Атқырылған туралы аңыз

Белгісіз бір заманда Қорғалжын ауданы, Майшұқыр ауы­лында Сержан атты бай тұрыпты. Кезінде ауылдағы билік өз қолында болған бай өзі тойса да, көзі тоймайтын дүниеқоңыз, сараң адам болған екен. Бар билік қолында болғандықтан халықты қанап, қыстап, ойына келгенін істеген. Өз қара басын ғана ойлаған. Ауылдағы ең шұрайлы жер де, өзен-көлдер де соның қарамағында болған. Иелігіндегі су, жерді халық пайдала­на алмайтын. Себебі бай: «Менің дүниеме қол сұқсаң, ақысын төле»,-деп, пәле салады екен.

Күндердің күнінде ауылдың басына қара бұлт төнеді. Ау­ылда құрғақшылық пайда болады. Ауыл шаруашылығының егістігі тұтас шықпай, құрғақшылықпен қатар, ашаршылық азабы қатар төнеді. Дәл сол тұста қарапайым халық көмекті байдан сұрап, өзен арнасын егістікке бұруын өтініш етіп келеді. Онда бай егістікке жіберілген судың есесіне халықтан өздерінің қорадағы күн көріс малдарын алатынын айтады. Әрине, ама­лы жоқ халық ауылбасы Сержанның ұсынысына көнеді. Осы­лай малдарынан айырылып қалған халық егістігін аман алып қалады.

Дегенмен қарапайым халықтың мұң-зарына құлақ түрмей өз құлқынын ғана ойлаған байға да зауал келеді. Отар-отар малдары бірінен соң бірі індетке шалдығып, қырыла бастайды. Арамдықпен жиған малдан түк қалмай бай кедейлер қатарына амалсыз қосылады.

Кезінде менің көлім деп әмірлік жүргізген байды мұқатқысы келгендер көлді «Ат қырылған» деп ауыл арасында атап жүреді екен. Кейін де сол атау көлдің аты болып қала берді.