Қ.Жұбановтың ұлттық жазба әдеби тілдің терминологиясы емле е
Түркі тілдес республикалардың жаңа әліпбиге көшуіне арналып, 1925жылы Мәскеуде өткізілген кеңеске қатысып сонда сөз сөйледі. Қазақ тілбілімінің дүниеге келуі мен оның қалыптасуын ауызға алғанда бар өмірін, күш жігерін отандық ғылымға сарп етті. Қазақ лингвистикасының негізінсалғандардың бірі. «Қазақ ССР тарихында» республикамыздағы 30-жылдардағы ғылым менағарту жұмыстарының жайы жөнінде мол мағұлмат берген. Қітапта. Екінші бес жылдықтың тұсында Қазақтың Абай атындағы педагогтық институты ірі оқу орнына , маңызды мәдени ошаққа айналды.қазақ әдебиеті мен тіл білімінің , Қазақ ССР тарихының көкейкесті мәселелері осында зерттелді. Институттың профессоры Қ.Жұбанов қазақ тілінің ерекшелігіне лайықталған жаңа қазақ жазуы мен емлесін түзеп, оның грамматикасымен тарихын зерттеу Қ.Жұбанов қаламына тиді. Қ.Жұбанов өз бетімен оқудан бөлек ғылыммен шұғылданады.жалпы тіл білімі, түркология саласымен айналысыады. Латын әлңпбиіне көшу жөніндегі барлық жұмысқа белсене араласты.1929жылығылыми емле мәселесене арналған маслихатта ұзақ сөйлеп, қазақ емлесінің негізгіпринцптері қандай болмақ деген жайдан әңгіме қозғайды.осы Қызылорда маслихатына қатысқандар түркі тілдердің емле ережелері «морфологиялық», «фонетикалық»принцпке негізделу керек дегенді ұсынды. Бұл «морфологиялық», «фонетикалық» деп атап отырғаны бұл принциптер жөніндегі біздің қазіргі түсінігімізден мүлде бөлек. Морфологиялық принцпті жақтаушылардың бірі Чобан-заде бұл термин тек этимологиялық мән берді. Бірімен бірі жарыса қолданылатын бір аффикстің әр түрлі фонетикалық нұсқаларының ішінен этимологиялық ең бастапқы нұсқа деген бір аффиксті ғана таңдап алып, соны ғана ережесімен заңдастырып, қалғандарын тек ауызша ттілдің игілігі деп қана тану керек дейді. Жұбанов оған қарсы шығады. Бір сөздің жазылу нұсқасында әрізділік болмасы үшін морфологиялық принцпке үнемі бас шұлғи берудің қажеті бола қоймас, сәл құбылуларын былай қойғанда біздің тілімізде түбір аса үлкен құбылысқа түсе бермейді. Түбірден гөрі өзгеріске ұшырайтын қосымшалар. Сондықтан Чобан-заде айтқан сөздің түбірін сақтап жазу принцпінен көз жазып қалмайық деген күдігіненбәлендей қауіп жоқ. Өйткені түбір әлбетте этимологиялық дүүниелік те қосымша фонетикалық құбылмалы дүниелік деп түйді.
