Тескіш және егегіш станоктарда тесікті өңдеу
Тесу және оны өңдеу әр тұрлі кесу аспаптары жәрдемімен бұрғылау, токарь, револьверлі және кесіп кеңейтетін токарь станоктарында орындалады. Фрезерлеу-дайындама беттерін фреза деп аталатын көпжүзді аспаппен өңдеудің кең тараған және өндіріс өнімділігі жоғары тәсілі. Бұл процесте негізгі айналмалы қозғалысты аспап, ал беріліс қозғалысын дайындама жасайды.Фреза / франц fraise/ беттерінде кесетін көптеген тістері бар айналатын дене. Оның әрбір тісін жеке кескіш құрал ретінде құрастыруға болады.Фрезерлеу станоктарында горизонталь, вертикаль және еңкіш жазықтықтарды , фасон беттерді, әр түрлі профильді саңлаулар мен кертіктерді өңдейді.Фрезаның айналу және дайындаманың беріліс қозғалыстары бағыттарына қарай фрезерлеу қарама-қарсы және жолшыбай фрезерлеу болып бөлінеді.Қарама-қарсы фрезерлеу үстелге бекітілген дайындаманың беріліс және цилиндрлі фрезаның айналу бағыттары қарама –қарсы болады. Бұл жағдайда фрезаның әрбір тісіне түсетін күш бірқалыпты болады.Жолшыбай фрезерлеу әдісі көрсетілген. Мұнда фрезаның тістері дайындамаға соққы арқылы енетіндіктен, бұл әдісті әдібі кем таза өңдеуде қолданған жөн.Фрезерлеудің бұл екі әдісінде де фрезаның әрбір жүзімен салынған жаңқаның пішіні үтірге ұқсас келеді.Фрезерлеу процесінің кесу режимі элементтеріБұл элементтер қатарына кесу тереңдігі , беріліс, кесу жылдамдығы, фрезерлеу ені жатады.Кесу тереңдігі деп t мм -фрезаның бір айналғандағы сылынған материал қабатының қалыңдығын айтады.Беріліс –фреза өсімен салыстырғандығы дайындаманың үдемелі немесе айналмалы қозғалыспен жылжуы. Ол үш түрге бөлінеді: фрезаның бі тісінге келетін беріліс Sz мм/тіс; фрезаның бір айналымына беріліс Sv ; бір минуттегі беріліс Sм ;Бұл берілістер арсындағы байланыс былайша анықталады:Sм= Svn= SznМұндағы Z және n тістер саны мен фрезаның айналу жиілігі. Кесу жылдамдығы V деп фреза жүздерінің шеңберлік жылдамдығын айтады.V=(П А М)/1000 м/минМұндағы Д-фрезаның диаметрі, мм.Фрезерлеудің ені В деп фреза бір жүргендегі өңделген беттің өнін айтады.Жылтырату беттердің кедір-бұдырлығың азайтады. Бұл әдіспен бөлшектердің негізгі болімдерінде немесе сәндік мақсатқа арналған бөлшектерде айнадай жылтырату алалды. Бұл үшін майлайтын материал аралас абразистік дән немесе жылтыратылатың бөліктер пайдаланылады. Бұған тез айналмалы илгіштік шеңбер немесе щеткалы материалдар жабыстырылады. Жақсы нәтижелер жылтыратқыш тез қозғалғыш, шексіз абразистік ленталар береді. Жылтырату аймағында негізгі мынадай процестер өтеді: жіңішке кесу, жоғарғы бетінде пластикалық диформациялау, химиялық реакция, химиялық белсенді заттардың металға әсері жылтырату материалында орналасқан.Абразистік материал ретінде электркоундтанжасалған ұнтақ, темір оксиды, болатты жылтыратуда қолданылады, кремния карбиды және темір оксиды шойынды жылтыратуда қолданылады, хром оксиды және наждак алюминді және мед құймаларын жылтыратуда қолданылады. Ұнтақ важа қоспасынан, сала, парафин, керосиннен тұратын майлау материалымен араластырылады.Жылтырату процесі өте жоғары жылдадықпен жүргізіледі. Материалды дайындау шеңберге күшпен ығыстыру және өнделетін қабатын берілу қозғалысымен беріледіЖылтырату беттердің кедір-бұдырлығын азайтады. Бұл әдіспен бөлшектердің негізгі бөлімдеріне немесе сәндік мақсатқа арналған бөлшектерде айнадай жылтырату қолданылады. Бұл үшін майлайтын материал аралас абразистік дән немесе жылтыратылатын бөліктер пайдаланылады. Бұған тез айнымалы иілгіштік шеңбер немесе щеткалы материалдар жабыстырылады. Жақсы нәтижелі жылтыратқыш тез қозғалғыш , шексіз абразистік металдар береді. Жылтырату аймағында негізгі мынадай процестер өтеді: жіңішке кесу, жоғарғы бетінде пластикалық, дифференциялау, химиялық реакция, химиялық белсенді заттардың металға әсері жылтырату метериалында орналасқанАбразистік материал ретінде электродтан жасалған ұнтақ, теміроксиді болатты жылтыратуда қолданылады, креминя карбиды және темір оксиді шойынды жылтыратуда қолданылады. хром оксиды алюминді және құймаларды жылтыратуда қолданылады. ұнтақ важа қоспасынан, парафин, керосиннен тұратын майлау материалымен араластырылады.Жылтырату процесі өте жоғары жылдамдықпен жүргізіледі . материалды дайындау шеңберге күшпен ығыстыру және өңделетін қабатын берілу қозшғалысымен беріледі.
