Қазақстанда қазір үй сатып алу тиімді ме?
Еліміздегі валюта нарығының бүгінгі ахуалына байланысты халықтың арасында алып қашпа әңгіме де көбейген. Теңге бағамына өз бетінше түрлі болжам жасайтын азаматтар жылжымайтын мүлік нарығына да сескене қарайтын болды. Осы ретте Tengrinews.kz тілшісі экономист мамандардың баспана сатып алу және оған қол жеткізудің жолдарына қатысты кеңестерін тыңдап, болжамдарын саралады.
Экономика ғылымдарының докторы Атамұрат Шәменовтің айтуынша, баспана теңгемен саудаланса, оны сатып алуға болады. Алайда қолда бар ақшаны үй алуға емес, шағын бизнес немесе өндіріске жұмсағандар бұл кезеңде ұтады, дейді маман.
"Әлемдегі экономикалық жағдайға байланысты, мұнай бағасы көтеріледі деген болжам жоқ. Сондықтан, республикалық бюджет төңірегіндегі қиындықтар жалғасуы мүмкін, мұнайдың бағасы алдағы уақытта да төмендейтін болса, тиісінше, бағам да әлі өседі деген сөз. Егер қолда ақша болса, бүгінгі жағдайда үй алудан гөрі, оны бизнеске салған тиімдірек болады. Әсіресе тағам өнімдеріне, халық күнделікті пайдаланатын тауарларға", - дейді маман.
Экономистің сөзіне қарағанда, дағдарыс жағдайында да қолдағы ақшаны жұмыс істету керек, жылжымайтын мүлік саудасынан да қорқуға болмайды, себебі ол өз құнын ешқашан жоғалтпайды.
Ал екінші сарапшы, халықаралық адам капиталы институтының президенті, экономист Жанұзақ Әкімнің ойынша, теңге бағамының бүгінгі ауытқымалы жағдайы жыл соңына қарай белгілі болады және үйдің бағасы біршама төмендейді.
"Қазір қарапайым халықтың басым бөлігі "Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі" арқылы баспана мәселесін шешуге тырысып жүр. Жалпы бұл шешімді құптауға болады, себебі өзге банктердегі 20-25 пайыздық мөлшерлемемен кез келген адам үй ала алмайды. Бірақ қараша мен желтоқсанда үйдің бағасы ең төменгі шекке жетеді. Қазірдің өзінде баға төмендесе де, баспана сатып алып жатқандар жоқтың қасы. Үй наурызға дейін арзандай береді. Сол уақытты күтіп, алу керек (үйді - Авт.)", - дейді экономист.
Маманның кеңесіне қарағанда, баспананы сатып алғаннан гөрі, қазіргі таңда жер теліміне қол жеткізіп, үй салған әлдеқайда тиімдірек.
Айта кетейік, бұған дейін жетекші сарапшылар теңге құлдырауының жылжымайтын мүлік нарығына қалай әсер ететінін айтып берген болатын. Сауалға жауап берген сарапшылардың басым бөлігі бұл жағдайдың қатерлі екенін айтты, себебі ұлттық валютаның бұлай құлдырайтынын ешкім күткен жоқ.
Сонымен қатар, елімізде үй бағасының түскені де хабарланды. Шілде айында абаттандырылған тұрғын үйлердің бағасы 1,2 пайызға дейін төмендеді. Сәйкесінше, жаңа тұрғын үйлерді сату 0,3 пайызға азайды, сонымен қатар, абаттандырылған тұрғын үйлерді жалға алу төлемі 0,8 пайызға төмен болды.