заң терминдерінің сөздігі қазақша және орыс тілінде А ӘРІП
Қазақстан Республикасы ҰҒA академигі,
з.г.д., профессор F.С. Сапарғалиев
ҚАЗАҚША - ОРЫСША ЗАҢ ТЕРМИНДЕР1 МЕН ҰҒЫМДАРЫНЫҢ СӨЗД1ГІ
Казахско-русский словарь юридических терминов и понятий
А
АБОНЕНТ - байланыс қызметтерін көрсету мақсаттары үшін абоненттік номер немесе бірдейлендірілген код бөлінген кезде осындай қызметтер көрсету туралы шарт жасаскан байланыс қызметін пайдаланушы («Байланыс туралы» 2004 жылғы 5 шілдедегі № 567 ҚРЗ 2 - бап)
АБОНЕНТ - пользователь услуг связи, с которым заключен договор об оказании таких услуг при выделении для этих целей абонентского номера или кода идентификации (ст. 2 ЗРК «О связи» от 5 июля 2004 года № 567)
АБОНЕНТТЕР ТУРАЛЫ ҚЫЗМЕТТІК АҚПАРАТ - абоненттер туралы мәліметтер (телефон нөмірлері, электрондық почтаның мекен - жайы), биллингтік мәліметтер және абонентке көрсетілетін қызметтер туралы мәліметтер («Байланыс туралы» 2004 жылғы 5 шілдедегі № 567 ҚРЗ 2 - бап)
СЛУЖЕБНАЯ ИНФОРМАЦИЯ ОБ АБОНЕНТАХ - сведения об абонентах (телефонные номера, адреса электронной почты), биллинговые сведения и сведения о предоставляемых абонентам услугах (ст. 2 ЗРК «О связи» от 5 июля 2004 года № 567)
АБОНЕМЕНТТ1К ЖӘШ1К - почта жөнелтілімдерінің жекелеген түрлерін алу үшін, почта операторының өндірістік объектілерінде орнатылатын, адресаттар уәкілетті орган белгілеген тәртіппен пайдаланатын құлыптамалы арнайы шкаф («Почта туралы» 2003 жылғы 8 ақпандағы № 386 - ІІ ҚРЗ 1 - бап)
АБОНЕМЕНТНЫЙ ЯЩИК - специально запирающийся ящик для получения отдельных видов почтовых отправлений, устанавливаемый на производственных объектах оператора почты, используемый адресатами в порядке, установленном уполномоченным органом (ст. 1 ЗРК «О почте» от 8 февраля 2003 года № 386)
АБОНЕНТТ1К ПОЧТА ЖӘШ1Г1 - адресаттардың почта жәнелтілімдерін алуы үшін тұрғын үйлерде, сондай - ақ ауылдық жерлерден жеткізу учаскесінде орнатылатын, жәшіктері бар құлыпталмалы арнайы шкаф («Почта туралы» 2003 жылғы 8 ақпандағы № 386 - П ҚРЗ 1 - бап)
АБОНЕНТСКИЙ ПОЧТОВЫЙ ЯЩИК - специальный запирающийся шкаф с ящиками, устанавливаемый в жилых домах, а также на доставочном участке в сельской местности для получения адресатами почтовых отправлений (ст. 1 ЗРК «О почте» от 8 февраля 2003 года № 386)
АВАЛЬ - вексель кепілдігі, соған орай оны жасаған тұлға вексель бойынша міндетті басқа тұлға үшін вексель жөніндегі төлемді жасауға (толық немесе 6ip бөлігін) өзіне міндеттеме қабылдайды («ҚР вексель айналысы туралы» 1997 жылғы 28 сәуірдегі № 97-I ҚРЗ о.з.қ.ұ.)
АВАЛЬ - вексельная гарантия, при которой лицо, ее совершившее, принимает на себя обязательство по осуществлению платежа по векселю (полностью или в части) за другое лицо, обязанное по векселю (п.п.н.з. ЗРК «О вексельном обращении в РК» от 28 апреля 1997 года № 97)
АВАЛЬШЫ - аваль беруші тұлға («К,Р вексель айналысы туралы» 1997 жылғы 28 cәуірдегі № 97-I ҚРЗ о.з.қ.ұ.)
АВАЛИСТ - лицо, совершившее аваль (п.п.н.з. ЗРК «О вексельном обращении в РК» от 28 апреля 1997 года № 971)
АВАРИЯ - технологиялық процестің бұзылуы, механизмдердің жабдықтар мен ғимараттардың зақымдануы («Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы» 1996 жылғы 5 шілдедегі № 19 ҚРЗ 1 - бап)
АВАРИЯ - нарушение технологического процесса, повреждение механизмов, оборудования и сооружений (ст. 1 ЗРК «О чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера» от 5 июля 1996 года № 19-I)
АВАРИЯ - ғимараттардың, құрылыстардың және (немесе) қауіпті өндірістікклж объектіде қолданылатын техникалық құрылғылардың бұзылуы, бакыланбайтын жарылыс және (немесе) қауіпті заттардың шығарындысы («Қауіпті өндірістік объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы» 2002 жылгы 3 cәуірдегі № 314 ҚРЗ 1 - бап)
АВАРИЯ - разрушение зданий, сооружений и (или) технических устройств, применяемых на опасном производственном объекте, неконтролируемые взрыв и (или) выброс опасных веществ (ст. 1 ЗРК «О промышленной безопасности на опасных производственных объектах» от 3 апреля 2002 года № 314)
АВАРИЯЛЫҚ БРОНЬ - электрмен үздікз жабдықтау объектісіне 6epiлyi ол үшін маңызды құрылғылардың жұмыс істеуін сақтайтын және тыныс - тіршілікті камтамасыз ету объектілері жұмысының бұзылуын, сондай - ақ апатты экологиялық, әлеуметтік немесе экономикалық зардаптарды немесе адамдардың өлімін болғызбайтын ең төменгі қажетті электр қуаты («Электр энергетикасы туралы» 2004 жылғы 9 шілдедегі № 588 ҚРЗ 1 - бап)
АВАРИЙНАЯ БРОНЬ - минимально необходимая электрическая мощность, подача которой на объект непрерывного электроснабжения сохраняет функционирование важных для него устройств и предотвращает нарушение работы объектов жизнеобеспечения, а также катастрофические экологические, социальные или экономические последствия или гибель людей (ст. 1 ЗРК «Об электроэнергетике» от 9 июля 2004 года № 588)
АВАРИЯЛЫҚ БҰЗЫЛЫС - электр қондырғысы немесе оның элементтері жұмысының технологиялықққ параметрлерінің олардың істен шығуын немесе пайдалану кезінде зақымдануын туындатқан, жол беруге болмайтын ауытқулары («Электр энергетикасы туралы» 2004 жылғы 9 шілдедегi № 588 ҚРЗ 1 - бап)
АВАРИЙНОЕ НАРУШЕНИЕ - недопустимые отклонения технологических параметров работы электроустановки или ее элементов, вызвавшие вывод их из работы или повреждение во время эксплуатации (ст. 1 ЗРК «Об электроэнергетике» от 9 июля 2004 года № 588)
АВАРИЯЛЫҚ ЖАРНА - тасымалдаушыға жүк берген кезде жалпы авария жағдайындағы шығыстарды өтеу үшін оның жалпы авариялық шығыстардағы үлесін төлеуді қамтамасыз ету ретінде алушы тасымалдаушыға енгізуге міндетті болатын ақша сомасы («Сауда мақсатында теңізде жүзу туралы» 2002 жылғы 17 қаңтардағы № 284 ҚРЗ 1 - бап)
АВАРИЙНЫЙ ВЗНОС - денежная сумма, которую получатель обязан внести перевозчику при выдаче ему груза для возмещения расходов в случае общей аварии в качестве обеспечения уплаты его доли в общеаварийных расходах (ст. 1 ЗРК «О торговом мореплавании» от 17 января 2002 года № 284)
АВАРИЯЛЫҚ - ҚҰТҚАРУ ЖҰМЫСТАРЫ - жапа шеккендерге дер кезінде кемек керсетуге бағытталған ic-шаралар кешені («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметг туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
АВАРИЙНО-СПАСАТЕЛЬНЫЕ РАБОТЫ - комплекс мероприятий, направленных на своевременное оказание помощи потерпевшим (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
АВАРИЯЛЫҚ - ҚҰТҚАРУ ҚҰРАЛДАРЫ - техникалық, ғылыми - техникалық жене санаткерлік өнім, оның ішінде байланыс пен басқарудың мамандандырылған құралдары, құтқару жұмыстары мен шұғыл жұмыстардың тех нологиясы жөніндегі техника, жабдықтар, құралдар, мүлік пен материалдар, әдістемелік, бейне - кино - фотоматериалдар, сондай - ақ электронды есептеу машиналарына арналған бағдарламалық деректер базасы және құтқару жұмыстары мен шұғыл жұмыстарды жүргізуге арналған өзге де құралдар («Авариялық - құтқару қызметі және құтқарушылардың мәртебесі туралы» 1997 жылғы 27 наурыздағы № 87 ҚРЗ 1 - бап)
АВАРИЙНО-СПАСАТЕЛЬНЫЕ СРЕДСТВА - техническая, научно - техническая и интеллектуальная продукция, в том числе специализированные средства связи и управления, техника, оборудование, снаряжение, имущество и материалы, методические, видео- , кино- , фотоматериалы по технологии спасательных и неотложных работ, а также программные базы данных для электронных вычислительных машин и иные средства, предназначенные для проведения спасательных и неотложных работ (ст. 1 ЗРК «Об аварийно-спасательных службах и статусе спасателей» от 27 марта 1997 года № 87)
АВАРИЯЛЫҚ - ҚҰТҚАРУ ҚҰРАМАСЫ - негізін арнаулы техникамен, жабдықтармен, құралдармен, аспаптармен, материалдармен жарақтандырылған және кинологиялық қызметпен қамтамасыз етілген құтқарушылар бөлімшелері құрайтын, құтқару жұмыстары мен шұғыл жұмыстарды жургізуге арналған дербес немесе авариялық- құтқару қызметінің құрамына енетін құрылым («Авариялық - құтқару қызметі және құтқарушылардың мәртебесі туралы» 1997 жылғы 27 наурыздағы № 87 ҚРЗ 1 - бап)
АВАРИЙНО-СПАСАТЕЛЬНОЕ ФОРМИРОВАНИЕ - самостоятельная или входящая в состав аварийно - спасательной службы структура, предназначенная для проведения спасательных и неотложных работ, основу которой составляют подразделения спасателей, оснащенные специальной техникой, оборудованием, снаряжением, инструментами, материалами и обеспеченные кинологической службой (ст. 1 ЗРК «Об аварийно-спасательных службах и статусе спасателей» от 27 марта 1997 года № 87-I)
АВАРИЯЛЫҚ - ҚҰТҚАРУ ҚЫЗМЕТІ - негізін өзіне құрылымдық жағынан авариялық - құтқару жұмыстары мен шұғыл жұмыстарды орындайтын атқарушы - құтқарушыларды, кіші, орта және жоғары құрамдағы осы жұмысты басқарушы - құтқарушыларды және осы жұмысты техникалық жағынан қамтамасыз ететін көмекші қызметтерді қамтитын авариялық - құткару құрамалары, оның ішінде аэроұтқыр отрядтар құрайтын қызмет міндеттері жағынан біртұтас жүйеге 6ipіктірілген, төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі міндеттерді шешуге арналған басқару органдарының, күштер мен құралдардың жиынтығы («Авариялық - құтқару қызметі және құтқарушылардың мәртебесі туралы» 1997 жылғы 27 наурыздағы № 87 ҚР 1 - бап)
АВАРИЙНО-СПАСАТЕЛЬНАЯ СЛУЖБА - совокупность органов управления, сил и средств, предназначенных для решения задач по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций, функционально объединенных в единую систему, основу которой составляют аварийно - спасательные формирования, в том числе аэромобильные отряды, структурно включающие в себя спасателей - исполнителей, выполняющих аварийно - спасательные и неотложные работы, спасателей - руководителей этих работ - младшего, среднего и высшего состава, и вспомогательные службы технического обеспечения этих работ (ст. 1 ЗРК «Об аварийно-спасательных службах и статусе спасателей» от 27 марта 1997 года № 87)
АВИАКОМПАНИЯ - азаматтық әye кемелерін пайдаланушының қолданыстағы сертификаты бар заңды тұлға («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
АВИАКОМПАНИЯ - юридическое лицо, имеющее действующий сертификат эксплуатанта гражданских воздушных судов (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
АВИАМАРШРУТҚА АРНАЛҒАН КУӘЛ1К - авиациялық маршрутты пайдалану құқығына берілген құжат («Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы» 2001 жылғы 15 желтоқсандағы № 271 ҚРЗ 1 - бап)
СВИДЕТЕЛЬСТВО НА АВИАМАРШРУТ - документ на право использования авиационного маршрута (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании гражданской авиации» от 15 декабря 2001 года № 271)
АВИАЦИЯ ҚАУІПСІЗДІГІ - авиация қызметіне заңсыз қол сұғу актілерінің алдын алу және оларды болдырмау арқылы қамтамасыз ететін авиацияның қалыпты және қауіпсіз қызмет («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
АВИАЦИОННАЯ БЕЗОПАСНОСТЬ - нормальная и безопасная деятельность авиации, обеспечиваемая предупреждением и предотвращением актов незаконного вмешательства в ее деятельность (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
АВИАЦИЯ ҚЫЗМЕТІНЕ ЗАҢСЫЗ ҚОЛ CҰFУ - авиацияның қалыпты және қауіпсіз қызметіне қол сұғу арқылы адамдардың бақытсыз жағдайға ұшырауына, материалдық зиян шегуге, әye кемесінің күшпен басып алынуына немесе қуылып кетуіне әкеп соқтыратын немесе осындай зардаптардың туындау қаупін төндіретін құқыққа карсы әрекет немесе әрекетсіздік («КР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
НЕЗАКОННОЕ ВМЕШАТЕЛЬСТВО В ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ АВИАЦИИ - противоправное действие или бездействие, посягающее на нормальную и безопасную деятельность авиации, повлекшее несчастные случаи с людьми, материальный ущерб, захват или угон воздушного судна или создавшее угрозу наступления таких последствий (ст. l 3PK «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
АВИАЦИЯ ПЕРСОНАЛЫ - авиациялық бағдардағы кәсіби даярлығы бар ұшуды ұйымдастыру, әye кемелерінің қозғалысын басқару, әye кемелеріне қызмет көрсету, авиациялық жұмыстарды орындау жөніндегі, сондай - ақ тасымалдары ұшу қауіпсіздігін немесе авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі қызметін жүзеге асыратын жеке тұлғалар («Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы» 2001 жылғы 15 желтоқсандағы № 271 ҚРЗ 1 - бап)
АВИАЦИОННЫЙ ПЕРСОНАЛ - физические лица, имеющие профессиональную подготовку авиационного профиля, осуществляющие деятельность по организации полетов, управлению движением воздушных судов, обслуживанию воздушных судов, выполнению авиационных работ, а также по обеспечению перевозок, безопасности полетов или авиационной безопасности (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании гражданской авиации» от 15 декабря 2001 года № 271)
АВИАЦИЯЛЫҚ ЖҰМЫСТАР - жеке шаруашылық салаларындағы (ауыл шаруашылығындағы, құрылыстағы, экспедициялар мен тағы басқаларға қызмет көрсетудегі) тапсырыс берушілердің технологиялық және өндірістік процестердің қамтамасыз ету максатында, сондай - ақ эксперименттікк және ғылыми - зерттеу жұмыстарын санитарлық және табиғатты қорғау ic - шараларын жүргізу, халыққа медициналық көмек көрсету, табиғи зілзала, авариялар мен апаттар зардаптарын жою үшш авиация құралдарымен атқарылатын мамандандырылған операциялар («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
АВИАЦИОННЫЕ РАБОТЫ - специализированные операции, выполняемые средствами авиации в отдельных отраслях хозяйства в целях обеспечения технологических и производственных процессов заказчиков (в сельском хозяйстве, строительстве, обслуживании экспедиций и т.д.), а также для проведения экспериментальных и научно - исследовательских работ, санитарных и природоохранных мероприятий, оказания медицинской помощи населению, ликвидации последствий стихийных бедствий, аварий и катастроф (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
АВИАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗMET КӨРСЕТУЛЕР - азаматтық авиацияның жолаушылардың багаждың, жүктің және почтаның әye тасымалдарын ұйымдастыру мен қамтамасыз етуге жене авиациялық жұмыстарды орындауға байланысты қызмет көрсетулері («Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы» 2001 жылғы 15 желтоқсандағы № 271 ҚРЗ 1 - бап)
АВИАЦИОННЫЕ УСЛУГИ - услуги гражданской авиации, связанные с организацией и обеспечением воздушных перевозок пассажиров, багажа, грузов и почты, и выполнением авиационных работ (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании гражданской авиации» от 15 декабря 2001 года № 271)
АВИАЦИЯЛЫҚ МАРШРУТ (АВИАМАРШРУТ) -
үстінде авиатасымалдар пункттері арасындағы әye қатынасы жүзеге асыратын жер бетінің географиялық сипаттамасы немесе географиялық сипаттамалар құрастырылымы ( «Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы» 2001 жылғы 15 желтоқсандағы № 271 ҚРЗ 1 - бап)
АВИАЦИОННЫЙ МАРШРУТ (АВИАМАРШРУТ) -
географическое описание или комбинация географических описаний земной поверхности, над которой осуществляется воздушное сообщение между пунктами авиаперевозок (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании гражданской авиации» от 15 декабря 2001 года № 271)
АВИАЦИЯЛЬЩ ОҚИҒА - әye кемесі ұшуды орындау мақсатында пайдаланылған кезде осы әye кемесінің, оның экипажының, басқа авиация қызметтерінің қалыпты қызмет атқару жағдайының бұзылуына байланысты немесе сыртқы жағдайлардың әсеріне байланысты туындаған және адамдардың каза табуына, елеулі зақымдарға, әye кемесінің қирауына немесе мүлдем icтен шығуына әкеп соқтыратын оқиға («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
ПРОИСШЕСТВИЕ АВИАЦИОННОЕ - событие, происшедшее при использовании воздушного судна в целях выполнения полета, связанное с нарушением нормального функционирования этого судна, его экипажа, другого авиационного персонала или связанное с воздействием внешних условий и приведшее к гибели людей, значительному повреждению, разрушению или утрате воздушного судна (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
АВИАЦИЯЛЫҚ ТЕХНИКА - азаматтық әye кемелері, олардың жабдығы, жинақтаушы бұйымдары, двигательдері, тренажерлері және азаматтық әye кемелеріне жерде қызмет көрсету құралдары («Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы» 2001 жылғы 15 желтоқсандағы № 271 ҚРЗ 1 - бап)
АВИАЦИОННАЯ ТЕХНИКА - гражданские воздушные суда, их оборудование, комплектующие изделия, двигатели, тренажеры и средства наземного обслуживания гражданских воздушных судов (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании гражданской авиации» от 15 декабря 2001 года № 271)
АВИАЦИЯЛЫҚ ТОСЫН ОҚИҒА - ұшуды орындау максатында әye кемесі пайдаланылған кезде осы әye кемесінің, оның экипажының, басқа авиация қызметкерлерінің қалыпты қызмет атқаруының бұзылуына байланысты немесе сыртқы жагдайлардың әсеріне байланысты туындаған, 6ipaқ авиациялық уақиғаға акеп соқтыра коймаған оқиға («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
ИНЦИДЕНТ АВИАЦИОННЫЙ - событие, происшедшее при использовании воздушного судна с целью выполнения полета, связанное с нарушением нормального функционирования этого судна, его экипажа, другого авиационного персонала или связанное с воздействием внешних условий, но не приведшее к авиационному происшествию (ст. l 3PK «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
АВИАЦИЯ САЛА РЕТ1НДЕ - ол қызмет әye кемелерінің көмегімен адамға жағдай жасауға және оның әye кеңістігін пайдалануына бағытталған ұйымдардың барлық түpi. («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы ҚРЗ № 2697 1 - бап)
АВИАЦИЯ КАК ОТРАСЛЬ - все виды организаций, деятельность которых направлена на создание условий и использование воздушного пространства человеком с помощью воздушных судов (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
АВТОБУС - жүргізушінің орнын қоспағанда, сегізден аса отыратын орны бар, жолаушылар мен багаж тасымалына арналған автокөлік құралы («Автомобиль көлігі туралы» 2003 жылғы 4 шілдедегі № 476 - 11 ҚРЗ 1 - бап)
АВТОБУС - автотранспортное средство, предназначенное для перевозки пассажиров и багажа, имеющее более восьми мест для сидения, исключая место водителя (ст. 1 ЗРК «Об автомобильном транспорте» от 4 июля 2003 года № 476)
АВТОВОКЗАЛ - жолаушылар легі тәулігіне бес жүзден астам адам болатын, жолаушыларға және автобустардың жүргізушілеріне қызмет етуге арналған және оған: жетпіс бестен астам адам сиятын күту залы және билет кассалары бар күрделі ғимарат, жүргізушшерді медициналық куәландыру жане алғашқы медициналық - санитарлық көмек көрсету пункттері, сактау камералары, жолаушыларды отырғызуға және түcipyre арналған перрон, автобустар тұратын алаң, автобустарды қарау посттары, диспетчерлік пункттер және ана мен бала бөлмесі кіретін құрылыстар кешені («Автомобиль көлігі туралы» 2003 жылғы 4 шілдедегі № 476 ҚРЗ 1 - бап)
АВТОВОКЗАЛ - комплекс сооружений, предназначенный для обслуживания пассажиров и водителей автобусов, пассажиропоток которого составляет более пятисот человек в сутки, и включающий в себя: капитальное здание с залом ожидания вместимостью свыше семидесяти пяти человек и билетными кассами, пункты медицинского освидетельствования водителей и оказания первичной медико - санитарной помощи, камеры хранения, перрон для посадки и высадки пассажиров, площадку для стоянки автобусов, посты для осмотра автобусов, диспетчерские пункты и комнату матери и ребенка (ст. 1 ЗРК «Об автомобильном транспорте» от 4 июля 2003 года № 476)
АВТОДҮКЕН - сауда жабдықтарымен жарақталған арнайы автокөлік құралы («Сауда қызметін реттеу туралы» 2004 жылғы 12 сәуірдегi № 544 ҚРЗ 10 - бап)
АВТОЛАВКА - оснащенное торговым оборудованием специализированное автотранспортное средство (ст. 10 ЗРК «О регулировании торговой деятельности» от 12 апреля 2004 года № 544)
АВТОКӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫН ТЕХНИКАЛЫҚ ПАЙДАЛАНУ - автокөлік құралдарын қауіпсіз пайдалануды ұйымдастыруға және қамтамасыз етуге бағытталған ic - шаралар, техникалық әсер ету (диагностикалау, техникалық қызмет ету, жөндеу) кешені («Автомобиль көлігі туралы» 2003 жылғы 4 шілдедегі № 476 ҚРЗ 1 - бап)
ТЕХНИЧЕСКАЯ ЭКСПЛУАТАЦИЯ АВТОТРАНСПОРТНЫХ СРЕДСТВ - комплекс мероприятий, технических воздействий (диагностирование, техническое обслуживание, ремонт), направленных на организацию и обеспечение безопасной эксплуатации автотранспортных средств (ст. 1 ЗРК «Об автомобильном транспорте» от 4 июля 2003 года № 476)
АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕ -
жинақтаушы зейнетақы корының жеке зейнетақы шотындағы зейнетақы активтерін және жинақталған қаражаттарын есепке алуды жүзеге асыруға қажетті және ақпараңң сенімділігін, сақталуын және оны рұқсатсыз кіруден қорғауды қамтамасыз ететін бағдарламалық қамтамасыз eтілyi («ҚР зейнетақымен қамсыздандыру туралы» 1997 жылғы 20 маусымдағы № 136 ҚРЗ 1 - бап)
АВТОМАТИЗИРОВАННАЯ ИНФОРМАЦИОННАЯ СИСТЕМА - программное обеспечение накопительного пенсионного фонда, необходимое для осуществления им учета пенсионных активов и накоплений на индивидуальном пенсионном счете и обеспечивающее надежность, сохранность и защиту информации от несанкционированного доступа (ст. 1 ЗРК «О пенсионном обеспечении в РК» от 20 июня 1997 года № 136)
АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫН БАСҚАРУШЫЛАР -
автомобиль жолдарының меншік иелері болып табылатын немесе автомобиль жолдарын шаруашылық жүргізу немесе оралымды басқару құқығымен басқару жөніндегі қызметін жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар («Автомобиль жолдары туралы» 2001 жылғы 17 шілдедегi № 245 ҚРЗ 1 - бап)
УПРАВЛЯЮЩИЕ АВТОМОБИЛЬНЫМИ ДОРОГАМИ - физические и юридические лица, являющиеся собственниками автомобильных дорог или осуществляющие деятельность по управлению автомобильными дорогами на праве хозяйственного ведения или оперативного управления (ст. 1 ЗРК «Об автомобильных дорогах» от 17 июля 2001 года № 245)
АВТОМОБИЛЬ ЖОЛДАРЫН ПАЙДАЛАНУШЫЛАР - жол қозғалысына қатысушылар болып табылатын немесе автомобиль жолдарына бөлінген белдеу мен жол бойындағы белдеу шегінде өзге де қызметін жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар («Автомобиль жолдары туралы» 2001 жылғы 17 шілдедегi № 245 ҚРЗ 1 - бап)
ПОЛЬЗОВАТЕЛИ АВТОМОБИЛЬНЫМИ ДОРОГАМИ - физические и юридические лица, являющиеся участниками дорожного движения или осуществляющие иную деятельность в пределах полосы отвода автомобильных дорог и придорожной полосы (ст. 1 ЗРК «Об автомобильных дорогах» от 17 июля 2001 года № 245)
АВТОМОБИЛЬ ЖОЛЫ - автомобильдердің және басқа да көлік құралдарының белгіленген жылдамдықпен, жүктемелермен, көлемдермен үздіксіз, қауіпсіз жүрісін қамтамасыз ететін, автомобильдер жүрісіне арналған инженерлік құрылыстар кешені, сондай - ақ осы кешенді орналастыру үшін берілген жер учаскелері (көлік жерлері) және олардың үстіндегі белгіленген көлем шегіндегі әye кеңістігі («Автомобиль жолдары туралы» 2001 жылғы 17 шілдедегі № 245 - II ҚРЗ 1 - бап)
АВТОМОБИЛЬНАЯ ДОРОГА - комплекс инженерных сооружений, предназначенных для движения автомобилей, обеспечивающий непрерывное, безопасное движение автомобилей и других транспортных средств с установленными скоростями, нагрузками, габаритами, а также участки земель, предоставленные для размещения этого комплекса (земли транспорта), и воздушное пространство над ними в пределах установленного габарита (ст. 1 ЗРК «Об автомобильных дорогах» от 17 июля 2001 года № 245)
АВТОМОБИЛЬ ЖОЛЫНЫҢ ҰЗЫНДЫҒЫ - километрлік белгілер бойынша нақты (жергілікті жерде) көрсетілген, объектілердің немесе елді мекендердің арасындағы жолдың накқты ұзындығы («Автомобиль жолдары туралы» 2001 жылғы 17 шілдедегі № 245 - II ҚРЗ 1 - бап)
ПРОТЯЖЕННОСТЬ АВТОМОБИЛЬНОЙДОРОГИ - фактическая длина дороги между объектами или населенными пунктами, указанная в натуре (на местности) по километровым знакам (ст. 1 ЗРК «Об автомобильных дорогах» от 17 июля 2001 года № 245)
АВТОМОБИЛЬ КӨЛІГІ - негізгі қызмет аясы автокөлік құралдары мен инфрақұрылымды пайдалана отырып, жолаушылар, багаж, жүктер мен почта тасымалын ұйымдастыру және жүзеге асыру болып табылатын экономика саласы («Автомобиль ккөлігі туралы» 2003 жылғы 4 шілдедегi № 476 - ҚРЗ 1 - бап)
АВТОМОБИЛЬНЫЙ ТРАНСПОРТ - отрасль экономики, основной сферой деятельности которой являются организация и осуществление перевозок пассажиров, багажа, грузов и почты с использованием автотранспортных средств и инфраструктуры (ст. 1 ЗРК «Об автомобильном транспорте» от 4 июля 2003 года № 476)
АВТОМОБИЛЬ КӨЛ1Г1 ИНФРАҚҰРЫЛЫМЫ - тасымалдың үздіксіз процесін, сондай - ақ, автокөлік құралдарының қауіпсіз пайдаланылуын қамтамасыз ететін құрылыстар кешені (автовокзалдар, автостанциялар, жүк терминалдары, автокөлік құралдарына техникалық қызмет ету және оларды жөндеу станциялары (шеберханалары), автокөлік құралдары сақталатын құрылыстар) («Автомобиль көлігі туралы» 2003 жылғы 4 шілдедегі № 47 6 - II ҚРЗ 1 - бап)
ИНФРАСТРУКТУРА АВТОМОБИЛЬНОГО ТРАНСПОРТА - комплекс сооружений (автовокзалы, автостанции, грузовые терминалы, станции (мастерские) технического обслуживания и ремонта автотранспортных средств, сооружения для хранения автотранспортных средств), обеспечивающий непрерывность процесса перевозок, а также безопасную эксплуатацию автотранспортных средств (ст. 1 ЗРК «Об автомобильном транспорте» от 4 июля 2003 года № 476)
АВТОМОБИЛЬ КӨЛІГІ ҚҰРАЛЫ - автобустар, шағын автобустар, жеңіл және жүк автомобильдері, автомобиль тіркемелері, ершікті тарткыштарғажартылай тіркемелер, сондай - ақ, арнайы бейімделген автомобильдер (жүктердің белгілі 6ip түрлерін тасымалдауға арналған) және арнаулы автомобильдер (әртүрлі, көбінесе көлікке арналмаған жұмыстарды орындайтын) кіретін автомобиль көлігі- жылжымалы құрамының бірлігі («Автомобиль көлігі туралы» 2003 жылғы 4 шілдедегі № 476 - II ҚРЗ 1 - бап)
АВТОМОБИЛЬНОЕ ТРАНСПОРТНОЕ СРЕДСТВО -
единица подвижного состава автомобильного транспорта, включающего автобусы, микроавтобусы, легковые и грузовые автомобили, автомобильные прицепы, полуприцепы к седельным тягачам, а также специализированные автомобили (предназначенные для перевозки определенных видов грузов) и специальные автомобили (предназначенные для выполнения различных, преимущественно нетранспортных, работ) (ст. 1 ЗРК «Об автомобильном транспорте» от 4 июля 2003 года № 476)
АВТОМОБИЛЬДЕРГЕ ЖАНАРМАЙ ҚҰЮ СТАНЦИЯСЫ - мұнай өнімдерін сақтауды және бөлшек саудамен өткізуді қамтамасыз ететін жабдықпен жарақтандырылған технологиялық кешен («Мұнай өнімдерінің жекелеген түрлерін өндіруді және олардың айналымын мемлекеттік реттеу туралы» 2003 жылғы 7 сәуірдегі № 402 - II ҚРЗ 1 - бап)
АВТОЗАПРАВОЧНАЯ СТАНЦИЯ - технологический комплекс, оснащенный оборудованием, обеспечивающим хранение и розничную реализацию нефтепродуктов (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании производства и оборота отдельных видов нефтепродуктов» от 7 апреля 2003 года № 402)
АВТОМОБИЛЬМЕН ТАСЫМАЛДАУ - автомобиль жолдары арқылы автокөлік құралдарымен жүзеге асырылатын жолаушылар, багаж, жүктер немесе почта тасымалы («Автомобиль көлігі туралы» 2003 жылғы 4 шілдедегі № 476 - ҚРЗ 1 - бап)
АВТОМОБИЛЬНЫЕ ПЕРЕВОЗКИ - перевозки пассажиров, багажа, грузов или почты, осуществляемые автотранспортными средствами по автомобильным дорогам (ст. 1 ЗРК «Об автомобильном транспорте» от 4 июля 2003 года № 476)
АВТОР - шығармашылық есебімен туынды жасаған жеке тұлға («Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» 1996 жылғы 10 маусымдағы № 6 ҚРЗ 2 - бап)
АВТОР - физическое лицо, творческим трудом которого создано произведение (ст. 2 ЗРК «Об авторском праве и смежных правах» от 10 июня 1996 года № 6)
АВТОРЛЫҚ ҚАДАҒАЛАУ - бұл автордың: сәулет және қала құрылысы туындысының авторы (авторлары) жүзеге асыратын құрылыс жобасының (құрылыс құжаттамасының) әзірленуіне; сәулет немесе қала құрылысы туындысының авторын (авторларын) қоса алғанда, әзірлеушілер жүзеге асыратын құрылыс жобасының іске асырылуына бақылау жургізуді жүзеге асыру жөніндегі құқықтылығы («КР сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» 2001 жылғы 16 шілдедегi № 242 - II КРЗ 1 - бап)
АВТОРСКИЙ НАДЗОР - правомочия автора по осуществлению контроля за: разработкой проекта строительства (строительной документации), осуществляемого автором (авторами) архитектурного и градостроительного произведения; реализацией проекта строительства, осуществляемого его разработчиками, включая автора (авторов) архитектурного или градостроительного произведения (ст. 1 ЗРК «Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в РК» от 16 июля 2001 года № 242)
АВТОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ - автордың мүліктік және мүліктік емес жеке құқықтары («Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» 1996 жылғы 10 маусымдағы № 6 ҚРЗ 2 - бап)
АВТОРСКОЕ ПРАВО - имущественные и личные неимущественные права автора (ст. 2 ЗРК «Об авторском праве и смежных правах» от 10 июня 1996 года № 6)
АВТОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ НЕМЕСЕ САБАҚТАС ҚҰҚЫҚТАР ОБЪЕКТІСІНІҢ КОНТРАФАКТ1Л1К ДАНАСЫ - жасалуы, таратылуы немесе өзгедей пайдаланылуы КР «Авторлық құқық және сабақтас құқыктар туралы» Заңының ережелеріне не ҚР бекіткен халықаралық шарттардың нормаларына сәйкес авторлық құқық және сабактас құқықтардың бұзылуына әкеп соғатын туындының жазылған орындаушылықтың фонограмманың, эфирлік және кәбілдік хабар тарату ұйымдары хабарының данасы. Құқық иеленушінің рұқсатынсыз құқықтарды басқару туралы ақпараты жойылған немесе өзгертілген, немесе объектілерді қорғаудың техникалық әдістерін айналып өтуге мүмкіндік беретін заңсыз пайдаланылатын құрылғылардың көмегімен жасалған авторлық құқықтың және сабақтас құқықтардың объектілері де контрафактілік болып танылады («Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» 1996 жылғы 10 маусым № 6 2 - бап)
КОНТРАФАКТНЫЙ ЭКЗЕМПЛЯР ОБЪЕКТА АВТОРСКОГО ПРАВА ИЛИ СМЕЖНЫХ ПРАВ - экземпляр произведения, записанного исполнения, фонограммы, передачи организаций эфирного и кабельного вещания, изготовление, распространение или иное использование которого влечет за собой нарушение авторского права и смежных прав в силу положений Закона РК «Об авторском праве и смежных правах» либо норм международных договоров, ратифицированных РК. Контрафактными также признаются объекты авторского права и смежных прав, с которых без разрешения правообладателя удалена или на которых изменена информация об управлении правами или которые изготовлены с помощью незаконно используемых устройств, позволяющих обходить технические способы защиты объектов (ст. 2 ЗРК «Об авторском праве и смежных правах» от 10 июня 1996 года № 6)
АВТОСТАНЦИЯ - жолаушылар легі тәулігіне бес жүз адамнан аз болатын, жолаушыларға және автобустардың жүргізушілеріне қызмет етуге арналған жене оған: жетпіс бес адамға дейін сиятын күту залы жене билет кассалары бар күрделі ғимарат, сақтау камералары, жолаушыларды отыргызуға және түcipyre арналған перрон, автобустар тұратын алаң, диспетчерлік пункттер кіретін құрылыстар кешені («Автомобиль көлігі туралы» 2003 жылғы 4 шілдедегі № 476 - II ҚРЗ 1 - бап)
АВТОСТАНЦИЯ - комплекс сооружений, предназначенный для обслуживания пассажиров и водителей автобусов, пассажиропоток которого составляет менее пятисот человек в сутки, и включающий в себя: капитальное здание с залом ожидания вместимостью до семидесяти пяти человек и билетными кассами, камеры хранения, перрон для посадки и высадки пассажиров, площадку для стоянки автобусов, диспетчерские пункты (ст. 1 ЗРК «Об автомобильном транспорте» от 4 июля 2003 года № 476)
АГЕНТ - мемлекет жүз процент қатысатын, ҚР Үкіметінің шешімімен құрылатын және өз құзіреті шегінде мемлекеттік астық ресурстарын басқару жөніндегі өкілеттікті жүзеге асыратын ұйым («Астық туралы» 2001 жылғы 19 қаңтардағы № 143 ҚР3 1 - бап)
АГЕНТ - организация со стопроцентным государственным участием, создаваемая по решению Правительства РК и осуществляющая в пределах своей компетенции полномочия по управлению государственными ресурсами зерна (ст. 1 ЗРК «О зерне» от 19 января 2001 года № 143)
АГЕНТ - өсімдік шаруашылығындағы міндетті сақтандыруды қолдау үшін бөлінетін бюджет қаражатын басқаруға арналған, ҚР Үкіметі айқындайтын, мемлекет жүз процент қатысатын заңды тұлға («Өсімдік шаруашылығындағы міндетті сақтандыру туралы» 2004 жылғы 10 наурыздағы № 533 ҚРЗ 1 - бап)
АГЕНТ - юридическое лицо со стопроцентным участием государства, определяемое Правительством РК для управления бюджетными средствами, выделяемыми для поддержки обязательного страхования в растениеводстве (ст. 1 ЗРК «Об обязательном страховании в растениеводстве» от 10 марта 2004 года № 533)
АГЕНТ - БАНК - банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын, Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қорымен агенттік келісім негізінде кредиторларға кепілдік төлемдерін жүзеге асыру бойынша қызмет көрсететін банк немесе ұйым («Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры туралы» 2003 жылғы 3 маусымдағы № 423 ҚРЗ 1 - бап)
БАНК-АГЕНТ - банк или организация, осуществляющая
отдельные виды банковских операций, оказывающие услуги по осуществлению гарантийных выплат кредиторам на основе агентского соглашения с Фондом гарантирования страховых выплат (ст. 1 ЗРК «О Фонде гарантирования страховых выплат» от 3 июня 2003 года № 423)
АГЕНТ - БАНК - депозиттерге міндетті кепілдіке беру жүйесінің қатысушысы болып табылатын және депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйыммен жасалған келісімнің негізінде депозиторларға кепілдік берілген өтем төлеу жөніндегі рәсімдерді орындайтын банк («ҚР екінші денгейдегі банктерінде орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы» 2006 жылғы 7 шілдедегі № 169 ҚРЗ 1 - бап)
БАНК-АГЕНТ - банк, являющийся участником системы обязательного гарантирования депозитов, и выполняющий процедуры по выплате гарантийного возмещения депозиторам на основании соглашения, заключенного с организацией, осуществляющей обязательное гарантирование депозитов (ст. 1 ЗРК «Об обязательном гарантировании депозитов, размещенных в банках второго уровня РК» от 7 июля 2006 года № 169)
АГЕНТТ1К ОБЛИГАЦИЯ - қаржы агентігі шығаратын облигация («Бағалы қағаздар рыногы туралы» 2003 жылғы 2 шілдедегі№ 461-II ҚРЗ 1 - бап)
АГЕНТСКАЯ ОБЛИГАЦИЯ - облигация, выпускаемая финансовым агентством (ст. 1 ЗРК «О рынке ценных бумаг» от 2 июля 2003 года № 461)
АГРАРЛЫҚ АЗЫҚ - TYJIIK НАРЫҒЫ - ауылшаруашылығы өнімімен оның қайта өңдеу өнімдерін сатып алумен, өткізумен және олардың айналымының өзге де элементтерімен байланысты қатынастардың жиынтығы («Агроөнеркәсіптік кешені және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 66 ҚРЗ 1 - бап)
АГРОПРОДОВОЛЬСТВЕННЫЙ РЫНОК - совокупность отношений, связанных с приобретением, реализацией и иными элементами оборота сельскохозяйственной продукции и продуктов ее переработки (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании развития агропромышленного комплекса и сельских территорий» от 8 июля 2005 года № 66)
АГРЕССИЯ - шет мемлекеттік (мемлекеттер тобының не коалициясының) КР егемендік, аумактық қол сұғылмаушылығына немесе саяси тәуелсіздігіне қарсы қарулы күш қолдануы немесе оған Біріккен Ұлттар Ұйымының Жарғысымен сыйыспайтын қандай да болсын басқадай әрекет жасауы («Соғыс жағдайы туралы» 2003 жылғы 5 наурыздағы № 391 К,РЗ 1 - бап)
АГРЕССИЯ - применение вооруженной силы иностранным государством (группой либо коалицией государств) против суверенитета, территориальной неприкосновенности или политической независимости РК или воздействие на нее каким-либо другим образом, не совместимым с Уставом Организации Объединенных Наций (ст. 1 ЗРК «О военном положении» от 5 марта 2003 года № 391)
АГРЕССИЯ AKTICI - соғыстың жариялану - жарияланбауына қарамастан мынадай ic - қимылдардың кез келген: шет мемлекеттің қарулы күштерінің ҚР аумағына басып кipyi, шабуыл жасауы, қарулы күшін қолдана отырып ҚР аумағын немесе оның болатын аннексиялаудың кез келгені; ҚР аумағын бомбалау немесе шет мемлекеттің кез келген қаруды ҚР қарсы қолдануы; шет мемлекеттің қарулы күштерінің ҚР порттарын немесе жағалауларын қоршап алуы; шет мемлекеттің қарулы күштерінің ҚР қарулы Күштеріне, басқа әскерлерімен әскери құралымдарына, ҚР теңізде жүзетін сауда немесе азаматтық авиация Кемесіне шабуыл жасауы; халықаралық шарт бойынша ҚР аумағында орналасқан шет мемлекеттің қарулы күштерін халықаралық шартта көзделген талаптарды бұза отырып қолдану немесе халықаралық шарттың қолданылуы тоқтатылғаннан кейін де олардың ҚР аумағында болуының кез келген түрде жалғасуы; басқа мемлекетің билігіне берілген аумақта, сол мемлекеттің ҚР қарсы агрессия актісін жасау үшін пайдалануына мүмкіндік жасаушы мемлекеттің ic - қимылы; мемлекеттің немесе мемлекет атынан ҚР қарсы тегеурінділігі жоғарыда атап көрсетілген актілерге пара - пар қарулы күш қолдану актілерін жүзеге асыратын қарулы бандалардың, топтардың және тұрақты емес күштердің немесе жалдамалылардың жібершуі; шет мемлекеттердің ҚР егемендігіне, аумақтық кол сұғылмаушылығына немесе саяси тәуелсіздігіне қарсы бағытталған өзге де ic - қимылдары, сондай - ақ Біріккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының ережелеріне сәйкес Бірікке Ұлттар Ұйымының Қауіпсіздік Кеңесі агрессия ретінде белгілеген актілер («Соғыс жағдайы туралы» 2003 жылғы 5 наурыздағы № 391 ҚРЗ 1 - бап)
АКТ АГРЕССИИ - любое из следующих действий независимо от объявления войны: вторжение, нападение вооруженных сил иностранного государства на территорию РК, любая аннексия территории РК или ее части с применением вооруженной силы; бомбардировка территории РК или применение любого оружия иностранным государством против РК; блокада портов или берегов РК вооруженными силами иностранного государства; нападение вооруженных сил иностранного государства на Вооруженные Силы, другие войска и воинские формирования РК, судно торгового мореплавания или гражданской авиации РК; применение вооруженных сил иностранного государства, находящихся на территории РК по международному договору, в нарушение условий, предусмотренных в международном договоре, или любое продолжение их пребывания на территории РК по прекращении действия международного договора; действие государства, позволяющего, чтобы его территория, которую оно предоставило в распоряжение другого государства, использовалась этим государством для совершения акта агрессии против РК; засылка государством или от имени государства вооруженных банд, групп, иррегулярных сил или наемников, которые осуществляют акты применения вооруженной силы против РК, носящие столь серьезный характер, что это равносильно перечисленным выше актам; иные действия иностранных государств, направленные против суверенитета, территориальной неприкосновенности или политической независимости РК, а также акты, определенные Советом Безопасности Организации Объединенных Наций как представляющие собой агрессию согласно положениям Устава Организации Объединенных Наций (ст. 1 ЗРК «О военном положении» от 5 марта 2003 года № 391)
АГРОМЕТЕОРОЛОГИЯЛЫҚ МОНИТОРИНГ - жер бетіндегі агрометеорологиялык желі арқылы байқау жүргізуге бағытталған ic - шаралар жиынтығы; агротехникалық жұмыстарды жоспарлау жөніндегі акпаратты жинау, беру, талдау мен өңдеу жүйесі және ауыл шаруашылығы мүддесіне орай агрометеорологиялық, болжаулар жасау («Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы» 2005 жылғы 8 шіледегі № 66 ҚРЗ 1 - бап)
АГРОМЕТЕОРОЛОГИЧЕСКИЙ МОНИТОРИНГ - совокупность мероприятий, направленных на проведение наблюдений наземной агрометеорологической сетью; система сбора, передачи, анализа и обработки информации по планированию агротехнических работ и составление агрометеопрогнозов в интересах сельского хозяйства (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании развития агропромышленного комплекса и сельских территорий» от 8 июля 2005 года № 66)
АГРООРМАН - МЕЛИОРАЦИЯЛЫҚ ЕКПЕ - ауылшаруашылығы үшін қолайсыз табиғи факторлардың әсерін азайтуға мүмкіндік беретін қорғаныштық орман eкпeci (2003 жылғы 8 шілдедегі № 477 ҚР ОК 4 - бап)
АГРОЛЕСОМЕЛИОРАТИВНОЕ НАСАЖДЕНИЕ - защитное лесное насаждение, позволяющее снижать воздействие неблагоприятных для сельского хозяйства природных факторов (ст. 4 ЛК РК от 8 июля 2003 года № 477)
АГРООНЕРКӘСІПТІК КЕШЕН - ауылшаруашылығы, балық шаруашышығы өнімін өндіруді , дайындауды, сақтауды, тасымалдауды, қайта өңдеуді және өткізуді, сондай - ақ, тамақ өнеркәсібін, оларды қазіргі заманғы техникамен, технологиялық жабдықпен, ақшамен, ақпараттық және басқа да ресурстармен қамтамасыз ететін ілеспе өндірістер мен қызмет салаларын, ветеринариялық - санитариялық және фитосанитариялық қауіпсіздікті, ғылыми қамтамасыз ету мен кадрлар даярлауды қамтитын экономика салаларының жиынтығы («Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 66 ҚРЗ 1 - бап)
АГРОПРОМЫШЛЕННЫЙКОМПЛЕКС - совокупность
отраслей экономики, включающих производство, заготовку, хранение, транспортировку, переработку и реализацию продукции сельского, рыбного хозяйства, а также пищевую промышленность, сопутствующие производства и сферы деятельности, обеспечивающие их современной техникой, технологическим оборудованием, деньгами, информационными и другими ресурсами, ветеринарно-санитарную и фитосанитарную безопасность, научное обеспечение и подготовку кадров (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании развития агропромышленного комплекса и сельских территорий» от 8 июля 2005 года № 66)
АГРОӨНЕРКӘСІПТ1К КЕШЕН СУБЪЕКТІЛЕРІ - агроөнеркәсіптік кешенде қызметін жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар («Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 66 ҚРЗ 1 - бап)
СУБЪЕКТЫ АГРОПРОМЫШЛЕННОГО КОМПЛЕКСА - физические и юридические лица, осуществляющие деятельность в агропромышленном комплексе (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании развития агропромышленного комплекса и сельских территорий» от 8 июля 2005 года № 66)
АГРОӨНЕРКӘСІПТІК КЕШЕННІҢ АҚПАРАТТЫҚ - МАРКЕТИНГТ1К ЖҮЙЕСІ - орталық және жергілікті атқарушы органдардың, сондай - ак, мамандандырылған ұйымдардың агроенеркәсіптік кешен субъектілерін акпараттық - маркетингтік және консультациялық, қамтамасыз етуге бағытталған акпараттық, техникалық, технологиялық ресурстарының бірыңғай жүйесі («Агроөнеркәсіптіккешендг және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 66 ҚРЗ 1 - бап)
ИНФОРМАЦИОННО-МАРКЕТИНГОВАЯ СИСТЕМА АГРОПРОМЫШЛЕННОГО КОМПЛЕКСА - единая система информационных, технических, технологических ресурсов центральных и местных исполнительных органов, а также специализированных организаций, направленная на информационно-маркетинговое и консультационное обеспечение субъектов агропромышленного комплекса (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании развития агропромышленного комплекса и сельских территорий» от 8 июля 2005 года № 66)
АГРОЭКОНОМИКАЛЫҚ АЙМАҚ - ауылшаруашылық өсімдіктерін өcipy жағдайлары бойынша біртекті немесе дақылдардың экологиялық талаптары бойынша жақын аумақ («Тұқым шаруашылығы туралы» 2003 жылғы 8 ақпандағы № 385 ҚРЗ 1 - бап)
АГРОЭКОЛОГИЧЕСКАЯ ЗОНА - территория, однородная по условиям возделывания сельскохозяйственных растений или близких по экологическим требованиям культур (ст. 1 ЗРК «О семеноводстве» от 8 февраля 2003 года № 385)
АҒАШ ЖӘНЕ БҰТА ТҰҚЫМДАРЫНЫҢ СЕЛЕКЦИЯСЫ (ОРМАН СЕЛЕКЦИЯСЫ) - табиғи популяция арқылы іріктеу немесе орман тұқымдарының шаруашылық, және өзге де құндылығы бар түрлері мен сорттарын қолдан өcipy жөніндегі ic - шаралар кешені (2003 жылғы 8 шілдедегі № 477 ҚР ОК 4 - бап)
СЕЛЕКЦИЯ ДРЕВЕСНЫХ И КУСТАРНИКОВЫХ ПОРОД (ЛЕСНАЯ СЕЛЕКЦИЯ) - комплекс мероприятий по отбору в естественных популяциях или искусственному получению форм и сортов лесных пород, имеющих хозяйственную и иную ценность (ст. 4 ЛК РК от 8 июля 2003 года № 477)
АҒАШЫ КЕС1ЛГЕН ЖЕР - екпе ағашы кесіп алынған, ал орманның жаңа түптері әлi көтеріле қоймаған орман алқабы (2003 жылғы 8 шілдедегі № 477 ҚР ОК 4 - бап)
ВЫРУБКА - лесная площадь, на которой насаждение вырублено, а новое поколение леса еще не образовалось (ст. 4 ЛК РК от 8 июля 2003 года № 477)
АҒЬ1МДАҒЫ НЫСАНАЛЫ ТРАНСФЕРТТЕР - жекелеген ағымдағы бюджеттік бағдарламаларды іске асыру үшін республикалық немесе облыстық бюджетте бекітлген бюджеттік алып қоюларды (бюджет субвенцияларын) есептеу кезінде ескерілмейтін сомалар шегінде жоғары тұрған бюджеттер төмен тұрған бюджеттерге беретін трансферттер (2004 жылғы 24 сәуірдегі № 548 ҚР БК 43 - бап)
ЦЕЛЕВЫЕ ТЕКУЩИЕ ТРАНСФЕРТЫ - трансферты, передаваемые вышестоящими бюджетами в нижестоящие в пределах сумм, утвержденных в республиканском или областном бюджете, для реализации отдельных текущих бюджетных программ, не учитываемых при расчете бюджетных изъятий (бюджетных субвенций) (ст. 43 БК РК от 24 апреля 2004 года № 548)
АҒЫМДАҒЫ ШОТ - ағымдағы шоттың шарты негізінде банктің клиентке ашатын банк шоты, ол бойынша: клиент ақшасының болуын қамтамасыз етуге жене банктің оны пайдалануына; клиенттің пайдасына ақша қабылдауға (есептеуге); банк шотының шартында көзделген тәртіппен үшінші тұлғалардың пайдасына ақша аудару туралы клиенттің өкімін орындауға; ҚР заң актілерінде және (немесе) шартта көзделген негіздер бойынша клиенттің ақшасын алып қою туралы үшінші тұлғалардың өкімін орындауға; банк шотының шартында белгіленген тәртіппен клиенттен қолма - қол ақша қабылдауды және оған беруді жүзеге асыруға; банк шотының шартында айқындалған мөлшерде және тәртіппен сыйақы төлеуге; клиенттің талап eтyi бойынша банк шотының шартында көзделген тәртіппен клиенттің банктегі ақшасының сомасы және жасалған операциялар туралы ақпарат беруге; клиентке шартта, ҚР заңдарында және банк тәжірибесінде қолданылатын іскерлік айналым дағдыларында көзделген өзге де банктік қызмет көрсетуді жүзеге асыруға байланысты операциялар орындалады («Ақша төлемі мен аударымы туралы» 1998 жылғы 29 маусымдағы № 237 ҚР3 6 - бап)
ТЕКУЩИЙ СЧЕТ - банковский счет, открываемый банком клиенту на основании договора текущего счета, по которому выполняются операции, связанные с:
- обеспечением наличия и использованием банком денег клиента; принятием (зачислением) денег в пользу клиента;
- выполнением распоряжения клиента о переводе денег в пользу третьих лиц в порядке, предусмотренном договором текущего счета; - исполнением распоряжения третьих лиц об изъятии денег клиента по основаниям, предусмотренным законодательными актами РК и (или) договором;
- осуществлением приема от клиента и выдачи ему наличных денег в порядке, установленном договором текущего счета;
- выплатой вознаграждения в размере и порядке, определяемых договором текущего счета;
- предоставлением по требованию клиента информации о сумме денег клиента в банке и произведенных операциях в порядке, предусмотренном договором текущего счета;
- осуществлением иного банковского обслуживания клиента, предусмотренного договором, законодательством РК и применяемыми в банковской практике обычаями делового оборота (ст. 6 ЗРК «О платежах и переводах денег» от 29 июня 1998 года № 237)
АҒЫН СУ - ойпанды жер бетінде ылдиға құлай аққан судың қозғалысымен сипатталатын су объектісі (2003 жылғы 9 шілдедегі № 481 - II ҚР Су кодексі 1 - бап)
ВОДОТОК - водный объект, характеризующийся движением воды в направлении уклона в углублении земной поверхности (ст. 1 Водного кодекса РК от 9 июля 2003 года № 481-II)
АДАМ ҚҰРАМЫ ЖӨНІНДЕГІ ҚҰЖАТТАР - қызметкерлердің еңбек қызметін растайтын құжаттар кешені және оларды зейнетақымен қамсыздандыруға арналған ақшаның аударылуы туралы мәліметтер («Ұлттық мұрағат қоры және мұрағаттар туралы» 1998 жылғы 22 желтоқсан № 326 - I ҚРЗ 1 - бап)
ДОКУМЕНТЫ ПО ЛИЧНОМУ СОСТАВУ - комплекс документов, подтверждающих трудовую деятельность работников и сведения об отчислении денег на их пенсионное обеспечение (ст. 1 ЗРК «О Национальном архивном фонде и архивах» от 22 декабря 1998 года № 326)
АДАМ МЕКЕНДЕЙТІН ОРТА - адам тұратын орта. Мекендеу ортасы мыналарды қамтиды: қоршаған, сәулеттік - ландшафтық және ішкі орталар («КР сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» 2001 жылғы 16 шілдедегi № 242 - I ҚРЗ 1 - бап)
СРЕДА ОБИТАНИЯ ЧЕЛОВЕКА - среда, в которой пребывает человек. Среда обитания включает: окружающую, архитектурно-ландшафтную и внутреннюю среду (ст. 1 ЗРК «Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в РК» от 16 июля 2001 года № 242)
АДАМ ӨЛТІРУ-кісі өлтіру, яғни басқа адамға құқыққа қарсы қасакана қаза келтіру (1997 жылғы 16 шілдедегі № 167 КР ҚК 96 - бап)
УБИЙСТВО - противоправное умышленное причинение смерти другому человеку (ст. 96 УК РК от 16 июля 1997 года № 167)
АДАМҒА ЗИЯНДЫ ӘСЕР - тіршілік ету ортасының адамның өміріне немесе денсаулығына қауіп төндіретін әcepi («Халыктың санитарлық - эпидемиологиялық салауаттылығы туралы» 2002 жылғы 4 желтоқсан № 361 ҚРЗ 1 - бап)
ВРЕДНОЕ ВОЗДЕЙСТВИЕ НА ЧЕЛОВЕКА - влияние
среды обитания, создающее угрозу жизни или здоровью человека (ст. 1 ЗРК «О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения» от 4 декабря 2002 года № 361)
АДАМНЫҢ ТІРШІЛІК ЕТУ ОРТАСЫ - табиғи, антропогендік және әлеуметтік факторлардың, адамның тіршілік ету жағдайын белгілейтін ортаның (табиғи және жасанды) жиынтығы («Халықтың санитарлық - эпидемиологиялық салауаттылығы туралы» 2002 жылғы 4 желтоқсан № 361 ҚРЗ 1 - бап)
СРЕДА ОБИТАНИЯ ЧЕЛОВЕКА - совокупность природных, антропогенных и социальных факторов, среды (природной и искусственной), определяющих условия жизнедеятельности человека (ст. l 3PK «О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения» от 4 декабря 2002 года № 361)
АДАМНЫҢ ТІРШІЛІК ЕТУІНЕ ҚОЛАЙЛЫ ЖAFДАЙЛАР - тіршілік ету ортасы факторларының адамға зиянды ықпалы жоқ кездегі жай - күйі («Халықтың санитарлық - эпидемиологиялық салауаттылығы туралы» 2002 жылғы 6 желтоқсан № 361 - П ҚРЗ 1 - бап)
БЛАГОПРИЯТНЫЕ УСЛОВИЯ ЖИЗНЕДЕЯТЕЛЬНОСТИ ЧЕЛОВЕКА - состояние среды обитания, при котором отсутствует вредное воздействие ее факторов на человека (ст. 1 ЗРК «О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения» от 6 декабря 2002 года № 361)
АДРЕСАТ - өзіне почта жөнелтілімі немесе почталық акща аударымы арналған, почта операторының кызмет көрсетуін пайдаланушы («Почта туралы» 2003 жылғы 8 ақпандағы № 386 ҚРЗ 1 - бап)
АДРЕСАТ - пользователь услуг оператора почты, которому адресовано почтовое отправление или почтовый перевод денег (ст. 1 ЗРК «О почте» от 8 февраля 2003 года № 386)
АДЪЮНКТУРА - әскери оқу орындарында біліктілігі жоғары ғылыми - педагог кадрлар даярлау нысаны («Білім туралы» 1999 жылғы 7 маусымдағы № 389 ҚРЗ 1 - бап)
АДЪЮНКТУРА - форма подготовки научно-педагогических кадров высшей квалификации в военных учебных заведениях (ст. 1 ЗРК «Об образовании» от 7 июня 1999 года № 389)
АЗАЙТЫЛМАЙТЫН ҚОР - ҚР Үкіметі айқындайтын мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтары қорының тұракты сақталатын көлемі («Мемлекеттік материалдық резерв туралы» 2000 жылғы 27 қарашадағы № 106 - 1 ҚРЗ 1 - бап)
НЕСНИЖАЕМЫЙ ЗАПАС - постоянно поддерживаемый объем запаса материальных ценностей государственного резерва, определяемый Правительством РК (ст. 1 ЗРК «О государственном материальном резерве» от 27 ноября 2000 года № 106-II)
АЗАМАТТАРДЫҢ АРЫЗДАРЫ - азаматтардың қылмысы туралы арыздары ауызша немесе жазбаша болуы мүмкін. Жазбаша арызға оны 6epiп отырған адам қол қоюға тиic (1997 жылғы 13 желтоқсандағы № 206 ҚР ҚІЖК 178 - бап)
ЗАЯВЛЕНИЯ ГРАЖДАН - заявления граждан о преступлении могут быть устными или письменными. Письменное заявление должно быть подписано лицом, от которого оно исходит (ст. 178 УПК РК от 13 декабря 1997 года № 206)
АЗАМАТТАРДЫҢ ӘРЕКЕТ КАБІЛЕТТІЛІГІ - Азаматтың өз әрекеттерімен азаматтық құқықтарға ие болуға және оны жүзеге асыруға, өзi үшін азаматтық міндеттер жасап, оларды орындауға қабілеттілігі (азаматтық әрекет қабілеттілігі) кәмелетке толғанда, ягни он сегіз жасқа толғаннан кейін толық көлемінде пайда болады (1994 жылғы 27 желтоқсандағы № 269 ҚР АК 17 - бап)
ДЕЕСПОСОБНОСТЬ ГРАЖДАН - способность гражданина своими действиями приобретать и осуществлять гражданские права, создавать для себя гражданские обязанности и исполнять их (гражданская дееспособность) возникает в полном объеме с наступлением совершеннолетия, то есть по достижении восемнадцатилетнего возраста (ст. 17 ГК РК от 27 декабря 1994 года № 269)
АЗАМАТТАРДЫҢ ҚҰҚЫҚ ҚАБІЛЕТТІЛІГІ - Азаматтың құқыққа ие болып, міндет атқару қабілеті (азаматтың құқық қабілеттілігі) барлық азаматтарға бірдей деп танылады. Азаматтық құқық қабілеттілігі ол туған кезден басталып қайтыс болған соң тоқтатылады (1994 жылғы 27 желтоқсандағы № 269 ҚР АК 13 - бап)
ПРАВОСПОСОБНОСТЬ ГРАЖДАН - способность иметь гражданские права и нести обязанности (гражданская правоспособность) признается в равной мере за всеми гражданами. Правоспособность гражданина возникает в момент его рождения и прекращается смертью (ст. 13 ГК РК от 27 декабря 1994 года № 269)
АЗАМАТТАРДЫҢ ТЕҢ ҚҰҚЫҚТЫЛЫҒЫН БҰЗУ - адамның (азаматтың) құқықтары мен бостандықтарын тегіне, әлеуметтік, лауазымдық немесе мүліктік жағдайы, жынысы, нәсәлi, ұлты, тілі, дінге көзқарасына ceнімi, тұрғылықты жері, қоғамдық бірлестіктерге қатыстылығына себептерімен немесе өзге кез келген жағдайлар бойынша тікелей немесе жанама шектеу (1997 жылғы 16 шілдедегі № 167 КР ҚК 141 - бап)
НАРУШЕНИЕ РАВНОПРАВИЯ ГРАЖДАН - прямое или
косвенное ограничение прав и свобод человека (гражданина) по мотивам происхождения, социального, должностного или имущественного положения, пола, расы, национальности, языка, отношения к религии, убеждений, места жительства, принадлежности к общественным объединениям или по любым иным обстоятельствам (ст. 141 УК РК от 16 июля 1997 года № 167)
АЗАМАТТЫҚ АВИАЦИЯ - экспериментік авиация мен мемлекеттік авиация құрамына кірмейтін және мынадай мақсаттарда: а) жолаушыларды, теңдеме жүкті, жүктер мен почтаны тасымалдауда (әye тасымалдары); б) авиациялық жұмыстарды орындауда; в) оқытып - үйрету, спорттық, мәдени - ағарту ic - шараларын жүргізуде, техникалық шығармашылықты дамытуда; г) әye кемесін пайдаланушының жеке қажеттерін қанағаттандыруда; д) іздестіру - құтқару және авариялық - құтқару жұмыстарын жүргізуде, табиғи зілзала болған жағдайларда жәрдем көрсетуде пайдаланылатын авиация («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚР З 1 - бап)
ГРАЖДАНСКАЯ АВИАЦИЯ - авиация, не входящая в состав экспериментальной и государственной авиации и используемая в целях:
а) перевозки пассажиров, багажа, груза и почты (воздушные перевозки);
б) выполнения авиационных работ;
в) проведения учебных, спортивных, культурно-просветительных мероприятий, развития технического творчества;
г) удовлетворения личных потребностей эксплуатанта воздушного судна;
д) проведения поисково-спасательных и аварийно-спасательных работ, оказания помощи в случае стихийных бедствий (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
АЗАМАТТЫҚ АВИАЦИЯ - мынадай мақсаттарда: жолаушылар, багаж, жүк жене почта тасымалдау (әye тасымалдары); авиациялық жұмыстарды орындау; оқу, спорт, мәдени - ағарту шараларын жүргізу, техникалық шығармашылықты дамыту; әуе кемесін пайдаланушысының жеке кажеттіліктерін қанағаттандыру; іздестіру - құтқару және авариялық - құткару жұмыстарын жүргізу, дүлей апаттар бола қалған жағдайда көмек көрсету мақсатында пайдаланылатын авиация («Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы» 2001 жылғы 15 желтоқсан № 271 ҚРЗ 1 - бап)
ГРАЖДАНСКАЯ АВИАЦИЯ - авиация, используемая в целях: перевозки пассажиров, багажа, грузов и почты (воздушные перевозки); выполнения авиационных работ; проведения учебных, спортивных, культурно - просветительных мероприятий, развития технического творчества; г) удовлетворения личных потребностей эксплуа - танта воздушного судна; проведения поисково - спасательных и аварийно-спасательных работ, оказания помощи в случае стихийных бедствий (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании гражданской авиации» от 15 декабря 2001 года № 271)
АЗАМАТТЫҚ АВИАЦИЯ ҰЙЫМЫ - азаматтық авиация саласындағы қызметін жүзеге асыратын заңды тұлға («Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы» 2001 жылғы 15 желтоқсандағы № 271 ҚРЗ 1 - бап)
ОРГАНИЗАЦИЯ ГРАЖДАНСКОЙ АВИАЦИИ - юридическое лицо, осуществляющее деятельность в сфере гражданской авиации (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании гражданской авиации» от 15 декабря 2000 года № 271)
АЗАМАТТЫҚ ӘУЕ КЕМЕЛЕРІН ПАЙДАЛАНУШЫНЫҢ СЕРТИФИКАТЫ - азаматтық әye кемелерін пайдаланушыларды сертификаттау ережелерінде белгіленген талаптарға пайдаланушының сәйкестігін куәландыратын, уәкілетті орган берген құжат («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
СЕРТИФИКАТ ЭКСПЛУАТАНТА ГРАЖДАНСКИХ ВОЗДУШНЫХ СУДОВ - документ, выданный уполномоченным органом, удостоверяющий соответствие эксплуатанта требованиям, установленным правилами сертификации эксплуатантов гражданских воздушных судов (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
АЗАМАТТЫҚ ӘУЕ KEMECI - азаматтық авиацияда пайдаланылатын және ҚР азаматтық әye кемелерінің мемлекеттік тізіліміне енгізілген әye кемесі («Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы» 2001 жылғы 15 желтоқсандағы № 271 ҚРЗ 1 - бап)
ГРАЖДАНСКОЕ ВОЗДУШНОЕ СУДНО - воздушное судно, используемое в гражданской авиации и занесенное в Государственный реестр гражданских воздушных судов РК (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании гражданской авиации» от 15 декабря 2001 года № 271)
