Климаттың рекордтық өзгерістері

Дүниежүзілік метеорологиялық ұйымның (WMO) мәліметтері бойынша, 2021 жылы климаттың өзгеруі бойынша бірден төрт рекорд тіркелген.

● Парниктік газдардың рекордтық жоғары концентрациясы: 2020 жылы олардың концентрациясы 413,2 ppm (миллионға бір бөлік) жетті және өсуі жалғасуда: 2022 жылдың сәуіріндегі жағдай бойынша ол 420,23 промилле болды. Бұл адамзат өмірінің тарихындағы ең жоғары көрсеткіш. Соңғы рет жаһандық көмірқышқыл газының деңгейі шамамен 4 миллион жыл бұрын дәйекті түрде 400 промилледен асып кеткен. Ол кезде жаһандық температура қазіргіден шамамен 3 ° C жоғары болды.

● Мұхиттың рекордтық қышқылдығы: 26 000 жыл ішіндегі мұхит бетінің  PH  ең төменгі көрсеткіш болуы мүмкін. Атмосферадағы антропогендік көмірқышқыл газының үлкен көлемін мұхиттар сіңіреді. Бөлінген заттар теңіз суымен сіңіп, оның қышқылдығын арттырады. Бұл экожүйе мен жағалаулардағы тіршілік иелеріне қауіп төндіреді. Мұхиттың рН төмендеуі де теңіздердің атмосферадан СО2 сіңіру қабілетін жоғалтқанын көрсетеді.

● Рекордтық жоғары теңіз деңгейі: 2013 және 2021 жылдар аралығында дүниежүзілік орташа теңіз деңгейі жылына орта есеппен 4,5 миллиметрге көтерілді, бұл 1993 және 2002 жылдар арасындағы деңгейден екі есе көп. Бұл тропикалық циклондарға бейім жағалауды мекендейтіндер үшін қауіпті.

● Мұхиттың рекордтық температурасы: мұхит суының жоғарғы 2000 метрі соңғы екі онжылдықта айтарлықтай жылынды және болашақта температураның жылынуы жалғасады деп күтілуде. Сондай-ақ, қазір жылу бұрынғыға қарағанда тереңірек енеді.

Есепте осы төрт дерекке қосымша 2021 жылы орын алған ерекше ыстық ауа-райы, су тасқыны, құрғақшылық және дауылдар айтылып, соның салдарынан болатын апатты жағдайлар, экономикалық шығындар көрсетілген. Азық-түлік, су және адам қауіпсіздігі мәселелеріне әкелетін төтенше ауа-райының күрт өсуі негізгі себеп ретінде көрсетілген. 

Оның жүру үрдісін баяулатудың жолы ретінде қазба отынды пайдалануды тоқтату және ормандарды кесуді азайту арқылы көміртегі шығарындыларын азайтуы керек делінген.