Starlink: Аспанда пойыз сияқты ұшатын жер серіктің тарихы

Қазақстанның әр аймағында көрініп қалып жүрген, пойыз сияқты тізбектеліп ұшатын жер серігінің тарихына тоқталғанды жөн көрдік. Оны АҚШ кәсіпкері Илон Масктың SpaceX корпорациясы жасаған. Ол "Starlink жасанды жерсерігі" деп аталады. Жерсеріктерді Илон Маск Falcon 9 зымыран-тасығышы арқылы Жер орбитасына ғаламдық интернет желісін құру үшін  шығарады.

Пойыз сияқты тізбектелген жерсерік

Starlink – бұл ғаламшар тұрғындары үшін кең жолақты интернетке қол жеткізуді қамтамасыз етуге бағытталған келесі буынның спутник желісі. Жоба 2018 жылдың ақпан айында іске қосылды. Содан кейін Falcon 9 көмегімен екі спутник орбитаға бағыт түзеді. Барлығы 12 000 жер серігі орбитаға шығарылады. Сондай-ақ, 328 шақырымнан 580 шақырымға дейін орбитаға 30 000 қосымша жерсеріктерін жеткізу жоспарланған.

Қалай ұшырылады?

Екі бөліктен тұратын Falcon 9 АҚШ-тың Канаверал мүйсіндегі ғарыш айлағынан 60 жерсерікті алып ұшады. Falcon 9 зымыраны Starlink жасанды жерсеріктерін 290 километр биіктегі Жер орбитасына жеткізеді. SpaceX инженерлері олардың қалай жұмыс істеп тұрғанын тексеріп болған соң жерсеріктердегі ион қозғалтқыштар іске қосылып, тағы да бірталай биікке көтеріледі.

Deployment of 57 Starlink satellites confirmed pic.twitter.com/myKxr3QSTu

— SpaceX (@SpaceX) August 7, 2020

SpaceX компаниясының жоспары бойынша, 12 мың жасанды жерсерігінен тұратын ғаламдық жүйе толық іске қосылғаннан кейін Жер шарының кез келген түкпірінен кең жолақты интернет байланысына қосылуға мүмкіндік тумақ. Жобаны жүзеге асыру үшін инвестицияның жалпы құны 10 миллиард доллар деп бағаланған.

Жоба қашан басталды?

• Жобаны әзірлеу 2015 жылы басталды, сынақ прототиптері 2018 жылдың 22 ақпанында сәтті іске қосылды.

• 2017 жылға қарай SpaceX 2020 жылдардың ортасына қарай Жер орбитасына 12 000-ға жуық спутникті шығару үшін нормативтік құжаттарды тапсырды.

• 2019 жылдың мамыр айында 60 прототиптік спутниктен тұратын бірінші топ ұшырылды.

• 2020 жылы SpaceX Америка Құрама Штаттары мен Канаданың солтүстігіне коммерциялық Интернетке қол жеткізу қызметтерін ұсына бастады.

• 2022 жылдың қаңтарындағы жағдай бойынша Starlink бета тестерлерінің саны 25 елде 145 000-ға жетті.

• 2022 жылдың мамырындағы жағдай бойынша пайдаланушылар саны 400 000-ға дейін өсті.

• 2022 жылдан бастап Starlink-ті Украина Қарулы Күштері Ресейдің Украинаға басып кіруі кезінде ресейлік әскери позицияларды, танктер мен техниканы жою үшін бөлімшелер мен нысана қарулары, ұшқышсыз ұшақтар мен артиллерия арасындағы байланыс үшін пайдаланылады.

• Қазіргі күнде 2605 жерсерік іске қосылған.

Бұл интернет жүйесі Қазақстанға қашан келеді?

Илон Маск интернеті елімізде 2023 жылы  іске қосылады деп жоспарланған.

Интернет жүйесіне қосылу қанша тұрады?

Бұл жүйе өз спутниктерінен телефондарға тікелей қосылмайды. Оның орнына антенналары мен трек спутниктері бар пицца қорапшасындай құрылғысын 550 долларға сатып аласыз. Оны жерсерік көре алатын үйдің шатырына немесе далаға құруға болады. Байланыс қызметтеріне ай сайынғы жазылу құны 99 доллар.