заң терминдерінің сөздігі қазақша және орыс тілінде Ә ӘРІП
ЛЕУМЕТТІК ТЕКСЕРУ - тиісті жастағы балаларға арналған жас нормативтерін ескере отырып, дене кіріптарлығына, жинақылығы, әдеттеттегі қызметпен айналысу қабілеті, экономикалық дербестігі мен қоғамға кірігy қабілеті шектелуіне байланысты болуы мүмкін әлеуметтік кемістіктер дәрежесін анықтау («Кемтар балаларды әлеуметтік және медициналық - педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы» 2002 жылғы 11 шілдедегі № 343-II ҚРЗ 1 - бап)
СОЦИАЛЬНОЕ ОБСЛЕДОВАНИЕ - определение степени социальной недостаточности, которая может быть обусловлена ограничением физической независимости, мобильности, способности заниматься обычной деятельностью, экономической самостоятельности и способности к интеграции в общество с учетом возрастных нормативов для детей соответствующего возраста (ст. 1 ЗРК «О социальной и медико-педагогической коррекционной поддержке детей с ограниченными возможностями» от 11 июля 2002 года № 343)
ӘЛЕУМЕТТІК ТӨЛЕМДЕР - алушының пайдасына Қор жүзеге асыратын ай сайынғы төлемдер («Mіндеттi әлеуметтік сақтандыру туралы» 2003 жылғы 25 cәуірдегі № 405 - ІІ ҚРЗ 1 - бап)
СОЦИАЛЬНЫЕ ВЫПЛАТЫ - ежемесячные выплаты, осуществляемые Фондом в пользу получателя (ст. 1 ЗРК «Об обязательном социальном страховании» от 25 апреля 2003 года № 405)
ӘЛЕУМЕТТІК - ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУДЫҢ ОРТАША МЕР3ІМДІК ЖОСПАРЫ - ҚР Үкіметі немесе мәслихат бекітетін, республиканы немесе аймақты әлеуметтік - экономикалык, дамытудың үш жылдық кезеңге арналған негізгі көрсеткіштері мен бағыттарын және оларды іске асыру жөніндегі шараларды айқындайтын құжат (2004 жылғы 24 сәуірдегi № 548 ҚР БК 4 - бап)
СРЕДНЕСРОЧНЫЙ ПЛАН СОЦИАЛЬНО-ЭКОНОМИЧЕСКОГО РАЗВИТИЯ - документ, утверждаемый Правительством РК или маслихатом, определяющий основные показатели и направления социально-экономического развития республики или региона на трехлетний период и меры по их реализации (ст. 4 БК РК от 24 апреля 2004 года № 548)
ӘРТАРАПТАНДЫРУ - инвестициялық қор активтерін олардың құнының төмендеу қаупін азайту максатында түрлі қаржы құралдарына және өзге мүлікке орналастыру («Инвестициялық қорлар туралы» 2004 жылғы 7 шілдедегi № 576 ҚРЗ 1 - бап)
ДИВЕРСИФИКАЦИЯ - размещение активов инвестиционного фонда в различные финансовые инструменты и иное имущество с целью снижения риска уменьшения их стоимости (ст. 1 ЗРК «Об инвестиционных фондах» от 7 июля 2004 года № 576)
ӘСЕРЛІ МӨЛШЕР - адам организмі мен оның жекелеген органдарының радиациялық сезімталдығын ескере отырып, олардың сәуле алуының кейіндегі зардаптарының пайда болу катерінің шамасы ретінде пайдаланылатын иондаушы сәулелендірудің сіңірілген энергиясының шамасы («Халықтың радияциялық қауіпсіздігі туралы» 1998 жылғы 23 cәуірдегіi № 219 ҚРЗ 1 - бап)
ЭФФЕКТИВНАЯ ДОЗА - величина поглощенной энергии ионизирующего излучения, используемая как мера риска возникновения отдаленных последствий облучения организма человека и отдельных его органов с учетом их радиочувствительности (ст. 1 ЗРК «О радиационной безопасности населения» от 23 апреля 1998 года № 219)
ӘСКЕР ЖАСЫНА ДЕЙІНГІЛЕР - әскери есепке алынғанға дейін әскери қызметке даярлықтан өтетін еркек жынысты азаматтар («Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 74 ҚРЗ 1 - бап)
ДОПРИЗЫВНИКИ - граждане мужского пола, проходящие подготовку к воинской службе до принятия на воинский учет (ст. 1 ЗРК «О воинской обязанности и воинской службе» от 8 июля 2005 года № 74)
ӘСКЕРГЕ ШАҚЫРЫЛУШЫЛАР - аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті әскери басқару органдарының шақыру учаскелеріне тіркелген және мерзімді әскери қызметтен өту үшін Қарулы Күштерге, басқа да әскерлер мен әскери құралымдарға шақыруға жататын еркек жынысты азаматтар («Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 74 ҚРЗ 1 - бап)
ПРИЗЫВНИКИ - граждане мужского пола, приписанные к призывным участкам местных органов военного управления районов (городов областного значения) и подлежащие призыву в Вооруженные Силы, другие войска и воинские формирования для прохождения срочной воинской службы (ст. 1 ЗРК «О воинской обязанности и воинской службе» от 8 июля 2005 года № 74)
ӘСКЕРИ АТАҚ - әскери қызметші мен әскери міндеттіге берілетін әскери айырым 6eлгісi («Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 74 ҚРЗ 1 - бап)
ВОИНСКОЕ ЗВАНИЕ - знак воинского различия, присваиваемый военнослужащему и военнообязанному (ст. 1 ЗРК «О воинской обязанности и воинской службе» от 8 июля 2005 года № 74)
ӘСКЕРИ БАСҚАРУ ОРГАНДАРЫ - әскери басқарудың стратегиялық, жедел - стратегиялық, жедел - аумақтық, жедел - тактикалық, тактикалық жене жергілікті органдары («ҚР қорғанысы және Қарулы Күштері туралы» 2005 жылғы 7 қаңтардағы № 29 ҚРЗ 1 - бап)
ОРГАНЫ ВОЕННОГО УПРАВЛЕНИЯ - стратегические, оперативно-стратегические, оперативно-территориальные, оперативно-тактические, тактические и местные органы военного управления (ст. 1 ЗРК «Об обороне и Вооруженных Силах РК» от 7 января 2005 года № 29)
ӘСКЕРИ БАСҚАРУ ОРГАНДАРЫ - стратегиялық, жедел - стратегиялық, жедел - аумақтық, жедел - тактикалық, тактикалық және жергілікті әскери баскару органдары («Соғыс жағдайы туралы» 2003 жылғы 5 наурыздағы № 391 ҚРЗ 1 - бап)
ОРГАНЫ ВОЕННОГО УПРАВЛЕНИЯ - стратегические, оперативно-стратегические, оперативно-территориальные, оперативно-тактические, тактические и местные органы военного управления (ст. 1 ЗРК «О военном положении» от 5 марта 2003 года № 391)
ӘСКЕРИ БӨЛІМ - Қарулы Күштердің, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың - дербес 6ірлігі болып табылатын мемлекеттік мекеме («ҚР корғанысы және Карулы Kүштеpi туралы» 2005 жылғы 7 қаңтардағы № 29 ҚРЗ 1 - бап)
ВОИНСКАЯ ЧАСТЬ - государственное учреждение, являющееся организационно-самостоятельной единицей Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований (ст. 1 ЗРК «Об обороне и Вооруженных Силах РК» от 7 января 2005 года № 29)
ӘСКЕРИ ЕСЕП - әскери қызметшілердің, әскерге шақырылатын және жұмылдырылатын, ресурстардың есебін жүргізу және оларды талдау жүйесі («Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі №74 ҚРЗ 1 - бап)
ВОИНСКИЙ УЧЕТ - система учета и анализа военнослужащих, призывных и мобилизационных ресурсов (ст. 1 ЗРК «О воинской обязанности и воинской службе» от 8 июля 2005 года № 74)
ӘСКЕРИ ЖИЫНДАР - әскери қызметшілердің әскери даярлығы, әскери білімін жетілдіру жөнінде, сондай - ақ әскери міндеттілердің жауынгерлік және жұмылдыру дайындығын арттыру мақсатында оларды әскери бөлімдерге шақыра отырып, Қарулы Күштерде, басқа да әскерлер мен әскери құралымдарда жүргізілетін ic - шаралар («Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 74 ҚРЗ 1 - бап)
ВОИНСКИЕ СБОРЫ - мероприятия, проводимые в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях по военной подготовке, совершенствованию военных знаний военнослужащих, а также военнообязанных с призывом их в воинские части в целях повышения боевой и мобилизационной готовности (ст. 1 ЗРК «О воинской обязанности и воинской службе» от 8 июля 2005 года № 74)
ӘСКЕРИ КИІМ НЫСАНЫ - әскери қызметшілердің Қарулы Күштерге, басқа да әскерлер мен әскери құралымдарға тиістілігін айқындайтын, ҚР заңнамасымен белгіленген погоны бар нысанды киім (киім - кешек) мен жабдықтар («Әскери міндетттілік және әскери қызмет туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 74 ҚРЗ 1 - бап)
ВОЕННАЯ ФОРМА ОДЕЖДЫ - установленная законодательством РК форменная одежда с погонами (обмундирование) и снаряжение, определяющие принадлежность военнослужащих к Вооруженным Силам, другим войскам и воинским формированиям (ст. 1 ЗРК «О воинской обязанности и воинской службе» от 8 июля 2005 года № 74)
ӘСКЕРИ ҚАУІПСІЗДІК - ҚР ел тәуелсіздігі мен аумақтың тұтастығына әскери сипатта төндірілетін нақты және ықтимал қауіп - қатер мен қол сұғушылықтан қорғалуының жай - күйі («ҚР Ұлттық қауіпсіздігі туралы» 1998 жылғы 26 маусымдағы № 233 ҚРЗ 1 - бап)
ВОЕННАЯ БЕЗОПАСНОСТЬ - состояние защищенности РК от реальных и потенциальных угроз и посягательств военного характера на независимость и территориальную целостность страны (ст. 1 ЗРК «О национальной безопасности РК» от 26 июня 1998 года № 233)
ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТ - Қарулы Күштерден, баска да әскерлер мен әскери құралымдардағы әскери қызметшілердің мемлекеттік қызметтің ерекше түpi («Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 74 ҚРЗ 1 - бап)
ВОИНСКАЯ СЛУЖБА - особый вид государственной службы военнослужащих в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях (ст. 1 ЗРК «О воинской обязанности и воинской службе» от 8 июля 2005 года № 74)
ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТ БОЙЫНША ШЕКТЕУ - келісім - шарт бойынша әскери қызмет өткеріп жүрген, сотталған әскери қызметшілерге, сондай - ақ шақыру бойынша әскери қызметін өтеп жүрген офицерлерге қылмыстық кодекстің Ерекше бөлімінің тиісті баптарында көзделген жағдайларда әскери қызметке қарсы қылмыс жасағаны үшін сондай - ақ келісім - шарт бойынша әскери қызмет өткеріп жүрген, сотталған әскери қызметшілерге қылмыстық кодекстің Ерекше бөлімінің тиісті баптарында көзделген тузеу жұмысының орнына үш айдан екі жылға дейінгі мерзімге әскери қызмет бойынша шектеу тағайындалады (1997 жылғы 16 шілдедегі № 167 ҚР ҚК 44 - бап)
ОГРАНИЧЕНИЕ ПО ВОИНСКОЙ СЛУЖБЕ - ограничение по воинской службе назначается осужденным военнослужащим, проходящим воинскую службу по контракту, а также офицерам, проходящим воинскую службу по призыву, на срок от трех месяцев до двух лет в случаях, предусмотренных соответствующими статьями Особенной части Уголовного кодекса за совершение преступлений против воинской службы, а также осужденным военнослужащим, проходящим воинскую службу по контракту, вместо исправительных работ, предусмотренных соответствующими статьями Особенной части Уголовного кодекса (ст. 44 УК РК от 16 июля 1997 года № 167)
ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТШІЛЕР - Қарулы Күштерде, басқа да әскерлер мен әскери құралымдарда әскери қызметте тұратын ҚР азаматтары («Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 74 ҚРЗ 1 - бап)
ВОЕННОСЛУЖАЩИЕ - граждане РК, состоящие на воинской службе в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях (ст. 1 ЗРК «О воинской обязанности и воинской службе» от 8 июля 2005 года № 74)
ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТШІЛЕР - КР Қарулы Күштерінде, бақа да әскерлері мен әскери құралымдарында әскери қызмет атқаратын ҚР азаматтары («Әскери кызметшілер мен олардың отбасы мүшелерінің мәртебесі және оларды әлеуметтік қорғау туралы» 1993 жылғы 20 қаңтардағы № 4000 ҚРЗ 1 - бап)
ВОЕННОСЛУЖАЩИЕ - граждане РК, состоящие на воинской службе в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях РК (ст. 1 ЗРК «О статусе и социальной защите военнослужащих и членов их семей» от 20 января 1993 года № 4000)
ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТШІЛЕР - Карулы Күштерде, басқа да әскерлер мен әскери құралымдарда әскери қызметте тұрған ҚР азаматтары («Тұрғын үй қатынастары туралы» 1997 жылғы 16 cәуірдегі № 94 ҚРЗ 2 - бап)
ВОЕННОСЛУЖАЩИЕ - граждане РК, состоящие на воинской службе в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях (ст. 2 ЗРК «О жилищных отношениях» от 16 апреля 1997 года № 94)
ӘСКЕРИ ҚЫЗMETI EPIKTI ТҮРДЕ ӨТКЕРУ ТУРАЛЫ KEJIІCIM - ШАРТ - келісім - шарт бойынша әскери қызметін қамтамасыз ету және өткеру мүддесі үшін тараптардың міндеттемелері мен жауапкершілігін белгілейтін шарт («Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 74 ҚРЗ 1 - бап)
КОНТРАКТ О ПРОХОЖДЕНИИ ВОИНСКОЙ СЛУЖБЫ В ДОБРОВОЛЬНОМ ПОРЯДКЕ - договор, устанавливающий обязательства и ответственность сторон в интересах обеспечения и несения воинской службы по контракту (ст. 1 ЗРК «О воинской обязанности и воинской службе» от 8 июля 2005 года № 74)
ӘСКЕРИ ЛАУАЗЫМ - Карулы Күштердің, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың мемлекеттік мекемесінің әскери атағына сәйкес ҚР заңнамасымен белгіленген лауазымдық өкілеттіктер мен міндеттер жүктелген құрылымдық 6ірлігi («Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 74 ҚРЗ 1 - бап)
ВОИНСКАЯ ДОЛЖНОСТЬ - структурная единица государственного учреждения Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований, на которую возложены установленные законодательством РК должностные полномочия и обязанности с соответствующим ей воинским званием (ст. 1 ЗРК «О воинской обязанности и воинской службе» от 8 июля 2005 года № 74)
ӘСКЕРИ - МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ - әскери немесе арнаулы қызметтің болуы заңмен көзделіп, осы органдардың қызметін медициналық қамтамасыз етуге арналған әскери - медициналық бөлімшелердің, бөлімдер мен мекемелердің жиынтығы («Денсаулық сақтау жүйесі туралы» 2003 жылғы 4 маусымдағы № 430 ҚРЗ 1 - бап)
ВОЕННО-МЕДИЦИНСКАЯ СЛУЖБА - совокупность военно-медицинских подразделений, частей и учреждений, в которых законом предусмотрена воинская или специальная служба, предназначенная для медицинского обеспечения деятельности этих органов (ст. 1 ЗРК «О системе здравоохранения» от 4 июня 2003 года № 430)
ӘСКЕРИ MYJIIK - Қарулы Күштердің, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың мемлекеттік мекемелерінің жедел басқару құқығындағы қорғаныс объектілері, қару - жарақтың, әскери техниканың барлық түрлері, оқ - дәрі, арнайы құралдар мен басқа да мүлік («ҚР қорғанысы және Қарулы Күштерi туралы» 2005 жылғы 7 қаңтардағы № 29 ҚРЗ 1 - бап)
ВОЕННОЕ ИМУЩЕСТВО - оборонные объекты, все виды вооружения, военной техники, боеприпасы, специальные средства и другое имущество, находящиеся на праве оперативного управления государственных учреждений Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований (ст. 1 ЗРК «Об обороне и Вооруженных Силах РК» от 7 января 2005 года № 29)
ӘСКЕРИ МІНДЕТТІЛЕР - әскери есепте тұратын және әскери есепте тұрудың шекті жасына дейін запаста болатын ҚР азаматтары («Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 74 ҚРЗ 1 - бап)
ВОЕННООБЯЗАННЫЕ - граждане РК, состоящие на воинском учете и пребывающие в запасе до предельного возраста состояния на воинском учете (ст. 1 ЗРК «О воинской обязанности и воинской службе» от 8 июля 2005 года № 74)
ӘСКЕРИ МІНДЕТТІЛЕР ЗАПАСЫ (ЗАПАС) - аудандардың (облыстың маңызы бар қалалардың) жергілікті әскери басқару органдарында әскери есепте тұратын, Қарулы Күштерді, басқа да әскерлер мен әскери құралымдарды толықтыра жасақтау, өрістету және шығынының орнын толтыру мақсатында пайдаланылатын әскери міндеттілер («Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 74 ҚРЗ 1 - бап)
ЗАПАС ВОЕННООБЯЗАННЫХ (ЗАПАС) - военнообязанные, состоящие на воинском учете в местных органах военного управления районов (городов областного значения), используемые в целях доукомплектования, развертывания и восполнения потерь Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований (ст. 1 ЗРК «О воинской обязанности и воинской службе» от 8 июля 2005 года № 74)
ӘСКЕРИ МІНДЕТТІЛІК - ҚР азаматтарының ҚР қорғау жөніндегі конституциялық міндеттілік «Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 74 ҚРЗ 1 - бап)
ВОИНСКАЯ ОБЯЗАННОСТЬ - конституционная обязанность граждан РК по защите РК (ст. 1 ЗРК «О воинской обязанности и воинской службе» от 8 июля 2005 года № 74)
ӘСКЕРИ ПОЛИЦИЯ ОРГАНДАРЫ - ҚР Қарулы Күштерінің, ұлттық қауіпсіздік органдарының, ішкі істер министрлігі ішкі әскерлерінің құрамына ұйымдың тұрғыдан көретін және ҚР Қаулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында құқық тәртбін қамтамасыз ету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын арнайы бөлімшелер болып табылады («Әскери полиция органдары туралы» 2005 жылғы 21 ақпандағы № 32 ҚРЗ 1 - бап)
ОРГАНЫ ВОЕННОЙ ПОЛИЦИИ - специальные воинские подразделения, организационно входящие в состав Вооруженных Сил, органов национальной безопасности, внутренних войск Министерства внутренних дел РК и осуществляющие функции по обеспечению правопорядка в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях РК (ст. 1 ЗРК «Об органах военной полиции» от 21 февраля 2005 года № 32)
ӘСКЕРИ ТАҒЫЛЫМДАМА - практикалық дағдыларды меңгеру және жетілдіру, офицерлердің даярлау бағдарламасы бойынша алған білімдерін тереңдету және орнықтыру («Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 2005 жылғы 8 шілдедегі № 74 ҚРЗ 1 - бап)
ВОЙСКОВАЯ СТАЖИРОВКА - приобретение и совершенствование практических навыков, углубление и закрепление знаний, полученных по программе подготовки офицеров (ст. 1 ЗРК «О воинской обязанности и воинской службе» от 8 июля 2005 года № 74)
ӘСКЕРИ ТЕХНИКА - Қарулы Күштер, басқа да әскерлер мен әскери құралымдар жарақтандырылатын қарулар, ұрыс машиналары, аспаптар мен басқа да техникалық құралдар («ҚР қорғанысы және Қарулы Күштерi туралы» 2005 жылғы 7 қаңтардағы № 29 ҚРЗ 1 - бап)
ВОЕННАЯ ТЕХНИКА - оружие, боевые машины, приборы и другие технические средства, которыми оснащаются Вооруженные Силы, другие войска и воинские формирования (ст. 1 ЗРК «Об обороне и Вооруженных Силах РК» от 7 января 2005 года № 29)
ӘСКЕРИ ЦЕНЗУРА - хабарлар мен материалдардың не олардың жекелеген бөліктерінің таралуына шектеу қою немесе тыйым салу мақсатында бұқаралық ақпарат құралдарының хабарлар мен материалдарды әскери басқару органдарымен және мемлекеттік органдармен, лауазымды адамдармен олардың талабы бойынша немесе өзге де негіздер бойынша алдын ала келісуі, сондай - ақ мемлекеттік құпиялары бар мәліметтердің жариялануы мен әйгіленуіне жол бермеу мақсатында хат - хабар алмасуға, телефон жене радио арқылы сөйлесулерге бақылауды жүзеге асыру («Соғыс жағдайы туралы» 2003 жылғы 5 наурыздағы № 391 ҚРЗ 1 - бап)
ВОЕННАЯ ЦЕНЗУРА - предварительное согласование сообщений и материалов средствами массовой информации с органами военного управления и государственными органами, должностными лицами по их требованию или по иным основаниям с целью ограничения или наложения запрета на распространение сообщений и материалов либо их отдельных частей, а также осуществление контроля за перепиской, телефонными и радиопереговорами с целью недопущения опубликования и разглашения сведений, содержащих государственные секреты (см.1 ЗРК «О военном положении» от 5 марта 2003 года № 391)
ӘСКЕРИЛЕНДІРІЛГЕН АВАРИЯЛЫҚ - ҚҰТҚАРУ БӨЛІМІ - Қауіпті өндірістік объектілерге тәулік бойы қызмет көрсетуге арналған, дара басшылық принциптері мен әрекет етіп, соны басшылыққа алатын және көтеріңкі қауіп - қатер жағдайында, құтқарушылардың денсаулығы мен өміріне жол беруге болатын шектегі тәуекелмен авариялық - құтқару жұмыстарын атқаратын мамандандырылған ұйым («Авариялық - құтқару қызметі және құтқарушылардың мәртебесі туралы» 1997 жылғы 27 наурыздағы № 87 ҚРЗ 1 - бап)
ВОЕНИЗИРОВАННАЯ АВАРИЙНО-СПАСАТЕЛЬНАЯ ЧАСТЬ - специализированная организация, предназначенная для круглосуточного обслуживания опасных производственных объектов, действующая и руководствующаяся принципами единоначалия и выполняющая аварийно-спасательные работы в условиях повышенной опасности, с допустимым риском для здоровья и жизни спасателей (ст. 1 ЗРК «Об аварийно-спасательных службах и статусе спасателей» от 27 марта 1997 года № 87-I)
ӘСКЕРЛЕР TYPI - өзіне ғана тан негізгі қарулары мен әскери техникасы, сондай - ақ, оларды ұрысқа қолдану тәсілдері бар Қарулы Күштердің дербес не құрамдас бөлігінің құрамына кіретін түpi («ҚР қорғанысы және Қарулы Күштерi туралы» 2005 жылғы 7 қаңтардағы № 29 ҚРЗ 1 - бап)
РОД ВОЙСК - самостоятельная либо входящая в состав вида составная часть Вооруженных Сил, имеющая свойственные только ей основное оружие и военную технику, а также способы их боевого применения (ст. 1 ЗРК «Об обороне и Вооруженных Силах РК» от 7 января 2005 года № 29)
ӘУЕ ЕРКІНДІГІ - тұрақты халықаралық, әye тасымалдарына қатысты 6ip мемлекет екінші мемлекетке немесе мемлекеттерге жолаушылар, багаж, жүк және почта тасымалдау үшін өз аумағында ұшу мен қонуды жүзеге асыруға беретінтасымалдау құқығы («Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы» 2001 жылғы 15 желтоқсандағы № 271-II ҚРЗ 1 - бап)
СВОБОДА ВОЗДУХА - право на перевозку в отношении регулярных международных воздушных перевозок, предоставляемое одним государством другому государству или государствам осуществлять полеты и проводить посадки на своей территории для перевозки пассажиров, багажа, грузов и почты (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании гражданской авиации» от 15 декабря 2001 года № 271)
ӘУЕ ЖОЛЫ - әye кемелерінің ұшуына арналған және әye қозғалысын басқару жүйесінің аэронавигациялық құрылғылармен бақыланатын дәліз түріндегі әye кеңістігі («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
ВОЗДУШНАЯ ТРАССА - воздушное пространство в виде коридора, предназначенное для полетов воздушных судов и контролируемое аэронавигационными устройствами системы управления воздушным движением (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
ӘУЕ KEMECI - жер (су) бетінен шағылысқан ауамен өзара әрекеттесуден өзгеше ауамен өзара әрекеттесу есебінен атмосферада қалықтайтын ұшу аппараты («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
ВОЗДУШНОЕ СУДНО - летательный аппарат, поддерживаемый в атмосфере за счет его взаимодействия с воздухом, отличного от взаимодействия с воздухом, отраженным от земной (водной) поверхности (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
ӘУЕ KEMECIMEH ЖАЛДАНУШЫ (ФРАХТОВЩИК) - 6ip сапарда немесе бірнеше сапарда жолаушыларды, теңдеме жүкті, жүктерді, почтаны тасымалдау және басқа мақсаттар үшін 6ip немесе бірнеше әye кемесінің толық сыйымдылығын немесе сыйымдылығының 6ip бөлігін ақысын алып екінші жаққа (әye кемесін жалдаушыға) беретін aye тасымалдаушысы («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
ФРАХТОВЩИК - воздушный перевозчик, передающий за плату другой стороне (фрахтователю) всю вместимость или часть вместимости одного или нескольких воздушных судов на один или несколько рейсов для перевозки пассажиров, багажа, груза, почты или других целей (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
ӘУЕ КЕМЕСІН ЖАЛДАУШЫ (ФРАХТОВАТЕЛЬ) -
6ip немесе бірнеше сапарда жолаушыларды, теңдеме жүкті, жүктерді, поштаны тасымалдау немесе басқа мақсат үшін 6ip немесе бірнеше aye кемесінің толық сыйымдылығын немесе сыйымдылығының 6ip бөлігін акысын алып жалға беруге әye тасымалдаушысымен тиісті шарт жасасқан жеке немесе заңды тұлға («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
ФРАХТОВАТЕЛЬ - физическое или юридическое лицо, заключившее за плату договор с воздушным перевозчиком о передаче в его пользование всей вместимости или части вместимости одного или нескольких воздушных судов на один или несколько рейсов для перевозки пассажиров, багажа, груза, почты или других целей (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
ӘУЕ КЕМЕСІНІҢ ҰШУЫ - ұшып көтерілу алдындағы зымыраудан (тік көтерілген кезде - жер немесе су бетінен ажыраудан) бастап зымырауының соңына (ұшып - қону алаңын аялдаусыз босатуына) дейінгі немесе тік қонған кезде жер (су) бетіне табан тірегенге дейінгі жер (су) бетімен және әye кеңістігінде әye кемесінің қозғалып жүруі («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
ПОЛЕТ ВОЗДУШНОГО СУДНА - перемещение воздушного судна по земной (водной) поверхности и в воздушном пространстве от начала разбега при взлете (отрыва от земной или водной поверхности при вертикальном взлете) до окончания пробега (освобождение взлетно-посадочной полосы без остановки) или касания земной (водной) поверхности при вертикальной посадке (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
ӘУЕ КЕМЕСІНІҢ ЭКИПАЖЫ - тиісінше уәкілетті орган немесе ҚР Қорғаныс министрлігі белгілеген тәртіппен ұшуды орындау кезінде әye кемесін басқару мен оған қызмет көрсету жөнінде белгілі 6ip міндеттерді атқару тапсырылған авиация қызметінің адамдары («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 36 - бап)
ЭКИПАЖ ВОЗДУШНОГО СУДНА - лица авиационного персонала, которым в порядке, определенном соответственно уполномоченным органом или Министерством Обороны РК, поручено исполнение определенных обязанностей по управлению и обслуживанию воздушного судна при выполнении полетов (ст.36 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
ӘУЕ НАВИГАЦИЯСЫ - бағдарламалық траектория бойынша әye кемесін ұшыру туралы қолданбалы ғылым («КР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
ВОЗДУШНАЯ НАВИГАЦИЯ - прикладная наука о вождении воздушного судна по программной траектории (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
ӘУЕ ТАСЫМАЛДАРЫ - жеке және заңды тұлғалардың азаматтық әye кемелерімен жолаушылар, багаж, жүк және почта тасымалдау жөніндегі қызметі («Азаматтық авиацияны мемлекеттік реттеу туралы» 2001 жылғы 15 желтоқсандағы № 271-II ҚРЗ 1 - бап)
ВОЗДУШНЫЕ ПЕРЕВОЗКИ - деятельность физических и юридических лиц по перевозке пассажиров, багажа, грузов и почты гражданскими воздушными судами (ст. 1 ЗРК «О государственном регулировании гражданской авиации» от 15 декабря 2001 года № 271)
ӘУЕ ТАСЫМАЛДАУШЫСЫ - көлік құралдарын иеленуге меншік құқығы немесе өзге де заңды негіздері бар, ақысы төленетін немесе жалдау бойынша жолаушыларды, теңдеме жүкті, жүктерді және почтаны тасымалдау жөнінде қызмет көрсететін әpi осыған белгіленген тәртіппен берілген тиісті рұқсаты немесе лицензиясы бар жеке немесе заңды тұлға («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметг туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
ПЕРЕВОЗЧИК ВОЗДУШНЫЙ - физическое или юридическое лицо, владеющее транспортным средством на праве собственности или иных законных основаниях, предоставляющее услуги по перевозке пассажиров, багажа, грузов и почты за плату или по найму и имеющее на это соответствующее разрешение или лицензию, выданные в установленном порядке (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
ӘУЕЖАЙ - әye кемелерін қабылдау мен жөнелтуге, әye тасымалдарына қызмет көрсетуге арналған және осы мақсаттар үшін аэродромы, аэровокзалы, басқадай ғимараттары, сондай - ақ қажетті жабдықтары бар құрылыстар кешені («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
АЭРОПОРТ - комплекс сооружений, предназначенный для приема и отправки воздушных судов, обслуживания воздушных перевозок и имеющий для этих целей аэродром, аэровокзал, другие сооружения, а также необходимое оборудование (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
ӘУЕЖАЙ ҚЫЗМЕТІ - жеке және заңды тұлғалар әye тасымалдарын, әуежайларда авиациялық қауіпсіздік пен ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге байланысты жүзеге асыратын қызмет («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
АЭРОПОРТОВСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ - деятельность, осуществляемая физическими и юридическими лицами, связанная с обеспечением воздушных перевозок, авиационной безопасности и безопасности полетов в аэропортах (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
ӘУЕЖАЙДЫ (АЭРОДРОМДЫ) ПАЙДАЛАНУШЫ -
Әуежайды (аэродромды) меншік құқығымен не өзге заң негіздерімен пайдаланатын ҚР, сондай - ак, ҚР халықаралық шарттарына сәйкес басқа мемлекеттің заңды және жеке тұлғалары («ҚР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
ЭКСПЛУАТАНТ АЭРОПОРТА (АЭРОДРОМА) - юридическое или физическое лицо РК, а также другого государства в соответствии с международными договорами РК, который использует аэропорт (аэродром) либо на праве собственности, либо иных законных основаниях (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК от 20 декабря 1995 года № 2697)
ӘУЕЖАЙДЫҢ БАҚЫЛАНАТЫН АУМАҒЫ - әуежайдың, аэродромның ұшуды аэронавигациялық қамтамасыз ету объектілерінің жұмыс алаңы және кіруді авиациялық, қауіпсіздік қызметін бақылайтын жанасып жатқан аумақ, қызметтік ғимараттар, құрылыстар, қоймалар («КР әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы» 1995 жылғы 20 желтоқсандағы № 2697 ҚРЗ 1 - бап)
КОНТРОЛИРУЕМАЯ ЗОНА АЭРОПОРТА - рабочая площадь аэропорта, аэродрома, объектов аэронавигационного обеспечения полетов и прилегающая к ним территория, служебные здания, строения, склады, доступ в которые контролируется службой авиационной безопасности (ст. 1 ЗРК «Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации РК» от 20 декабря 1995 года № 2697)
ӘУЕСҚОЙЛЫҚ СПОРТ - азаматтардың дене тәрбиесінің жалпы жүйесіндегі өзінің спорт шеберлігін жетілдіруге және спорттың әр түрінде жоғары нәтижелерге жетуге мүмкіндік беретін сан қырлы бұқаралық спорт қозғалысы («Дене шынықтыру және спорт туралы» 1999 жылғы 2 желтоқсандағы № 490 ҚРЗ 1 - бап)
ЛЮБИТЕЛЬСКИЙ СПОРТ - многостороннее массовое спортивное движение в общей системе физического воспитания граждан, дающее возможность совершенствовать свое спортивное мастерство и достигать высших результатов в различных видах спорта (ст. 1 ЗРК «О физической культуре и спорте» от 2 декабря 1999 года № 490)
Б
БАГАЖ - жолаушылар немесе почта - багаж поезында тасымалдауға қабылданған, салмағы екі жүз килограмнан аспайтын мүлік («Tеміp жол көлігі туралы» 2001 жылғы 8 желтоқсандағы № 266 ҚРЗ 1 - бап)
БАГАЖ - имущество весом не более двухсот килограммов, принятое к перевозке в пассажирском или почтово-багажном поезде (ст. 1 ЗРК «О железнодорожном транспорте» от 8 декабря 2001 года № 266)
БАГАЖ - жолаушылар мен багаж тасымалы ережелерінде белгіленген нормалар шегінде, буылып - түйілген және автобустың, шағын автобустың багаж бөлімшесінде немесе автобусқа, шағын автобусқа ілесіп жүретін багаж автомобилінде, сондай - ақ, тасымалдаушымен қосымша келісім негізінде таксимен тасымалданатын жолаушы мүлкі («Автомобиль көлігі туралы» 2003 жылғы 4 шілдедегі № 476 ҚРЗ 1 - бап)
