Интегралды микросхема топологиясының түсінігі, белгілері жән
құқықтық акті – 2001 жылы 21 маусымнан бастап, ”Интегральды микросхема топологиясын қорғау құқығы туралы” заңы болып табылады. Интегральды микросхема топология құқығы біздің Республикамызда жеке заң ретінде тек 2001 жылдан бастап жазылды, ал Ресей заң шығару органдары мұндай қорғау обьектілеріне 1992 жылы федеральды заң негізінде шығарды. Көрсетілген Қазақстан Республикасының заңы қабылданғанға дейін Қазақстанда топология қорғау VГКРК бөлімінің бабының негізінде орындайды, онда бұлар интеллектуальды меншік обьектісіне жататын, бірақ мұндай қорғау механизмі болмады. ГКРК баптарының көп бөлімі көрсетіліп отырған арнайы заңының жасалуында да біршама қызмет етті. Қазақстан Республикасының топология туралы заңының 1-ші бабында интегральды микросхема топологиясы материалды тасушы кеңістік-геометриялық орналасқан элемент ретінде тіркелген интегральды микросхема және олардың арасындағы байланыс ретінде қарастырылған. Интегральды микросхема-бұл топологияны алып материалды тасушы көрсетілген заңның 1-ші бабы интегральды микросхеманы былай анықтайды: электронды схема функциясын орындауға арналған микроэлектронды бұйымдардың соңғы және аралық формасы материал қабатында және көлемде бірге формаланған элементтер мен байланыстар олардың негізінде бұйым жасалынады. Демек топологияны өзімізге микросхема элементтері орналасқан н микросхема топография термині қосымша элементтердің схемалық орналасуының көрінісі ретінде түсіндіріледі. Осы орналасудың сәттілігіне әрекеттің эффектілігі және микросхеманың көлемі тәуелді. Осы жерде топологияның экономикалық бағасы көрсетіледі. Бұл бағалық сонымен қатар еңбек сыйымдылықпен және жана оригинальды топология жасау жолдарымен анықталады. Микросхемалардың қатысуында жасалған өнімдердің көп қолданылуы жаңа топологиямен жасалған өнімдердің және бәсекеге қабілеттігінің болуы көп елдердің топологияны қорғау халықаралық құқықтық жүйесінің жаңа әдісін қарастыруға алып келді, осылайша 1989 жылы Вашингтондық келісімде тынасында интегральды микросхема қатынасында интелектуалды қабілеттілік қаралды. Берілген келісімнің түрі көп елдердің халықаралық заң шығару өкілеттігіне енген соның ішінде Ресей және Қазақстан. Көрсетілген ГКҚР бөлімі 54 және топология туралы ҚР заңында құқықтық қорғау тек қана интегральды микросхемалардың нағыз топологиясында қарастырылады. Интегральды микросхеманың нағыз топологиясы, Қазақстан Республикасы зңының 5-ші бабында көрсетілгендей автордың шығармашлық әрекеті нәтижесінде құралған топология болып табылады. Тополгия керісіншесі дәлелденгенше нағыз болып табылыды. Ортақ белгілі жасаушымен және оның құрылу уақытында интегральды микросхема жасаушылар элементтерінен тұратын топологияға құқықтық қорғау мына жағдайда ғана беріледі егер осы элементтердің барлығы бұйымның нағыз және шығармашылық сипаттамаларын қанағаттандыратын болса. Құқықтық қорғауды түсіндірудің тағы бір жағдайы заңның 4-ші пунктінің 5-ші бабында көрсетілген норма қүрушы ол құқықтық қорғау нағыз заңда көрсетілген, ойға, әдіске, жүйеге, техникаға немесе кодталған ақпаратқа технологияда таралуын мүмкін, ақпараттарға жайылмайды. Тұрақты интегралды микросхема топологиясы аналитикалық элементтермен байланысты, топология шығарылымы нақты болуы керек. (ГКРК 1013 бап, 4 Заңы ҚР технологиясы жайлы) яғни қайталанбайтын ерекше заң. Авторлық құқық (4 бет 971 ГКРК) өз ойы қорғалмайды. Құқықтық қорғау интегралды микросхемасы сол сияқты-ой, әдіс, жүйе технологияны және топологияға таралады. Түсінік және құқықтық субъектінің құрамы топологиялық интегралды микросхема керекті баптарда 6-9 Заң Қазақстан Республикасының топологиялық және принцип бойынша аналогиялық жағдайдан бөлінбейді, ерте қаралған құқықтық объектінің шығармашылық әрекеттің нәтижесінде (бөлік 1 бөлім 3) сұрақтарға толықтай тоқталмау.
