Оспан батыр мен Чойбалсан арасындағы байланыс қандай болды?
ІХ ғасырдан бүгінгі күнге жеткен аз-кем әңгіме: «Қайда барсаң Қорқыттың көрі». ХХ ғасырдың да зұлматы сол. Қайда барсаң да соғыс. Алтайдың арғы жағындағы қазақ та сәл болса да бұл өрттің жалынына оранды. Аждаһадай ақырған Қытай басшылығы 1940 жылдың кезінде бейбіт халықты қыспаққа алып, өз жеріндегі өзге ұлт өкілінің мазасын қашырды. Халықтың көз жасы көл болып, қаны сел болып ақты. Қара халық қамқорлық көрсетер, жөн сілтер аға батырын іздеді. Қазақтың соңғы батыры осы кезеңде жасындай жарқырап, қазақтың азаттығы жолында үш бірдей елдің арасында соғыс жүргізді. Бұл Қытайдағы қазақ ауылы Көктоғайдан шыққан Оспан батыр еді. Оспан Сіләмұлы соңынан ергенді мергендігімен тәнті еткен Шығыс Түркістандағы ұлт-азаттық көтерілістің қолбасшысы. Бұл тұлға бертінде өмір сүрсе де, ол жайлы жазылған деректер, жазбалар мен естеліктер аз болғандықтан, батырдың қыр-сыры толықтай зерттелген жоқ. Екінші дүниежүзілік соғыстың тұтанған шағында көтерілген Оспан әскерін үш елдің басшылығы бірде қолдап, бірде басып-жаншуға күш салған. Десе де, Оспан батыр әскерінің негізгі күшін Қытай губернаторы Шың Шы Саймен соғысуға дайындаған. Саяси жағдайларға байланысты Сталин мен моңғол басшысы Чойбалсан Оспанды қолдауда мың құбылып, түрлі қулықты да ұйымдастырған. Осындай күрес кезінде Сталиннің тапсырмасымен Чойбалсан Оспанның әскерін мұздай қарумен қамтамасыз еткен деген де деректер бар.
Толығырақ: https://massaget.kz/layfstayl/alemtanu/ ... nda/51390/