Ресейлік газға тәуелді болғысы келмеген финдер жаңа батарея ойлап тапты

Жаһандық жағдай ушығып кеткеннен кейін Еуропаның кейбір елдері Ресейден табиғи газ сатып алуды тоқтатты. Жазда мәселе еместей көрінеді, ал қыста ресейлік газсыз қалғандарға оңайға соқпайды – көп үйлердің жылуы қиындап, тұрғындардың тоңатыны анық. Түрлі елдердің үкіметтері бұл мәселені күн панельдері мен жел генераторлары сияқты жаңартылатын энергия көздері арқылы шешуге тырысып жатыр. Бір мәселе, қыста әрқашан шуақты күн бола бермейді. Өндірілген энергияны литий батареяларында сақтауға болады, олар өте қымбат және көп орын алады.

Жақында финнің Polar Night Energy компаниясы өндірілген энергияны сақтаудың өте арзан және жоғары тиімді технологиясын көрсетті. Ол пайдаланылған құрылыс құмымен толтырылған алып батарея түрінде болады. 

Polar Night Energy батареясы

Еуропа елдерінде қыс қатты

Финляндия – Ресей шекарасына ең жақын елдердің бірі. Финдерге қысты ресейлік газсыз өткізу өте қиын болады – бұл елде суық күндер ұзақ, әсіресе желтоқсаннан бастап күн қатты суыта бастайды.

Саясаткерлер мен қарапайым тұрғындар енді қыстың қақаған күндерінде тұрғын үйлерді қалай жылытуға болатынын білмей бас қатырып жатыр. Күн және жел электр станциялары өндіретін "жасыл" энергия көздері арқылы өмірді қолдауға болады, бірақ Финляндияда шуақты күндер аз және жел көп емес, сондықтан олар үздіксіз энергия өндіруді қамтамасыз ете алмайды.

Жаңа жылу сақтау батареясы

Өндірілген энергияны сақтауға арналған батареялар қымбат және көп орын алады, сондықтан Polar Night Energy бұрын-соңды болмаған, арзан және салыстырмалы түрде ықшам балама батареяны ұсынды. Ол 100 тонна құм құйылған үлкен контейнерден тұрады.

"Құм" батареясының жұмыс істеу принципі өте қарапайым: күн мен желдің әсерінен пайда болатын энергия құм контейнерін қыздырады, ол бұл жылуды ұзақ уақыт сақтайды және қажет болғанда оны таратады. Оның негізі – қарапайым құрылыс құмы.

Polar Night Energy өкілдерінің айтуынша, құрылыста қолданылатын құмды Цельсий бойынша 500 градусқа дейін қыздыруға болады. Құмды қыздыру өте ұзақ уақытты алады, бірақ салқындатуға дерлік сондай уақыт кетеді.

Осыған байланысты жаңа батарея бірнеше ай бойы жылуды сақтай алады. Бұл қыстың ұзақ және суық күндерін қауіпсіз өткізуге жеткілікті болады.

Үйлерді жылытудың балама әдісі

Ыдыстағы құм ауаны арнайы сыйымдылықпен қыздырады, бұл жылу суды қайнатады және су үйдің жылу жүйесіне беріледі. Идея өте орынды, тіпті ол тұрғын үйлерді жылытудың дәстүрлі әдісін толығымен алмастыра алмаса да, аралас пайдалану есебінен жылыту шығындарын азайта алады. Технологияның бірден-бір кемшілігі – мұндай ыдыста электр қуатын таза ұстау мүмкін емес. Халықты арзан электр энергиясымен қамтамасыз ету өте жақсы бонус болар еді.

Қазіргі уақытта "құм" батареясы сынақ режимінде жұмыс істейді – Финляндияның Канкаанпяа қаласында үлкен контейнер салынды. Құрылғы жергілікті электр станциясында орналасқан. Ол жерден жақын маңдағы үйлерге ыстық су жеткізіледі. Айта кету керек, батарея күн және жел электр станциялары шығаратын барлық жылуды сақтай алмайды. "Жасыл" энергия алдымен электр желісін қанықтырады, ал өндірілген энергияның артығы құм станциясына жіберіледі.

Электр станциясының директоры Пекка Пасси жылуды осылай сақтауда қиын ештеңе жоқ дейді. Олар бұл нәрсені бірінші болып жасағандарына қуанышты. Электр станциясының директоры технологияның сәтті болатынына сенімді. Басқа елдер де жылуды қарапайым түрде сақтау әдісіне қызығушылық танытуы мүмкін, бәрі сынақ жұмыстарының қалай аяқталғанына байланысты.

Айта кетейік, Еуропадағы энергетикалық дағдарыс 2021 жылдың күзінде табиғи газ бен басқа да энергетикалық ресурстардың бағасы күрт көтеріле бастаған кезде басталды.