Әйелдер жайлы айтылатын әңгіме де, қозғалатын тақырып та көп. Бір қолымен бесікті, бір қолымен әлемді тербеткен әйелдер жайлы нақыл сөздер мен мақал-мәтелдер қаншама. Назарларыңызға бағзы заманнан бүгінге дейін мағынасын бұзбай жеткен ата сөздерін ұсынамыз.
Әйел — үйдің қазығы.
***
Әйел – үйдің көркі,
Еркек – түздің көркі.
***
Асыл әйел – әрі еркек, әрі қатын.
***
Еркек – бас, әйел – мойын.
***
Жақсы әйел – теңі жоқ жолдас,
Түбі жоқ сырлас.
***
Инабатты болса әйел,
Өнегелі болса бала көрікті.
***
Жақсы әйел – ырыс,
Жаман әйел – ұрыс.
***
Үйді қырық еркек толтыра алмайды,
Бір әйел толтырады.
***
Жақсы қатын жаман еркекті адам етеді.
***
Ердің асылы күшінен білінеді,
Әйелдің асылы ісінен білінеді.
***
Әйелді бастан, баланы жастан.
***
Еркекке жүрек керек,
Әйелге тірек керек.
***
Ақылды әйел күйеуінің ойнап айтқанын,
Ойлап талдайды.
***
Ерге жаққан қатын елге де жағады.
***
Жақсы әйел жарының жақсылығын асырар,
Жамандағын жасырар.
***
Әйелдің ақылын жесірінде байқа,
Баланың ақылын жетімінде байқа.
***
Салақ қатынның үйінен,
Сабақты ине табылмас.
***
Айлас қатын мұңдас.
***
Жаман әйел төсегінен белгілі,
Жаман жігіт есебінен белгілі.
***
Жаман ерден жайдағым жақсы,
Жаман әйелден бойдағым жақсы.
***
Жақсы әйел – жарты иманың.
***
Ерін баққан әйел елін де бағады.
***
Ұятсыз әйел тұзсыз ас секілді.
***
Әйелдің абыройы – дақ түспеген ары.
***
Ері өліп ерге тисе – елдің жорасы,
Ері тұрып ерге тисе – беттің қарасы.
***
Бірінші әйел – шекер,
Екінші әйел – бекер.
***
Жаман қатын өлсе, төсек жаңғырады,
Жақсы қатын өлсе, бас қаңғырады.
***
Әйелі азған елдің ертеңі жоқ.
***
Заман бұзыларда әуелі әйел бұзылады.
***
Әйел ашуланса, екі көзіне әлі келеді.
***
Екі әйел басы қосылса,
Үшінші әйелдің соры.
***
Әйелдің күші жоқ, айласы көп.
***
Олақ қатын оймақшыл,
Салақ қатын сауықшыл.
***
Долы қатын – жылауық,
Сұғанақ қатын – сұрауық.
***
Әйелдің шашы ұзын, ақылы қысқа.
***
Алтын басты әйелден,
Бақыр басты еркек артық.
***
Қатын бастаған көш оңбас.
***
Жаман әйел байына
Жалғыз атын сойғызар;
Жақсы әйел жолдасын
Жоқтан құрап тойғызар.
***
Байсыз әйел үйде тұрмас,
Баусыз оймақ қолда тұрмас.
***
Жақсы аттың тісін ашып қарама, киесі болады.
Қатыны жастың жұрт көзінше жасын сұрама, әр нәрсенің жүйесі болады.
***
Тыртақай жігітке,
Жыртақай әйел кез болар.
***
Елді қорғайтын – ерлер,
Ерлерді тәрбиелейтін – әйелдер.
***
Қатын ашуланса қазан қайнатар.
***
Қатынның шайпау болғаны – болмағаны,
Келіннің шайпау болғаны – оңбағаны.
***
Жақсы әйел – ері ұялар іс қылмайды.
***
Әйел асқақтаса, жылайды,
Еркек асқақтаса, құлайды.
***
Әйел ашуланса жеңіледі,
Еркелесе жеңеді.
***
Жетесіз әйел ер қадірін білмес.
***
Жақсы әйел – жігіттің жақсы қылар жаманын,
Ұшқыр қылар шабанын.
Жаман әйел – жігіттің тайдырады табанын,
Тар қылады заманын.
***
Қатын алма, қайын ал.
***
Еркек үйдің – иманы,
Әйел – үйдің жиғаны.
***
Сұлу әйелдің күйеуі қарауыл.
***
Атың жаман болса, сатып құтыларсың,
Әйелің жаман болса, қайтып құтыларсың.
***
Жаман қатын алғанның жауы үйінде,
Екі қатын алғанның дауы үйінде.
***
Екі сиырың болса, айран болар,
Екі қатының болса, ойран болар.
***
Әкесінің ақшасына үйленген,
Әйелінің қадірін білмейді.