Интернеттегі алаяқтардан қалай сақтануға болады – маман жауабы

Алматы полицейлері интернет алаяқтарының құрбаны болмау жолдарын айтты. Қалалық полиция департаменті желідегі алаяқтық оқиғаларының көбейіп бара жатқанын ескертеді. Сондықтан тәртіп сақшылары азаматтарды интернеттегі онлайн-сауда қызметін пайдалану кезінде абай болуға шақырады.

“Интернет желісінің танымал болуы, қызметтердің және көптеген қызмет түрлерінің цифрлық форматқа көшуімен интернет-алаяқтық әдістері мен түрлері, сондай-ақ ақпараттық-коммуникациялық желілерді пайдаланатын ұрлықтар көбейіп келеді”, - деді Алматы қаласы ДП басшысының орынбасары Берік Әбілбеков.

Осыған байланысты ол мыналарды ұсынады:

♦ Банк картаңыздың деректерін, сондай-ақ жеке басын куәландыратын деректеріңізді (жеке куәлігіңіз бен банк картаңыздың фотосуреті және картаның артындағы үш таңбалы CVV коды) ешкімге бермеңіз;

♦ Интернетте сатып алынған өнімге депозит салмаңыз, өнімді сатып алмас бұрын интернет-дүкеннің беделін мұқият тексеріңіз;

♦ OLX.KZ, Market.kz, Kolesa.kz және Krisha.kz мобильді қосымшалары арқылы тауарды, жылжымайтын мүлікті немесе автокөлікті сатқанда абай болыңыз, төлемді жеке кездесуде алған жөн немесе сатып алушының сенімділігіне көз жеткізген жөн;

♦ Егер тауарларды, автокөліктерді, пәтерлерді жалға беруді сату туралы хабарландыруда ең алдымен депозит жасау керектігі көрсетілсе немесе сатушымен тек WhatsApp арқылы байланыс болатыны көрсетілсе, абай болыңыз, ешқашан электронды төлем жүйелеріне (Qiwi, "Яндекс" және т.б.) ақша салмаңыз;

♦ Сізге әртүрлі мессенджерлер мен әлеуметтік желілер арқылы жіберілетін күмәнді сілтемелерге кірмеңіз, өйткені олар вирусты файлдар мен қолданбалар болуы мүмкін, бұл шабуылдаушыларға мобильді банкингтегі қаражатыңызға қол жеткізуге мүмкіндік беред;

♦ Банк картаңыздың мәліметтерін әртүрлі сайттарға енгізбеңіз, себебі бұл жеке ақпаратыңызды жинау үшін арнайы жасалған фишингтік сайттар болуы мүмкін. Ол кейінірек банк картаңыздан рұқсат етілмеген төлемдер үшін пайдаланылады;

♦ Интернеттегі ақшаңызды көбейтуге уәде бертін немесе үлкен ақшалай сыйлық туралы хабарлайтын күмәнді конкурстарға қатыспаңыз;

♦ Ақшаны криптовалютаға, акцияларға, бағалы металдарға және т.б. инвестициялау арқылы үлкен дивидендтер уәде ететін күмәнді жобаларға ақша салмаңыз, компанияның сенімділігіне көз жеткізіңіз, Интернетте шолулар мен пікірлерді оқыңыз;

♦ Банктің қауіпсіздік қызметінен қоңырау шалсаңыз, банк қызметкерлері ешқашан сіздің картаңыздың деректемелерін сұрамайтынын, сондай-ақ ұялы телефоныңызға келетін кіру кодтарын аударуды талап етпейтінін есте сақтаңыз. Сондай-ақ, алаяқтар банктің байланыс орталықтарынан қоңырау шалу үшін өздерінің пайдакүнемдік мақсаттары үшін абоненттік нөмірді өзгерту үшін мобильді қосымшаларды пайдаланады. Мұндай жағдайларда телефонды қойып, банк картасында немесе банктің веб-сайтында көрсетілген сенімді нөмірге өзіңіз қоңырау шалуыңыз керек.

Айта кетейік, осы жылдың 8 қарашасында Алматыда Hi-Tech деп аталатын операция басталғаны хабарланды. Қалада жедел-алдын алу шаралары жүргізіледі. Бұл шара 14 қарашаға дейін жалғасады.