заң терминдерінің сөздігі қазақша және орыс тілінде А ӘРІП

АЗАМАТТЫҚ ЖАУАПКЕР - Қылмыстық ic бойынша ic жүргізудің барысында қойылған талапқа байланысты заң күшімен қылмыспен не eci кіресілі - шығасылы адамның ҚР кылмыстық кодексімен тыйым салынған әрекетімен келтірілген зиян үшін мүліктік жауаптылыкта болатын жеке немесе заңды тұлға (1997 жылғы 13 желтоқсандағы № 206 ҚР ҚІЖК 78 - бап)
ГРАЖДАНСКИЙ ОТВЕТЧИК - физическое или юридическое лицо, которое в силу закона в связи с предъявленным в ходе производства по уголовному делу иском несет имущественную ответственность за вред, причиненный преступлением либо запрещенным Уголовным кодексом РК деянием невменяемого (ст. 78 УПК РК от 13 декабря 1997 года № 206)

АЗАМАТТЫҚ ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТТІК ҚАРУ МЕН ОНЫҢ ПАТРОНДАРЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК КАДАСТРЫ - ҚР аумағында айналымға рұқсат етілген азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондары туралы жүйеге түсірілген мәліметтер бар ресми жинақ («Жекелеген қару түрлерін айналымына мемлекеттік бақылау жасау туралы» 1998 жылғы 30 желтоқсандғы № 339 - 1 ҚРЗ 8 - бап)
ГОСУДАРСТВЕННЫЙ КАДАСТР ГРАЖДАНСКОГО И СЛУЖЕБНОГО ОРУЖИЯ И ПАТРОНОВ - официальный сборник, содержащий систематизированные сведения о гражданском и служебном оружии и патронах к нему, разрешенных к обороту на территории РК (ст. 8 ЗРК «О государственном контроле за оборотом отдельных видов оружия» от 30 декабря 1998 года № 339-I)

АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАНЫС - басқару органдарының мемлекеттік жүйесі мен бейбіт және соғыс уақытында ел халқын, шаруашылық жүргізу объектілері мен аумағын осы заманғы зақымдау құралдарының закымдау (қирату) факторларының әсерінен, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардан қорғау мақсатында жүргізілетін жалпы мемлекеттік шаралардың жиынтығы («Азаматтық қорғаныс туралы» 1997жылғы 7мамырдағы № 100 ҚРЗ 1 - бап)
ГРАЖДАНСКАЯ ОБОРОНА - государственная система органов управления и совокупность общегосударственных мероприятий, проводимых в мирное и военное время в целях защиты населения, объектов хозяйствования и территории страны от воздействия поражающих (разрушающих) факторов современных средств поражения, чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера (ст. 1 ЗРК «О Гражданской обороне» от 7 мая 1997 года № 100-I)

АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАНЫС БӨЛ1МДЕРІ - ҚР Үкіметі құратын Азаматтық қорғаныстың әскер бөлімдері («Азаматтық қорғаныс туралы» 1997 жылғы 7мамырдағы № 100 - I ҚРЗ 1 - бап)
ЧАСТИ ГРАЖДАНСКОЙ ОБОРОНЫ - воинские части Гражданской обороны, создаваемые Правительством РК (ст. 1 ЗРК «О Гражданской обороне» от 7 мая 1997 года № 100-I)


АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАНЫС ЖӘНЕ ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАР ҚЫЗМЕТТЕРІ - ҚР Үкіметінің шешімімен құрылатын, өкімдер, орталық және жергілікті атқарушы органдар, ұйымдар құратын республикалық, облыстық, аудандық, қалалық Азаматтық қорғаныс пен төтенше жағдайлар қызметтері («Азаматтық қорғаныс туралы» 1997 жылғы 7 мамырдағы № 100 - 1 ҚРЗ 1 - бап)
СЛУЖБЫ ГРАЖДАНСКОЙ ОБОРОНЫ И ЧРЕЗВЫЧАЙНЫХ СИТУАЦИЙ - республиканские, областные, районные, городские службы Гражданской обороны и чрезвычайных ситуаций, создаваемые решением Правительства РК, акимами, руководителями центральных и местных исполнительных органов, организаций (ст. 1 ЗРК «О Гражданской обороне» от 7мая 1997 года № 100)

АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАНЫС KYШTEPІ - азаматтық қорғаныстың әскер бөлімдері, аумақтық, объектілік құрамалар, Азаматтық қорғаныс пен төтенше жағдайлар қызметтерінің құрамалары, жедел - құтқару отрядтары, мемлекеттікк өртке қарсы қызмет бөлімшелері («Азаматтық қорғаныс туралы» 1997 жылғы 7 мамырдағы № 100 - I ҚРЗ 1 - бап)
СИЛЫ ГРАЖДАНСКОЙ ОБОРОНЫ - воинские части Гражданской обороны, территориальные, объектовые формирования, формирования служб Гражданской обороны и чрезвычайных ситуаций, оперативно-спасательные отряды подразделения государственной противопожарной службы (ст. 1 ЗРК «О Гражданской обороне» от 7 мая 1997 года № 100-I)

АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАНЫС ҚЫЗМЕТІНІҢ ҚҰРАМАЛАРЫ - халықтың тіршілігін қамтамасыз етуге, авариялық - құтқару және шұғыл қалпына келтіру жұмыстарын жүргізуге, құтқару құрамаларын күшейтуге және олардың ic - қимылын жан - жақты қамтамасыз етуге арналған және медицина, байланыс, қоғамдық тәртіпті қорғау, өртке қарсы, авариялық - техникалық, материалдық жағынан қамтамасыз ету, көлік, жануарлар мен өсімдіктерді қорғау және басқа да құрамалар болып бөлінеді («Азаматтық қорғаныс туралы» 1997 жылғы 7 мамырдағы № 100 - 1 ҚРЗ 14 - бап)
ФОРМИРОВАНИЯ СЛУЖБ ГРАЖДАНСКОЙ ОБОРОНЫ - предназначены для жизнеобеспечения населения, ведения аварийно-спасательных и неотложно-восстановительных работ, усиления спасательных формирований и всестороннего обеспечения их действий и подразделяются на медицинские, связи, охраны общественного порядка, противопожарные, аварийно-технические, материального обеспечения, транспортные, защиты животных и растений и другие (ст. 14 ЗРК «О Гражданской обороне» от 7 мая 1997 года № 100-I)

АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАНЫС ҚҰРАМАЛАРЫ - облыстарда, қалаларда, аудандарда, орталық және жергілікті атқарушы органдарда, ұйымдарда құрылатын аумақтық және объектілік құрамалар, Азаматтық қорғаныс пен төтенше жағдайлар қызметтерінің құрамалары («Азаматтық қорғаныс туралы» 1997 жылғы 7 мамырдағы № 100 - 1 ҚРЗ 1 - бап)
ФОРМИРОВАНИЯ ГРАЖДАНСКОЙ ОБОРОНЫ -
территориальные и объектовые формирования, формирования служб Гражданской обороны и чрезвычайных ситуаций, создаваемые в областях, городах, районах, центральных и местных исполнительных органах, организациях (ст. 1 ЗРК «О Гражданской обороне» от 7 мая 1997 года № 100-I)

АЗАМАТТЫҚ-ҚҰҚЫҚТЫҚ СТАТИСТИКА - азаматтық - құқықтық саладағы азаматтығ құқықтық қатынастардың, азаматтық сот iсін жүргізудің және атқарушылық ic жүргізудің жай - күйi туралы мемлекеттік құқықтық статистика саласы («Мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу туралы» 2003 жылғы 22 желтоқсандағы № 510 ҚРЗ 1 - бап)
ГРАЖДАНСКО-ПРАВОВАЯ СТАТИСТИКА - отрасль государственной правовой статистики о состоянии гражданских правоотношений, гражданского судопроизводства и исполнительного производства в гражданско-правовой сфере (ст. 1 ЗРК «О государственной правовой статистике и специальных учетах» от 22 декабря 2003 года № 510)

АЗАМАТТЫҚ ҚЫЗМЕТ - азаматтық қызметшілердің қазыналық кәсіпорындардың, мемлекеттік мекемелердің міндеттepi мен функцияларын іске асыруға, мемлекеттік органдарға техникалық қызмет көрсетуді жүзеге асыруға және олардың жұмыс істеуін қамтамасыз етуге бағытталған лауазымдық өкілеттіктерді орындау жөніндегі кәсіптік қызметі (2007 жылғы 15 мамырдағы № 251 ҚР Еңбек кодексі 1 - бап)
ГРАЖДАНСКАЯ СЛУЖБА - профессиональная деятельность гражданских служащих по исполнению должностных полномочий, направленная на реализацию задач и функций казенных предприятий, государственных учреждений и осуществление технического обслуживания и обеспечение функционирования государственных органов (ст. 1 Трудового кодекса РК от 15 мая 2007 года № 251)

АЗАМАТТЫҚ ҚЫЗМЕТШІ - ҚР заннамасында белгіленген тәртіппен қазыналық кәсіпорындарда, мемлекеттік мекемелерде ақылы штаттық лауазымда істейтін және олардың міндеттері мен функцияларын іске асыру және мемлекеттік органдарға техникалық қызмет көрсетуді жүзеге асыру мен олардың жұмыс істеуін қамтамасыз ету мақсатында лауазымдық өкілеттіктерді жүзеге асыратын адам (2007 жылғы 15 мамырдағы № 251 ҚР Еңбек кодексі 1 - бап)
ГРАЖДАНСКИЙ СЛУЖАЩИЙ - лицо, занимающее в установленном законодательством РК порядке оплачиваемую штатную должность в казенных предприятиях, государственных учреждениях и осуществляющее должностные полномочия в целях реализации их задач и функций и осуществления технического обслуживания и обеспечения функционирования государственных органов (ст. 1 Трудового кодекса РК от 15 мая 2007 года № 251)

АЗАМАТТЫҚ ПЕРСОНАЛ - Қарулы Күштерде мемлекеттік қызметте болатын немесе еңбек қатынастарында тұратын ҚР азаматтары («ҚР корғанысы және Қарулы Күштері туралы» 2005 жылғы 7 қаңтардағы № 29 ҚРЗ 1 - бап)
ГРАЖДАНСКИЙ ПЕРСОНАЛ - Граждане РК, находящиеся на государственной службе или состоящие в трудовых отношениях в Вооруженных Силах (ст. l 3PK «Об обороне и Вооруженных Силах РК» от 7 января 2005 года № 29)


АЗАМАТТЫҚ ТАЛАПКЕР - Өзіне қатысты тікелей қылмыспен мүліктік залал келтірілді деп ұйғаруға жеткілікті негіз бар және оны өтеу туралы талап қойған жеке және заңды тұлға азаматтық талапкер болып танылады. Азаматтық талапкер моральдық зиянды мұлікті өтеу үшін де талап қоя алады. Прокурор заңдарда көзделген жағдайларда өз бастамашылығы бойынша жеке немесе заңды тұлғаны азаматтық талапкер деп тануға құқылы (1997 жылғы 13 желтоқсандағы № 206 ҚР ҚІЖК 77 - бап)
ГРАЖДАНСКИЙ ИСТЕЦ - физическое или юридическое лицо, в отношении которого имеются достаточные основания полагать, что непосредственно преступлением ему причинен имущественный ущерб, предъявившее требования о его возмещении. Гражданский истец может предъявить иск и для имущественной компенсации морального вреда. Прокурор в предусмотренных законом случаях вправе признать по собственной инициативе гражданским истцом физическое или юридическое лицо (ст. 77 УПК РК от 13 декабря 1997 года № 206)

АЗАМАТТЫҚ ХАЛ AKTІЛEPI - адамның құқықтары мен міндеттерінің пайда болуына және тоқтатылуына байланысты оны дараландыратын заңдық ресімделген мән - жайлар («Неке және отбасы туралы» 1998 жылғы 17 желтоқсандағы № 321 ҚРЗ 1 - бап)
АКТЫ ГРАЖДАНСКОГО СОСТОЯНИЯ - юридически оформленные обстоятельства, которые индивидуализируют человека и с которыми связано возникновение и прекращение его прав и обязанностей (ст. 1 ЗРК «О браке и семье» от 17 декабря 1998 года № 321)

АЗАМАТТЫҚ ІС ЖҮРГІЗУ ӘРЕКЕТ ҚАБІЛЕТТІЛІГІ -
сотта құқықтарын өз іс-әрекеттерімен жүзеге асыру және міндеттерін орындау, ic жүргізуді өкілге тапсыру қабілеттілігі (азаматтық ic жүргізу әрекет қабілеттілігі) он сегіз жасқа толған азаматтарда және ұйымдарға толық көлемде болады (1999 жылғы 13 шілдедегі № 411 ҚР АІЖК 46 - бап)
ГРАЖДАНСКАЯ ПРОЦЕССУАЛЬНАЯ ДЕЕСПОСОБНОСТЬ - способность своими действиями осуществлять свои права и выполнять обязанности в суде, поручать ведение дела представителю (гражданская процессуальная дееспособность), принадлежит в полном объеме гражданам, достигшим восемнадцати лет, и организациям (ст. 46 ГПК РК от 13 июля 1999 года № 411)

АЗАМАТТЫҚ ІС ЖҮРГІЗУ ҚҰҚЫҚ ҚАБІЛЕТТІЛІГІ -
азаматтық ic жүргізу құқықтары мен міндеттеріне ие болу қабілеттілігі (азаматтық ic жүргізу құқық қабілеттілігі) материалдық құқық субъектілері болып табылатын барлық азаматтар мен ұйымдар үшін бірдей дәрежеде танылады (№ 1999 жылғы 13 шілдедегі № 411 ҚР АІЖК 45 - бап)
ГРАЖДАНСКАЯ ПРОЦЕССУАЛЬНАЯ ПРАВОСПОСОБНОСТЬ - способность иметь гражданские процессуальные права и обязанности (гражданская процессуальная правоспособность), признается в равной мере за всеми гражданами и организациями, являющимися субъектами материального права (ст. 45 ГПК РК от 13 июля 1999 года № 411)

АЗЫҚ - ТҮЛІК ШИКІ3АТЫ - тамақ өнімдерін дайындау үшін пайдаланылатын, өсімдіктен, жануардан алынатын, микробиологиялық минералды және жасанды түрдегі шикізат («Халықтың санитарлық - эпидемиологиялық салауаттылығы туралы» 2002 жылғы 4 желтоқсандағы № 361 ҚРЗ 1 - бап)
ПРОДОВОЛЬСТВЕННОЕ СЫРЬЕ - сырье растительного, животного, микробиологического, минерального и искусственного происхождения, используемое для изготовления пищевых продуктов (ст. 1 ЗРК «О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения» от 4 декабря 2002 года № 361)

АЗЫҚ - ТҮЛІКТІК АСТЫҚ - тағамдық мақсаттарға пайдаланылатын астык, («Астық туралы» 2001 жылғы 19 қаңтардағы № 143 ҚРЗ 1 - бап)
ПРОДОВОЛЬСТВЕННОЕ ЗЕРНО - зерно, используемое для пищевых целей (ст. 1 ЗРК «О зерне» от 19 января 2001 года № 143)

АЗЫҚ - ТҮЛІКТІК ҚАУІПСІ3Д1К - сыртқы және iшкі жағдайларға қарамастан, тамақтанудың физиологиялық нормаларына сәйкес халықтық тамақ өнімдеріне деген қажеттерін қанағаттандыратын тиісті ресурстармен, әлеуетпен және кепілдіктермен қамтамасыз етілген экономиканың, соның ішінде оның агроөнеркәсіптік кешенінің жай - күйі («Астық туралы» 2001 жылғы 9 қаңтардағы № 143 ҚРЗ 1 - бап)
ПРОДОВОЛЬСТВЕННАЯ БЕЗОПАСНОСТЬ - состояние экономики, в том числе ее агропромышленного комплекса, обеспеченное соответствующими ресурсами, потенциалом и гарантиями, независимо от внешних и внутренних условий, при котором удовлетворяются потребности населения в продуктах питания в соответствии с физиологическими нормами питания (ст. 1 ЗРК «О зерне» от 19 января 2001 года № 143)

АЙҚЫН БАСЫМ КӨПШІЛІК - акционерлік коғамның дауыс беретін акцияларының жалпы санының кемінде төрттен үш бөлігі мөлшеріндегі көпшілік («Акционерлік қоғамдар туралы» 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415 ҚРЗ 1 - бап)
КВАЛИФИЦИРОВАННОЕ БОЛЬШИНСТВО - большинство в размере не менее трех четвертей от общего количества голосующих акций акционерного общества (ст. 1 ЗРК «Об акционерных обществах» от 13 мая 2003 года № 415)

АЙЛАҚ - кемелердің қауіпсіз кіруіне арналған құрылғылары бар және кемелердің қауіпсіз тоқтап тұруына, оларға жүк тиеуге, жүк түсіруге және қызмет көрсетуге, сондай - ақ жолаушыларды кемеге отырғызуға және кемеден тycipyге арналған гидротехникалық құрылыс («Ішкі су көлігі туралы» 2004 жылғы 6 шілдедегi № 574 ҚРЗ 1 - бап)
ПРИЧАЛ - гидротехническое сооружение, имеющее устройства для безопасного подхода судов и предназначенное для безопасной стоянки судов, их погрузки, выгрузки и обслуживания, а также посадки пассажиров на суда и высадки их с судов (ст. 1 ЗРК «О внутреннем водном транспорте» от 6 июля 2004 года № 574)


АЙЛЫҚ ЖАЛАҚЫНЫҢ ЕҢ ТӨМЕНГІ МӨЛШЕРІ - біліктілік қажет етпейтін қарапайым (онша күрделі емес) еңбек қызметкері ҚР Еңбек кодексінде белгіленген қалыпты жағдайда және жұмыс уақытының қалыпты ұзақтығы кезінде еңбек нормаларын (еңбек міндеттерін) орындаған кезде 6ip айда оған төленетін ақшалай төлемдердің кепілдік берілген ең төменгі мөлшері (2007 жылғы 15 мамырдағы № 251 ҚР Еңбек кодексі 1 - бап)
МИНИМАЛЬНЫЙ РАЗМЕР МЕСЯЧНОЙ ЗАРАБОТНОЙ ПЛАТЫ - гарантированный минимум денежных выплат работнику простого неквалифицированного (наименее сложного) труда при выполнении им норм труда (трудовых обязанностей) в нормальных условиях и при нормальной продолжительности рабочего времени, установленных Трудовым кодексом РК, в месяц (ст. 1 Трудового кодекса РК от 15 мая 2007 года № 251)

АЙМАҚ - республиканың бірнеше елді мекендері енгізілетін, оның мүддесі үшін құрылатын және басқарылатын республика аумағының 6ip бөлігі («ҚР әкімшілік - аумактық құрылысы туралы» 1993 жылғы 8 желтоқсандағы № 4200 ҚРЗ 2 - бап)
РЕГИОН - часть территории республики, включающая несколько населенных пунктов, образуемая и управляемая в интересах республики (ст. 2 ЗРК «Об административно-территориальном устройстве РК» от 8 декабря 1993 года № 4200)

АЙМАҚТЫҚ БАҒДАРЛАМА - мәслихаттар бекітетін, өңірді (аумақты) әлеуметтік - экономикалық дамытудың стратегиялық міндеттерін шешуге бағытталған бағдарлама (2004 жылғы 24 cәуірдегi № 548 ҚР БК 4 - бап)
РЕГИОНАЛЬНАЯ ПРОГРАММА - программа, утверждаемая маслихатами, направленная на решение стратегических задач социально-экономического развития региона (территории) (ст. 4 БК РК от 24 апреля 2004 года № 548)

АЙМАҚТЫҚ ӨНДІРУШІЛЕР - аймақтық рыноктағы отандық ұқсас тауар өндірушілердің жиынтығы, олар мынадай шарттарға сай келеді: өндірушілер өзінің барлық тауарын немесе оның негізгі бөлігі сол рынок ішінде сатады; өндірушілер ұқсас тауарды бұл аймаққа беретін б»рден - 6ip өндірушілер болып табылады («Демпингке қарсы шаралар туралы» 1999 жылғы 13 шілдедегі № 421 ҚРЗ 1 - бап)
РЕГИОНАЛЬНЫЕ ПРОИЗВОДИТЕЛИ - совокупность отечественных производителей подобного товара на региональном рынке, отвечающих следующим условиям: производители продают всю или основную часть своего товара внутри данного рынка; производители являются единственными, которые поставляют подобный товар в этот регион (ст. 1 ЗРК «Об антидемпинговых мерах» от 13 июля 1999 года № 421)

АЙМАҚТЫҚ ӨНДІРУШІЛЕР - аймақтық рыноктағы ұқсас тауар өндірушілердің жиынтығы, олар мынадай талаптарға сәйкес келеді: өндірушілер өз тауарының бәрін немесе көпшілік бөлігін осы рынок ішінде сатады; өндірушілер тауарды осы аймакқа жіберетін бірден - бір өндірушілер болып табылады («Субсидиялар және өтем шаралары туралы» 1999 жылғы 16 шілдедегі № 441 ҚРЗ 1 - бап)
РЕГИОНАЛЬНЫЕ ПРОИЗВОДИТЕЛИ - совокупность производителей подобного товара на региональном рынке, отвечающих следующим условиям: производители продают всю или большую часть своего товара внутри данного рынка; производители являются единственными, которые поставляют товар в данный регион (ст. 1 ЗРК «О субсидиях и компенсационных мерах» от 16 июля 1999 года № 441-I)

АЙМАҚТЫҚ РЫНОК - Қазақстанның жекелеген әкімшілік - аумақтық бөлінісінің рыногы («Демпингке қарсы шаралар туралы» 1999 жылғы 13 шілдедегі № 421 ҚРЗ 1 - бап)
РЕГИОНАЛЬНЫЙ РЫНОК - рынок отдельной административно-территориальной единицы Казахстана (ст. 1 ЗРК «Об антидемпинговых мерах» от 13 июля 1999 года № 421)

АЙНАЛЫМ - экспорт, импорт, сатып алу, сақтау, көтерме және бөлшек саудада өткізу («Этил спиртi мен алкоголь өнімінің өндірілуін және айналымын мемлекеттік реттеу туралы» 1999 жылғы 16 шілдедегі № 429 ҚРЗ 1 - бап)
ОБОРОТ - экспорт, импорт, приобретение, хранение, оптовая и розничная реализация (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании производства и оборота этилового спирта и алкогольной продукции» от 16 июля 1999 года № 429)

АЙНАЛЫСТАҒЫ МОНЕТАЛАР - қымбат емес металдардан дайындалған жеке қолма - қол ақша айналысына арналған монеталар («ҚР Ұлттық Банк туралы» 1995 жылғы 30 наурыздағы № 2155 ҚРЗ 42 - бап)
ЦИРКУЛЯЦИОННЫЕ МОНЕТЫ - монеты, изготовленные из недрагоценных металлов и предназначенные для наличного денежного обращения (ст. 42 ЗРК «О Национальном Банке РК» от 30 марта 1995 года № 2155)

АЙРЫҚША ЕМЕС ҚҰҚЫҚ - «Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» ҚР Заңда белгіленген жағдайларды қоспағанда, автордың тиісті рұқсатымен басқа адамның құқық иесімен 6ipгe туындыны пайдалана алатын құқығы («Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» 1996 жылғы 10 маусым № 6 ҚРЗ 2 - бап)
НЕИСКЛЮЧИТЕЛЬНОЕ ПРАВО - право, когда одновременно с правообладателем другое лицо может использовать произведение, имея на то соответствующее разрешение автора, кроме случаев, установленных Законом «Об авторском праве и смежных правах» (ст. 2 ЗРК «Об авторском праве и смежных правах» от 10 июня 1996 года № 6)

АЙРЫҚША ҚҰҚЫҚ - патент иесінің селекциялық жетктістігі өз қалауы бойынша кез келген әдіспен пайдалануға мүліктік құқығы («Селекциялық жетістіктерді қорғау туралы» 1999 жылғы 13 шілдедегі № 422 ҚРЗ 2 - бап)
ИСКЛЮЧИТЕЛЬНОЕ ПРАВО - имущественное право патентообладателя использовать селекционное достижение любым способом по своему усмотрению (ст. 2 ЗРК «Об охране селекционных достижений» от 13 июля 1999 года № 422)


АЙРЫҚША ҚҰҚЫҚ - автордың немесе сабақтас құқықтар иеленушінің туындыны, орындаушылықты, қойылымды, фонограмманы, эфирлік немесе кәбілдік хабар тарату ұйымдарының хабарын «Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» ҚР Заңмен белгіленген мерзім ішінде өз қалауы бойынша кез келген әдіспен пайдалану жөніндегі мүліктік құқығы («Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» 1996 жылғы 10 маусымдағы №6 ҚР3 2 - бап)
ИСКЛЮЧИТЕЛЬНОЕ ПРАВО - имущественное право автора или обладателя смежных прав на использование произведения, исполнения, постановки, фонограммы, передачи организаций эфирного или кабельного вещания любым способом по своему усмотрению в течение срока, установленного Законом «Об авторском праве и смежных правах» (ст. 2 ЗРК «Об авторском праве и смежных правах» от 10 июня 1996 года № 6)

АЙРЫҚША ҚҰҚЫҚ - өнеркәсіптік меншік объектілерін өз қалауы бойынша кез келген әдіспен пайдалануға патент иеленушінің мүліктік құқығы («ҚР патент заңы» 1999 жылғы 16 шілдедегі № 427 ҚРЗ 1 - бап)
ИСКЛЮЧИТЕЛЬНОЕ ПРАВО - имущественное право патентообладателя на использование объекта промышленной собственности любым способом по своему усмотрению (ст. 1 ЗРК «Патентный закон РК» от 16 июля 1999 года № 427)

АЙРЫҚША ҚҰҚЫҚ - тауар таңбасын немесе тауар шығарылған жердің атауын өз қалауы бойынша кез келген тәсілмен пайдалануға оның иесінің мүліктік құқығы («Тауар таңбалары, қызмет көрсету таңбалары және тауар шығарылған жерлердің атаулары туралы» 1999 жылғы 26 шілдедегі № 456 ҚРЗ 1 - бап)
ИСКЛЮЧИТЕЛЬНОЕ ПРАВО - имущественное право владельца на использование товарного знака или наименования места происхождения товара любым способом по своему усмотрению (ст. 1 ЗРК «О товарных знаках, знаках обслуживания и наименованиях мест происхождения товаров» от 26 июля 1999 года № 456)

АЙРЫҚША ҚҰҚЫҚTAP КЕШЕHI (ЛИЦЕНЗИЯЛЫҚ КЕШЕН) - бірқатар санаткерлік меншік объектілеріне (тауар таңбасына, фирмалық атауға, қызмет көрсету таңбасына, патентке, ашылмаған ақпаратқа, оның ішінде өндіріс құпияларына (ноу - хауға) құқықтар («Кешенді кәсіпкерлік лицензия (франчайзинг) туралы» 2002 жылғы 24 маусымдағы № 330 -II ҚРЗ 1 - бап)
КОМПЛЕКС ИСКЛЮЧИТЕЛЬНЫХ ПРАВ (ЛИЦЕНЗИОННЫЙ КОМПЛЕКС) - права на ряд объектов интеллектуальной собственности (товарный знак, фирменное наименование, знак обслуживания, патент, нераскрытую информацию, в том числе секреты производства (ноу-хау) (ст. 1 ЗРК «О комплексной предпринимательской лицензии (франчайзинге)» от 24 июня 2002 года № 330)

АЙРЫҚША РЕТТЕУ ЖӘНЕ ҚАЛА ҚҰРЫЛЫСЫН РЕГЛАМЕНТТЕУ ОБЪЕКТІЛЕРІ - аумақтарды, елді мекеннің, жылжымайтын мүліктің жекелеген объектісінің аумағын пайдаланудың арнаулы ережелері (тәртібі) енгізілмей, жалпыға бірдей қабылданған ережелерге (тәртіпке) ерекшеліктер белгіленбей не оларға толықтырулар енгізілмей жүзеге асырылуы қиындаған немесе мүмкін болмайтын сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметінің объектілері («ҚР сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» 2001 жылғы 16 шілдедегі № 242 - 11 ҚР3 1 - бап)
ОБЪЕКТЫ ОСОБОГО РЕГУЛИРОВАНИЯ И ГРАДОСТРОИТЕЛЬНОЙ РЕГЛАМЕНТАЦИИ - объекты архитектурной, градостроительной и строительной деятельности, осуществление которой затруднено или невозможно без введения специальных правил (порядка), установления исключений либо внесения дополнений к общепринятым правилам (порядку) использования территорий, территории населенного пункта, отдельного объекта недвижимости (ст. 1 ЗРК «Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в РК» от 16 июля 2001 года № 242)

АЙМАҚТЫҚ РЫНОК - ҚР жеке әкімшілік - аумақтық бөлінісінің рыногы («Субсидиялар және өтем шаралары туралы «1999 жылғы 16 шілдедегі № 441 ҚРЗ 1 - бап)
РЕГИОНАЛЬНЫЙ РЫНОК - рынок отдельной административно-территориальной единицы РК (ст. 1 ЗРК «О субсидиях и компенсационных мерах» от 16 июля 1999 года № 441-I)

АЙЫП ТӨЛЕУ (АЙЫППҰЛ, ӨCІM) - борышқор міндеттемесін орындамаған немесе тиісінше орындамаған ретте, атап айтқанда, орындау мерзімін өткізіп алған ретте несие 6еруші төлеуге міндетті заңдармен немесе шартпен белгіленген ақша сомасы айып төлеу (айыппұл, өсім) деп танылады. Айып төлеу туралы талап бойынша несие 6ерушi оған келтірілген залалдарды дәлелдеуге міндетті емес. (1994 жылғы 27 желтоқсандағы № 269 ҚР AK 293 - бап)
НЕУСТОЙКА (ШТРАФ, ПЕНЯ) - определенная законодательством или договором денежная сумма, которую должник обязан уплатить кредитору в случае неисполнения или ненадлежащего исполнения обязательства, в частности, в случае просрочки исполнения. По требованию об уплате неустойки кредитор не обязан доказывать причинение ему убытков (ст. 293 ГК РК от 27 декабря 1994 года № 269)

АЙЫППҰЛ - Қылмыстық кодексінде көзделген шекте, заңмен белгіленген және жаза тағайындау сәтіне қолданылып жүрген айлық есептік көрсеткіштің белгілі 6ip мөлшеріне сәйкес келетін мөлшерде не сотталған адамның жалақысының немесе ол қылмыс жасаған сәтіне белгілі 6ip кезең ішінде өзге де табысының мөлшерінде тағайындалатын акша өндіріп алу (1997 жылғы 16 шілдедегі № 167 ҚР ҚК 40 - бап)
ШТРАФ - денежное взыскание, назначаемое в пределах, предусмотренных Уголовным кодексом, в размере, соответствующем определенному количеству месячных расчетных показателей, установленных законодательством и действующих на момент назначения наказания, либо в размере заработной платы или иного дохода осужденного за определенный период на момент совершения им преступления (ст. 40 УК РК от 16 июля 1997 года № 167)


АЙЫПТАЛУШЫ - өзіне қатысты айыпталушы реттінде icкe тарту туралы қаулы шығарылған адам не өзіне қатысты сотта жеке айыптау қылмыстық ici қозгалған адам, сондай - ақ өзіне қатысты айыптау хаттамасы жасалып, анықтау органының бастығы бекітткен адам («Қылмыстың жасалуына сезіктілер мен айыпталушыларды күзетте ұстаудың тәртібі мен шарттары туралы» 1999 жылғы 30 наурыздағы № 353 - ҚРЗ 2 - бап)
ОБВИНЯЕМЫЙ - лицо, в отношении которого вынесено постановление о привлечении в качестве обвиняемого, либо лицо, в отношении которого в суде возбуждено уголовное дело частного обвинения, а также лицо, в отношении которого составлен и утвержден начальником органа дознания протокол обвинения (ст. 2 ЗРК «О порядке и условиях содержания под стражей подозреваемых и обвиняемых в совершении преступлений» от 30 марта 1999 года № 353)

АЙЫПТАЛУШЫ - өзіне қатысты айыпталушы ретінде жауапқа тарту туралы қаулы шыққан адам, не өзіне қатысты сотта жеке айыптайтын кылмыстық ic қозғалған адам, сондай - ақ оған қатысты анықтау органының бастығы айыптау хаттамасын жасаған және бекіткен адам айыпталушы болып танылады. Іс бойынша басты соттың талқылауы тағайындалған айыпталушы, - сотталушы, өзіне қатысты айыптау үкімі шығарылған айыпталушы, сотталған адам, өзіне қатысты ақтау үкімі шығарылған айыпталушы, ақталушы деп аталады (1997 жылғы 13 желтоқсандағы № 206 КР ҚІЖК 69 - бап)
ОБВИНЯЕМЫЙ - обвиняемым признается лицо, в отношении которого вынесено постановление о привлечении в качестве обвиняемого, либо лицо, в отношении которого в суде возбуждено уголовное дело частного обвинения, а также лицо, в отношении которого составлен и утвержден начальником органа дознания протокол обвинения. Обвиняемый, по делу которого назначено главное судебное разбирательство, именуется подсудимым; обвиняемый, в отношении которого вынесен обвинительный приговор, - осужденным; обвиняемый, в отношении которого вынесен оправдательный приговор, - оправданным (ст. 69 УПК РК от 13 декабря 1997 года № 206)

АЙЫПТАУ ТАРАБЫ - қылмыстық iзгe түсу органдары, сондай - ақ жәбірленуші (жеке айыптаушы), азаматтық талапкер, олардың заңды өкілдері мен өкілдері (1997 жылғы 13 желтоқсандағы № 206 ҚР ҚІЖК 7 - бап)
СТОРОНА ОБВИНЕНИЯ - органы уголовного преследования, а также потерпевший (частный обвинитель), гражданский истец, их законные представители и представители (ст. 7 УПК РК от 13 декабря 1997 года № 206)

АЙЫРБАСТАЛАТЫН БАҒАЛЫ ҚАҒАЗ - акционерлік қоғамның шығару проспектісімен айқындалатын талаптар мен тәртіп арқылы оның бағалы қағазының басқа түріне айырбасталуға жататын бағалы қағазы («Акционерлік қоғамдар туралы» 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415 - II ҚРЗ 1 - бап)
КОНВЕРТИРУЕМАЯ ЦЕННАЯ БУМАГА - ценная бумага акционерного общества, подлежащая обмену на его ценную бумагу другого вида на условиях и в порядке, определяемых проспектом выпуска (ст. 1 ЗРК «Об акционерных обществах» от 13 мая 2003 года № 415)

АЙЫРБАСТАЛАТЫН БАҒАЛЫ ҚАҒАЗ - акционерлік қоғамның шығару проспектісінде айқындалған талаптармен және тәртіппен оның басқа түрдегі бағалы қағазына айырбасталуға жататын бағалы қағазы («Бағалы қағаздар рыногы туралы» 2003 жылғы 2 шілдедегi № 461 ҚРЗ 1 - бап)
КОНВЕРТИРУЕМАЯ ЦЕННАЯ БУМАГА - ценная бумага акционерного общества, подлежащая обмену на его ценную бумагу другого вида на условиях и в порядке, определяемых проспектом выпуска (ст. 1 ЗРК «О рынке ценных бумаг» от 2 июля 2003 года № 461)

АЙЫРБАСТАУ ПУНКТТЕРІ - шетел валютасымен айырбастау операциялары жүргізілетін арнайы жабдықталған орындар («Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы» 2005 жылғы 13 маусымдағы № 57 ҚРЗ 1 - бап)
ОБМЕННЫЕ ПУНКТЫ - специально оборудованные места проведения обменных операций с иностранной валютой (ст. 1 ЗРК «О валютном регулировании и валютном контроле» от 13 июня 2005 года № 57)

АКАДЕМИЯ - жоғары кәсіптік білім мен жоғары оқу орнынан кейін кәсіптік біліинің білім беру бағдарламаларын іске асыратын өндірістік, ғылыми және ғылыми - педагогикалық қызметтің белгілі 6ip саласы үшін жоғары кәсіптік білімі бар мамандар даярлауды, қайта даярлауды және (немесе) олардың біліктілігін арттыруды жүзеге асыратын; ғылымның немесе мәдениеттің көбінесе 6ip саласында ғылыми зерттеулерді орындайтын жоғары оқу орны («Білім туралы» 1999 жылғы 7 маусымдағы № 389 ҚРЗ 1 - бап)
АКАДЕМИЯ - высшее учебное заведение, реализующее образовательные программы высшего профессионального образования и послевузовского профессионального образования, осуществляющее подготовку, переподготовку и (или) повышение квалификации специалистов с высшим профессиональным образованием для определенной области производственной, научной и научно-педагогической деятельности; выполняющее научные исследования преимущественно в одной из областей науки или культуры (ст. 1 ЗРК «Об образовании» от 7 июня 1999 года № 389)

АКВАТОРИЯ - табиғи, жасанды немесе шартты шекара - мен шектелген су кеңістігі (2003 жылғы 9 шілдедегі № 481 КР Су кодексі - 1 бап)
АКВАТОРИЯ - водное пространство, ограниченное естественными, искусственными или условными границами (ст. 1 Водного кодекса РК от 9 июля 2003 года № 481)

АККРЕДИТАЦИЯ - журналисті тағайындау pәciмi және оның өкілеттігін мемлекеттік органның қоғамдық бірлестіктің және ұйымның тануы («Бұқаралық ақпарат құралдары туралы» 1999 жылғы 23 шілдедегі № 451 ҚРЗ 1 - бап)
АККРЕДИТАЦИЯ - процедура назначения журналиста и признание его полномочий государственным органом, общественным объединением и организацией (ст. 1 ЗРК «О средствах массовой информации» от 23 июля 1999 года № 451)


АККРЕДИТАЦИЯ - уәкілетті мемлекеттік органның мемлекеттік емес ғылыми ұйымның бюджет қаражаты есебінен ҚР заңдарында белгіленген тәртіппен ғылыми және ғылыми - техникалық салада жұмыстар жүргізу құқықтылығын ресми тануы («Ғылым туралы» 2001 жылғы 9 шілдедегі № 225 ҚРЗ 1 - бап)
АККРЕДИТАЦИЯ - официальное признание уполномоченным государственным органом правомочий негосударственной научной организации проводить работы в научной и научно-технической области за счет бюджетных средств в установленном законодательством РК порядке (ст. 1 ЗРК «О науке» от 9 июля 2001 года № 225)

АККРЕДИТАЦИЯЛАУ - белгіленген біліктілік талаптарына сәйкес келетін заңды тұлғаларды асыл тұқымды өнімнің (материалдық) асыл тұқымдық құндылығын анықтау бойынша қызмет көрсету жөніндегі жұмысты жүзеге асыруға құқылы болуын стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның ресми тануы («Асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы» 1998 жылғы 9 шілдедегі № 278 ҚРЗ 1 - бап)
АККРЕДИТАЦИЯ - официальное признание уполномоченным государственным органом по стандартизации, метрологии и сертификации правомочий юридических лиц, соответствующих установленным квалификационным требованиям, осуществлять работу по оказанию услуг по определению племенной ценности племенной продукции (материала) (ст. 1 ЗРК «О племенном животноводстве» от 9 июля 1998 года № 278)

АККРЕДИТТЕЛГЕН КӘСІБИ АУДИТОРЛЫҚ ҰЙЬ1М -
аудиторлар мен аудиторлық ұйымдардың өзін - өзі реттейтін бірлестігі болып табылатын коммерциялық емес ұйым («Аудиторлық қызмет туралы» 1998 жылғы 20 қарашадағы № 304 - 1 ҚРЗ 1 - бап)
АККРЕДИТОВАННАЯ ПРОФЕССИОНАЛЬНАЯ АУДИТОРСКАЯ ОРГАНИЗАЦИЯ - некоммерческая организация, являющаяся саморегулируемым объединением аудиторов и аудиторских организаций (ст. 1 ЗРК «Об аудиторской деятельности» от 20 ноября 1998 года № 304)

АККРЕДИТТЕУ - уәкілетті органның «Аудиторлық қызмет туралы» ҚР Заңда көзделген кәсіби аудиторлық ұйымдардың құқықтылығын ресми тануы («Аудиторлық қызмет туралы» 1998 жылғы 20 қарашадағы № 304 - I ҚРЗ 1 - бап)
АККРЕДИТАЦИЯ - официальное признание уполномоченным органом правомочий профессиональных аудиторских организаций, предусмотренных Законом РК «Об аудиторской деятельности» (ст. 1 ЗРК «Об аудиторской деятельности» от 20 ноября 1998 года № 304)

АККРЕДИТТЕУ - уәкілетті органның дене шынықтыру және спорт саласындағы республикалық қоғамдық бірлестіктің ҚР атынан тиісті халықаралық ұйымдарға қатысуға құқықтық өкілеттігін ресми тануы («Дене шынықтыру және спорт туралы» 1999 жылғы 2 желтоқсандағы № 490 ҚРЗ 1 - бап)
АККРЕДИТАЦИЯ - официальное признание уполномоченным органом правомочий республиканского общественного объединения в области физической культуры и спорта быть участником соответствующих международных организаций от имени РК (ст. 1 ЗРК «О физической культуре и спорте» от 2 декабря 1999 года № 490)

АККРЕДИТТЕУ - аккредиттеу жөніндегі органның метрологиялық жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің нақты түрлерін жүзеге асыруға заңды тұлғаның құқықтылығын ресми тануы («Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы» 2000 жылғы 7 маусымдағы № 53 ҚРЗ 1 - бап)
АККРЕДИТАЦИЯ - официальное признание органом по аккредитации правомочий юридического лица осуществлять конкретные виды метрологических работ и услуг (ст. 1 ЗРК «Об обеспечении единства измерений» от 7 июня 2000 года № 53)

АККРЕДИТТЕУ - аккредиттеу жөніндегі орган заңды тұлғаның белгілі 6ip салада техникалық реттеу объектілерінің белгіленген талаптарға сәйкестігін растау жөніндегі жұмыстарды орындауға құзыреттті және құқылы екенін ресми танитын pәciм («Техникалық реттеу туралы» 2004 жылғы 9 қарашадағы № 603 ҚРЗ 1 - бап)
АККРЕДИТАЦИЯ - процедура, посредством которой орган по аккредитации официально признает компетентность и правомочие юридического лица выполнять работы в определенной сфере по подтверждению соответствия объектов технического регулирования установленным требованиям (ст. 1 ЗРК «О техническом регулировании» от 9 ноября 2004 года № 603)

АККРЕДИТТЕУ - аккредиттеудің белгіленген стандарттарына сәйкес жеке және заңды тұлғалардың медициналық және фармацевтикалық қызметті жүзеге асыруға, сондай - ак, денсаулық сақтау субъектілерінің қызметіне теуелсіз сарапшылық бағалау жүргізуге ерекше мәртебесі мен құқықтану peciмi («Денсаулық сақтау жүйесі туралы» 2003 жылғы 4 маусымдағы № 430 ҚРЗ 1 - бап)
АККРЕДИТАЦИЯ - процедура признания особого статуса и правомочий физических и юридических лиц для осуществления медицинской и фармацевтической деятельности, а также для проведения независимой экспертной оценки деятельности субъектов здравоохранения в соответствии с установленными стандартами аккредитации (ст. 1 ЗРК «О системе здравоохранения» от 4 июня 2003 года № 430)

АККРЕДИТТЕУ - уәкілетті органның бухгалтерлердің кәсіби ұйымдарының және «Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы» ҚР Заңында көзделген, уәкілетті орган белгілеген нысан бойынша куәлікпен расталған, бухгалтерлерді кәсіби сертификаттау жөніндегі ұйымдардың құқықтылығын тануы («Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы» 2007 жылғы 28 ақпандағы № 234 ҚРЗ 1 - бап)
АККРЕДИТАЦИЯ - признание уполномоченным органом правомочий профессиональных организаций бухгалтеров и организаций по профессиональной сертификации бухгалтеров, предусмотренных Законом РК «О бухгалтерском учете и финансовой отчетности», подтвержденных свидетельством по форме, установленной уполномоченным органом (ст. l 3PK «О бухгалтерском учете и финансовой отчетности» от 28 февраля 2007 года № 234)


АККРЕДИТТЕУ АТТЕСТАТЫ - сәйкестікті растау және аккредиттеу саласында жұмыс жүргізу ережелеріне сәйкес берілетін сәйкестікті растау жөніндегі органның және (немесе) сынақ зертханаларының (орталықтарының) белгілі 6ip салада белгіленген талаптарға сейкестікті растау жөніндегі жұмыстарды орындау құқығын куәландыратын құжат («Техникалық реттеу туралы» 2004 жылғы 9 қарашадағы № 603 ҚРЗ 1 - бап)
АТТЕСТАТ АККРЕДИТАЦИИ - документ, удостоверяющий право органа по подтверждению соответствия и (или) испытательных лабораторий (центров) выполнять работы в определенной сфере по подтверждению соответствия установленным требованиям, выдаваемый согласно правилам проведения работ в сфере подтверждения соответствия и аккредитации (ст. 1 ЗРК «О техническом регулировании» от 9 ноября 2004 года № 603)

АККРЕДИТТЕУ САЛАСЫ - сәйкестікті растау жөніндегі аккредиттелген органдарга және (немесе) сәйкестікті растау саласындағы жұмысты жүзеге асыратын зертханаларға техникалық регламенттерде, стандарттарда немесе шарттарда белгіленген талаптарға сәйкестігін анықтау жөніндегі жұмыстарды жүргізу үшін бекітліп берілген объектілердің тіз6eci («Техникалық реттеу туралы» 2004 жылғы 9 қарашадағы № 603 ҚРЗ 1 - бап)
ОБЛАСТЬ АККРЕДИТАЦИИ - перечень объектов, закрепленных за аккредитованными органами по подтверждению соответствия и (или) лабораториями, осуществляющими работы в сфере подтверждения соответствия, для проведения работ по определению их соответствия требованиям, установленным техническими регламентами, стандартами или договорами (ст. 1 ЗРК «О техническом регулировании» от 9 ноября 2004 года № 603)

АКТУАРИЙ - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қажетті төлем қабілеттілігі мен қаржылық тұрақтылығы деңгейін қамтамасыз ету мақсатында сақтандыру және кайта сақтандыру шарттары бойынша міндеттемелер мөлшерінің, сақтандыру сыйлықақысы ставкаларының экономикалық - математикалық есептеулерін жүргізуге байланысты қызмет жүзеге асыратын, сондай - ақ, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жүргізіп жатқан және жүргізуді жоспарлап отырған сақтандыру түрлерінің пайдалылығы мен кірістілігін бағалауды жүргізетін, уәкілетті органның лицензиясы бар жеке тұлға («Сақтандыру қызметі туралы» 2000 жылғы 18 желтоқсандағы № 126 ҚР3 3 - бап)
АКТУАРИЙ - физическое лицо, имеющее лицензию уполномоченного органа, осуществляющее деятельность, связанную с проведением экономико-математических расчетов размеров обязательств, ставок страховых премий по договорам страхования и перестрахования, а также производящее оценку прибыльности и доходности проводимых и планируемых к проведению видов страхования страховой (перестраховочной) организации в целях обеспечения необходимого уровня платежеспособности и финансовой устойчивости страховой (перестраховочной) организации (ст. 3 ЗРК «О страховой деятельности» от 18 декабря 2000 года № 126)

АКЦЕПТ - оферта жолданған жақтың оны қабылдағаны туралы жауабы (1994 жылғы 27 желтоқсандағы № 269 ҚР АК 396 - бап)
АКЦЕПТ - ответ лица, которому адресована оферта, о ее принятии (ст. 396 ГК РК от 27 декабря 1994 года № 269-III)

АКЦЕПТ - вексель төлеміне берілетін жазбаша келісім («ҚР вексель айналысы туралы» 1997 жылғы 28 cәyipдегі № 97-I ҚРЗ о.з.қ.ұ.)
АКЦЕПТ - письменное согласие на оплату векселя (п.п.н.з. ЗРК «О вексельном обращении в РК» от 28 апреля 1997 года № 97-I)

АКЦИЗ МАРКАСЫ - қорғау элементтері бар, ҚР заңдарына сәйкес өлшем бірлігіне бастырылатын марка («Темекі өнімдерінің өндірілуі мен айналымын мемлекеттік реттеу туралы» 2003 жылғы 12 маусымдағы № 439 ҚРЗ 1 - бап)
АКЦИЗНАЯ МАРКА - марка, обладающая элементами защиты, наносимая на единицу продукции в соответствии с законодательством РК (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании производства и оборота табачных изделий» от 12 июня 2003 года № 439)

АКЦИОНЕР - акцияның меншік иеci болып табылатын адам («Акционерлік қоғамдар туралы» 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415 ҚРЗ 1 - бап)
АКЦИОНЕР - лицо, являющееся собственником акции (ст. 1 ЗРК «Об акционерных обществах» от 13 мая 2003 года № 415)

АКЦИОНЕРЛІК ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ҚОР - қызметтің
айрықша түpi «Инвестицияльщ қорлар туралы» ҚР Заңында белгіленген талаптарға және өзінің инвестициялық декларациясына сәйкес осы қоғамның акционерлері оның акцияларын төлеу үшін қосқан ақшаны, сондай - ақ осындай инвестициялау нәтижесінде алынған активтерді жинақтау мен инвестициялау болып табылатын акционерлік қоғам («Инвестициялық қорлар туралы» 2004 жылғы 7 шілдедегі № 576 ҚРЗ 1 - бап)
АКЦИОНЕРНЫЙ ИНВЕСТИЦИОННЫЙ ФОНД - акционерное общество, исключительным видом деятельности которого являются аккумулирование и инвестирование в соответствии с требованиями, установленными Законом РК «Об инвестиционных фондах» и его инвестиционной декларацией, денег, внесенных акционерами данного общества в оплату его акций, а также активов, полученных в результате такого инвестирования (ст. 1 ЗРК «Об инвестиционных фондах» от 7 июля 2004 года № 576)

АКЦИОНЕРЛІК ҚOFAM - өзінің қызметін жүзеге асыру үшін қаражат тарту мақсатында акциялар шығаратын заңды тұлға акционерлік қоғам болып танылады. Акционерлік қоғамның акционерлері осы заң актілерінде көзделгеннен басқа жағдайларда оның міндеттемелері бойынша жауап бермейді және өзіне тиесілі акциялар құнының шегінде қоғамның қызметіне байланысты шығындар тәуекелін көтереді (1994 жылғы 27 желтоқсандағы № 269 ҚР АК 85 - бап)
АКЦИОНЕРНОЕ ОБЩЕСТВО - юридическое лицо, выпускающее акции с целью привлечения средств для осуществления своей деятельности. Акционеры акционерного общества не отвечают по его обязательствам и несут риск убытков, связанных с деятельностью общества, в пределах стоимости принадлежащих им акций, за исключением случаев, предусмотренных законодательными актами (ст. 85 ГК РК от 27 декабря 1994 года № 269)


АКЦИОНЕРЛ1К ҚOFAM - өз қызметін жүзеге асыру үшін қаражат тарту максатымен акциялар шығаратын заңды тұлға («Акционерлік қоғамдар туралы» 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415 ҚРЗ 3 - бап)
АКЦИОНЕРНОЕ ОБЩЕСТВО - юридическое лицо, выпускающее акции с целью привлечения средств для осуществления своей деятельности (ст. 3 ЗРК «Об акционерных обществах» от 13 мая 2003 года № 415)

АКЦИЯ - акционерлік қоғам шығаратын және акционерлік қоғам баскаруға қатысуға, ол бойынша дивиденд және акционерлік қоғам таратылған жағдайда оның мүлкінің 6ip бөлігін алуға құқықтарды, сондай - ақ, ҚР заң актілерінде көзделген өзге де құқыктарды куәландыратын бағалы қағаз (1994 жылғы 27 желтоқсандағы № 269 ҚР АК 139 - бап)
АКЦИЯ - ценная бумага, выпускаемая акционерным обществом и удостоверяющая права на участие в управлении акционерным обществом, получение дивиденда по ней и части имущества акционерного общества при его ликвидации, а также иные права, предусмотренные законодательными актами РК (ст. 139 ГК РК от 27 декабря 1994 года № 269)

АКЦИЯ - акционерлік қоғам шығаратын және акционерлік қоғамды басқаруға қатысу, ол бойынша дивиденд және қоғам таратылған жағдайда оның мүлкінің 6ip бөлігін алу құқығын, сондай - ақ «Акционерлік қоғамдар туралы» КР Заңында және КР өзге де заң актілерінде көзделген өзге де құқыктарды куәландыратын бағалы қағаз («Акционерлік қоғамдар туралы» 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415 ҚРЗ 1 - бап)
АКЦИЯ - ценная бумага, выпускаемая акционерным обществом и удостоверяющая права на участие в управлении акционерным обществом, получение дивиденда по ней и части имущества общества при его ликвидации, а также иные права, предусмотренные Законом РК «Об акционерных обществах» и иными законодательными актами РК (ст. 1 ЗРК «Об акционерных обществах» от 13 мая 2003 года № 415)

АКЦИЯЛАРДЫҢ БАҚЫЛАУ ПАКЕТІ - акционерлік қоғам қабылдайтын шешімдерді айқындауға құқық беретін акциялар пакеті («Акционерлік қоғамдар туралы» 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415 ҚРЗ 1 - бап)
КОНТРОЛЬНЫЙ ПАКЕТ АКЦИЙ - пакет акций, предоставляющий право определять решения, принимаемые акционерным обществом (ст. 1 ЗРК «Об акционерных обществах» от 13 мая 2003 года № 415)

АКЦИЯНЫҢ НАҚТЫЛЫ ҚҰНЫ - барлық жай және артықшылықты акцияларға арналған және акционерлік қоғамның құрылтай шартында (жалғыз құрылтайшының шешімінде) айқындалатын бірыңғай баға, осы баға бойынша акциялар құрылтайшылар арасында орналастырылады (жалғыз құрылтайшы төлейді) («Акционерлік қоғамдар туралы» 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415 ҚРЗ 1 - бап)
НОМИНАЛЬНАЯ СТОИМОСТЬ АКЦИИ - цена, по которой акции размещаются среди учредителей (оплачиваются единственным учредителем), единая для всех простых и привилегированных акций и определяемая в учредительном договоре (решении единственного учредителя) акционерного общества (ст. 1 ЗРК «Об акционерных обществах» от 13 мая 2003 года № 415)

АҚПАРАТ - кредиттік тарихты қалыптастыру және оны пайдалану жүйесіне қатысушылар беретін, қажет болған жағдайда электрондық цифрлық қолтаңбамен куәландырылатын, электрондық және қағаз түріндегі жеткізушшерден кредиттік тарих субъектілеріне қатысты мәліметтер («КР кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы» 2004 жылғы 6 шілдедегі № 573 ҚРЗ 1 - бап)
ИНФОРМАЦИЯ - сведения в отношении субъектов кредитных историй на электронном и бумажном носителях, передаваемые участниками системы формирования кредитных историй и их использования, при необходимости удостоверяемые электронной цифровой подписью (ст. 1 ЗРК «О кредитных бюро и формировании кредитных историй в РК» от 6 июля 2004 года № 573)

АҚПАРАТ АГЕНТТ1ГІ - ҚР заң актілеріне сәйкес тіркелген, қызметі ақпараттық сипаттағы хабарлар мен материалдарды жинауға, қайта өңдеуге және таратуға бағытталған заңды тұлға («Бұқаралық ақпарат құралдары туралы» 1999 жылғы 23 шілдедегi № 451 ҚРЗ 8 - бап)
ИНФОРМАЦИОННОЕ АГЕНТСТВО - зарегистрированное в соответствии с законодательными актами РК юридическое лицо, деятельность которого направлена на сбор, обработку и распространение сообщений и материалов информационного характера (ст. 8 ЗРК «О средствах массовой информации» от 23 июля 1999 г. № 451)

АҚПАРАТ АЛМАСУ - мемлекеттік органдар лауазымды адамдарының өз кызмет өкілеттіктерін жүзеге асыруы кезінде заңдарда белгіленген тәртіппен ақпаратты жөнелтуі және алуы («Әкімшілік рәсімдер туралы» 2000 жылғы 27 қарашадағы № 107-II ҚРЗ 13 - бап)
ИНФОРМАЦИОННЫЙ ОБМЕН - отправление и получение информации в установленном законодательством порядке должностными лицами государственных органов при осуществлении ими служебных полномочий (ст. 13 ЗРК «Об административных процедурах» от 27 ноября 2000 года № 107-II)

АҚПАРАТ БЕРУШІ - кредиттік бюроға ақпарат беруші жеке кәсіпкер немесе заңды тұлға («КР кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы» 2004 жылғы 6 шілдедегі № 573 ҚРЗ 1 - бап)
ПОСТАВЩИК ИНФОРМАЦИИ - индивидуальный предприниматель или юридическое лицо, предоставляю -
щие информацию в кредитное бюро (ст. 1 3PK «О кредитных бюро и формировании кредитных историй в РК» от 6 июля 2004 года № 573)


АҚПАРАТ БЕРУШІНІҢ КРЕДИТТІК ТАРИХТЫҢ ДЕРЕКТЕР БАЗАСЫН ЖАСАУҒА ЖӘНЕ ҚОРҒАУҒА ҚАТЫСУ ЖӨН1НДЕГІ ҚЫЗМЕТІ - ақпарат берушінің «ҚР кредиттік бюролар жене кредиттік тарихты қалыптастыру туралы» ҚР Заңының талаптарына сәйкес кредиттік тарих субъектілерінен алынған мәліметтерді рәсімдеу (өңдеу), сақтау және кредиттік бюроға беру жөніндегі ic - әрекеттері («ҚР кредиттіккк бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы» 2004 жылғы 6 шілдедегi № 573 ҚРЗ 1 - бап)
ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ ПОСТАВЩИКА ИНФОРМАЦИИ ПО УЧАСТИЮ В СОЗДАНИИ И ЗАЩИТЕ БАЗЫ ДАННЫХ КРЕДИТНЫХ ИСТОРИЙ - действия поставщика информации по оформлению (обработке), хранению и передаче в кредитные бюро сведений, полученных от субъектов кредитных историй в соответствии с требованиями Закона РК «О кредитных бюро и формировании кредитных историй в РК» (ст. 1 ЗРК «О кредитных бюро и формировании кредитных историй в РК» от 6 июля 2004 года № 573)

АҚПАРАТТАНДЫРУ - ақпараттық технологияларды пайдаланудың негізінде электрондық ақпараттық, ресурстарды, акпараттық жүйелерді қалыптастыруға және дамытуға бағытталған ұйымдастырушылық әлеуметтік - экономикалық және ғылыми - техникалық процесс («Ақпараттандыру туралы» 2007 жылғы 11 қаңтардағы № 217 ҚРЗ 1 - бап)
ИНФОРМАТИЗАЦИЯ - организационный, социально-экономический и научно-технический процесс, направленный на формирование и развитие электронных информационных ресурсов, информационных систем на основе использования информационных технологий (ст. 1 ЗРК «Об информатизации» от 11 января 2007 года № 217)

АҚПАРАТТАНДЫРУ САЛАСЫНДАҒЫ ҰЛТТЬҚ ОПЕРАТОР - ҚР Үкіметінің шешімі бойынша құрылған, өзіне мемлекет атынан меншік иeci мемлекеттік ақпараттық жүйелер мен мемлекеттік электрондық акпараттық ресурстарды интеграциялау және олардың қауіпсіздігін камтамасыз ету, ақпараттандыру саласындағы бірыңғай техникалық саясатты іске асыруға қатысу жөніндегі міндеттер, «электрондық үкімет» инфрақұрылымының жобалық интеграторы функциялары жүктелген занды тұлға («Ақпараттандыру туралы» 2007 жылғы 11 қаңтардағы № 217 ҚР3 1 - бап)
НАЦИОНАЛЬНЫЙ ОПЕРАТОР В СФЕРЕ ИНФОРМАТИЗАЦИИ - юридическое лицо, созданное по решению Правительства РК, на которое собственником в лице государства возложены задачи по интеграции и обеспечению безопасности государственных информационных систем и государственных электронных информационных ресурсов, по участию в реализации единой технической политики в сфере информатизации, функции проектного интегратора инфраструктуры «электронного правительства» (ст. 1 ЗРК «Об информатизации» от 11 января 2007 года № 217)

АҚПАРАТТАРДЫ ӨҢДЕУ ЖӨНІНДЕГІ ҚЫЗМЕТТЕР КӨРСЕТУ - ақпараттық массивтерді жинау мен қорытуды, жүйеге келтіруді жүзеге асыру және осы ақпаратты өңдеу нәтижелерін пайдаланушының иеленуіне беру жөніндегі қызметтер (2001 жылғы 12 маусымдағы № 209 ҚР СК 10 - бап)
УСЛУГИ ПО ОБРАБОТКЕ ИНФОРМАЦИИ - услуги по осуществлению сбора и обобщению, систематизации информационных массивов и предоставлению в распоряжение пользователя результатов обработки этой информации (ст. 10 НК РК от 12 июня 2001 года № 209)

АҚПАРАТТЫҚ ЕСЕПКЕ АЛУ ҚҰЖАТЫ - өз негізінде мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу деректері құралатын, белгіленген үлгідегі құқықтық статистикалық акпараттық материалдық (қағаз, магниттік, оптикалық) жеткізушісі («Мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу туралы» 2003 жылғы 22 желтоқсандағы № 510 ҚРЗ 1 - бап)
ИНФОРМАЦИОННЫЙ УЧЕТНЫЙ ДОКУМЕНТ - материальный (бумажный, магнитный, оптический) носитель правовой статистической информации установленного образца, на основании которого формируются данные государственной правовой статистики и специальных учетов (ст. 1 ЗРК «О государственной правовой статистике и специальных учетах» от 22 декабря 2003 года № 510)

АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕ - ақпараттық процестерді іске асыруға арналған аппараттық - бағдарламалық кешен («Ақпараттандыру туралы» 2007 жылғы 11 қаңтардағы № 217 қРЗ 1 - бап)
ИНФОРМАЦИОННАЯ СИСТЕМА - аппаратно-программный комплекс, предназначенный для реализации информационных процессов (ст. 1 ЗРК «Об информатизации» от 11 января 2007 года № 217)

АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІ, БАҒДАРЛАМАЛЫҚ ӨНІМДЕРДІ, БАРДАРЛАМАЛЫҚ КОДТАР МЕН НОРМАТИВТІК - ТЕХНИКАЛЫҚ ҚҰЖАТТАМАНЫ ДЕПОЗИТКЕ БЕРУ - бағдарламалық өнімдердің, бағдарламалық кодтар мен нормативтік - техникалық құжаттаманың даналарын депозитарийге сақтауға беру («Ақпараттандыру туралы» 2007 жылғы 11 қаңтардағы № 217 ҚРЗ 1 - бап)
ДЕПОНИРОВАНИЕ ИНФОРМАЦИОННЫХ СИСТЕМ, ПРОГРАММНЫХ ПРОДУКТОВ, ПРОГРАММНЫХ КОДОВ И НОРМАТИВНО-ТЕХНИЧЕСКОЙ ДОКУМЕНТАЦИИ - передача экземпляров программных продуктов, программных кодов и нормативно-технической документации на хранение в депозитарий (ст. 1 ЗРК «Об информатизации» от 11 января 2007 года № 217)

АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІҢ АУДИТІ - акпараттық жүйенің ағымдағы жай - күйін онда болып жатқан ic - әрекеттер мен оқиғаларды бағалаудың жүйелі процесі олардың белгілі 6ip өлшемдерге, техникалық регламенттерге, стандарттарға, нормативтік - техникалық құжаттамаға және (немесе) тапсырыс берушінің талаптарына сәйкестік деңгейін белгілейді («Ақпараттандыру туралы» 2007 жылғы 11 қаңтардағы № 217 ҚРЗ 1 - бап)
АУДИТ ИНФОРМАЦИОННЫХ СИСТЕМ - системный процесс оценки текущего состояния информационной системы, действий и событий, происходящих в ней, устанавливающий уровень их соответствия определенным критериям, техническим регламентам, стандартам, нормативно-технической документации и (или) требованиям заказчика (ст. 1 ЗРК «Об информатизации» от 11 января 2007 года № 217)


АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІҢ БАЕДАРЛАМАЛЫҚ ӨНІМДЕРДІҢ БАРДАРЛАМАЛЫҚ КОДТАР МЕН НОРМАТИВТІК - ТЕХНИКАЛЫҚ ҚҰЖАТТАМАНЫҢ ДЕПОЗИТАРИЙІ- бағдарламалық өнімдердің бағдарламалық кодтардын даналарын оларға ілеспе нормативтік - техникалық құжаттамалармен 6ipre жинақтауды, сипаттауды, сақтауды және жүйелеуді қамтамасыз етуге арналған арнаулы сақтау орны («Ақпараттандыру туралы» 2007 жылғы 11 қаңтардағы № 217 ҚРЗ 1 - бап)
ДЕПОЗИТАРИЙ ИНФОРМАЦИОННЫХ СИСТЕМ, ПРОГРАММНЫХ ПРОДУКТОВ, ПРОГРАММНЫХ КОДОВ И НОРМАТИВНО-ТЕХНИЧЕСКОЙ ДОКУМЕНТАЦИИ - специальное хранилище, предназначенное для обеспечения накопления, описания, хранения и систематизации экземпляров программных продуктов, программных кодов вместе с сопровождающей их нормативно-технической документацией (ст. 1 ЗРК «Об информатизации» от 11 января 2007 года № 217)

АҚПАРАТТЫҚ ЖҰМЫСТАР - электрондық ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді құру жөніндегі қызмет («Ақпараттандыру туралы» 2007 жылғы 11 қаңтардағы № 217 ҚРЗ 1 - бап)
ИНФОРМАЦИОННЫЕ РАБОТЫ - деятельность по созданию электронных информационных ресурсов и информационных систем (ст. 1 ЗРК «Об информатизации» от 11 января 2007 года № 217)

АҚПАРАТТЫҚ - КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ЖЕЛІ - ақпараттық жүйелер немесе оларды құрастырушылар арасындағы өзара ic - қимылды, сондай - ақ электрондық ақпараттық ресурстарды беруді қамтамасыз ететін техникалық және аппараттық - техникалық құралдардың жиынтығы («Ақпараттандыру туралы» 2007 жылғы 11 қаңтардағы № 217 ҚРЗ 1 - бап)
ИНФОРМАЦИОННО-КОММУНИКАЦИОННАЯ СЕТЬ - совокупность технических и аппаратно-программных средств обеспечения взаимодействия между информационными системами или между их составляющими, а также передачи электронных информационных ресурсов (ст. 1 ЗРК «Об информатизации» от 11 января 2007 года № 217)

АҚПАРАТТЫҚ ҚАУІПСІЗДІК- мемлекеттік ақпараттық ресурстардың, сондай - ақ, ақпарат саласында жеке адамның құқықтары мен қоғам мүдделері қорғалуының жай - күйі («ҚР Ұлттық қауіпсіздік туралы» 1998 жылғы 26 маусымдағы № 233 ҚРЗ 1 - бап)
ИНФОРМАЦИОННАЯ БЕЗОПАСНОСТЬ - состояние защищенности государственных информационных ресурсов, а также прав личности и интересов общества в информационной сфере (ст. 1 ЗРК «О национальной безопасности РК» от 26 июня 1998 года № 233)

АҚПАРАТТЫҚ ҚЫ3METTEP КӨРСЕТУ - пайдаланушыларға электрондық ақпараттық ресурстарды беру жөніндегі қызмет («Ақпараттандыру туралы» 2007 жылғы 11 қаңтардағы № 217 ҚРЗ 1 - бап)
ИНФОРМАЦИОННЫЕ УСЛУГИ - деятельность по предоставлению электронных информационных ресурсов пользователям (ст. 1 ЗРК «Об информатизации» от 11 января 2007 года № 217)