Оңтүстік Қазақстан, Арал маңы, Орталық Қазақстан |
| ХVІ ғ. басы | Қазақ хандығы Ақ орда мен Моғолстанның біраз бөлігін иеленді. |
| 1511-1521 ж.ж. | Әз Жәнібектің ұлы Қасым хан биледі |
| 1510 жылы | Мұхаммед Шайбани Сығанаққа шабуыл жасап,жеңіліп Самарқанға қашты. |
| 1510 ж. аяғы | Мұхаммед Шайбани қайтыс болды. |
| 1513 жылы | Қасым хан Сайрамды алды. |
| 1513 жылы | Қасым ханның Ьашкент қаласындағы жорығы |
| 1514 жылы | Сұлтан Саид Түркістанға кеткен соң, Қазақ хандығының билігі нығайды. |
| 1538-1580 ж.ж. | қазақ хандығын басқарған хан Хақназар. |
| 1570 жылы | жылдардың аяғында Моголстаннан Казак хандыгына откен жерлер:С) Жетісудын батысы |
| 1570 ж. аяғында | Хақназар билігінде болған жер Жетісудың батысы. |
| 1580 жылы | Сарайшық қаласының біржола қирау себебі:Дон, Еділ қазақтарының Жайық бойына шапқыншылығы |
| 1583 жылы | «Ант беріскен шартты » бұзып, Тєуекел хан Абдалах ханнан қайтарып алған қалалар: Сауран, Түркістан, Отырар, Сайрам |
| 1583 жылы | Тәуекел хан Абдаллах хандығына шабуыл жасап басып алған калалар Сауран,Түркістан,Отырар,Сайрам |
1584 жылы
| Ермакты женген казак батыры:Сатбек |
| 1594 жылы | Мәскеуге Тәуекел ханның елшілігін басқарып келген адам – Құл-Мұхаммед |
1595 жылы
| Тәуекел ханға келген орыс елшілігін басқарған – В.Степанов |
1597-1598 ж.ж.
| Тәуекел хан Абдаллахқа қарсы соғысқа дер кезінде кай жерде Абдаллах әскерін талкандады -Ташкент қаласының түбінде |
| 1598 жылы | шайқаста екі жақтың билеушісі де қаза болып, Қазақ хандығы мен Өзбек хандығы хансыз қалды |
1603 жылы
| бірінші қазақ-бұхар шайқасы болған жер: Айғыржар |
1613 жылы
| өзін Ташкент каласынын билеушісі деп жариялап,өз атынан акша шыгарган хан:Тұрсын хан |
| 1629-1652 ж.ж. | Жәңгір хан билік еткен жылдар |
| 1635,1643,1652 ж.ж. | қазақтарға қарсы жорықты басқарған қонтайшы – Батыр |
| 1640 жылы | Гурьев бекінісі салынды |
| 1643 жылы | жоңғарларға карсы ерлікпен шайкаскан хан Жәңгір. |
| 1680 жылы | жоңғар шапқыншылығы кезінде аман қалған қала: Түркістан |
1694 жылы
| Тәуке хан І Петрмен елші Аталыков аркылы Сауда байланысын кушейту үшін келісім жасады |
| 1694 жылы | І Петрмен елші Аталықов арқылы сауда байланысын жасаған – Тәуке хан |
