Қазақстандық "Шағала" пилотсыз әуе барлау құрылғысы алғаш рет тәжірибеден өтті. Аталмыш құрылғыны Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Ұлттық (Ұлттық университет) қорғаныс университетінің әскери ғалымдары жасаған.
Заманауи әскери қақтығыстарда ұшу аппараттарын қолдану практикасы өзінің аналогын жасау қажеттілігін дәлелдеді. Ұлттық қорғаныс университеті тек барлаушы дрондарды ғана емес, сонымен қатар бронды машиналар мен қарсыластардың жеке құрамына қарсы тиімді қару ретінде дрондарды қолдануды да талдады. "Шағала" барлау пилотсыз ұшу аппаратының прототипі бағдарламалық-аппараттық байланыс арнасымен, өзінің криптографиялық хаттамасымен және қауіпсіз байланыс каналдарымен жабдықталған.
Эксперимент моделінің далалық сынақтары кезінде әскери ғалымдар төмен температураға төзімді қуат көзінің соңғы өнімін сынап көрді. Қайта зарядталатын бірегей аккумулятор – Ұлттық қорғаныс университеті мамандарының ең соңғы жаңалықтарының бірі.
Қорғаныс министрінің орынбасары Тимур Дандыбаев қазақстандық ұшқышсыз ұшақтарды шығару отандық қорғаныс өнеркәсібінің мүмкіндіктерін терең интеграциялауды, Қазақстанда өндірілмеген компоненттер мен жинақтардың импортын барынша азайтуды көздейтіндігін айтты.
"Мен әскерлерді ҰҚҚ саласындағы ішкі әзірлемелермен қамтамасыз ету ниетін бағалаймын. Алайда, бұл шетелдің ұшқышсыз құрылғыларымен бірдей болмауы керек. Отандық көліктердің тактикалық-техникалық сипаттамаларын әзірлеу кезінде Қазақстан армиясының барлық қорғаныс қажеттіліктерін, біздің қорғаныс мақсатындағы географиялық ерекшеліктерімізді ескеру қажет", - дейді генерал-лейтенант Тимур Дандыбаев.
Отандық әскери-өнеркәсіптік кешеннің мүмкіндіктерін ескере отырып, Шағала ПВО сериялы өндірісі үшін техниктерге және операторларға қызмет көрсету және оқыту бағдарламалары, сондай-ақ білім беру ұйымдарында енгізу үшін ҰҚҚ операторларына жауынгерлік дайындық курсы әзірленді.
Әскери зерттеу орталығының бастығы, полковник Қуандық Ақшолақовтың айтуынша, "Шағала" пилотсыз құрылғысы техникалық сипаттамалары бойынша шетелдік аналогтардан кем түспейді, керісінше, белгілі бір артықшылықтарға ие.
"Ұшақтың ұшу қашықтығы 30 шақырымға дейін жетеді. Ол аспанда 2 жарым сағат бойы ұшып жүре алады, жел секундына 14 метрге дейін күшейген кезде өзін тұрақты ұстайды. Болашақта біз оны взводтан батальонға дейінгі деңгейдегі әскерлермен бірге пайдалануға беруді жоспарлап отырмыз", - дейді әскери зерттеу орталығының бастығы полковник Қуандық Ақшолақов.
Сынақ рейстерінің бағдарламасында "Шағала" дронының әртүрлі дайындық кезеңдері мен жұмыс режимдері ұсынылды. Ғылыми жұмыстың нәтижелері патенттелген және тәжірибелік әскери операция аяқталғаннан кейін барлық әзірлемелер Қазақстанның қорғаныс-өнеркәсіптік кешеніне беріледі.
Айта кетейік, Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті - Елбасы атындағы Ұлттық қорғаныс университеті 2014 жылдан бастап пилотсыз жүйелер саласында ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізіп келеді, өндіріс технологияларын да, оларды Қарулы Күштер мүддесіне пайдалану тәртібін де зерттейді. 2020 жылы Ұлттық қорғаныс университеті гранттық қаржыландырудың 13 жобасы және бағдарламалық-мақсатты қаржыландырудың үш жобасы бойынша ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет туралы қорытынды есептерді сәтті ұсынды.