Маркетингтік зерттеулерді ұйымдастыру және этика
Маркетингтік зерттеулерді жүргізудің ұйымдық нысандары. Маркетингтік зерттеулерді өзіндік маркетингтік бөлімімен жүргізудің нысандары. Маркетингтік зерттеулерді өзіндік маркетинг бөлімімен жүргізу кезіндегі қызметтер сипаттамасы.
Маркетингтік зерттеулерді жүргізу қызметтерін ұсынатын тәуелсіз зерттеу фирмалары мен компанияларын жұмылдыру және оларды таңдау критерилері
1-сұрақ. Маркетингтік зерттеуді ұйымдастырудың 2 жолы бар: өзінің Маркетингтік бөлімінің көлемі арқылы, басқарушы субъек негізінде және маркетингтік агенттік шегінде қызмет етеді. Маркетингтік бөлімнің 3 тен 1 маңызды бөлімі немесе басқару вертекалі іс-жүзінде әрбір қазіргі басқарушысының субъектісі болып табылады.
Шағын және орта бизнесте маркетолог функциясы кәсіпорында басқаруда ешқандай құралсыз жүргізіледі.
Кәсіпорын өзінің бөлімшесі бола отырып маркетингтік бөлімі зерттеу сұрақтарын шектейді.
Оған қалай қосылатыны туралы ереже:
- нарық тауарларын зерттеу көлемі, өндіретін немесе өндірісіне деп жатқан фирма.
- Фирма үлесі және оның нарықтағы бәсекелестері.
- Жарнаманың әсер етуі тиімділігі
- Өндірлетін тауарлардың және фирманың имиджі.
- Фирманың ішкі құрылымдары және оның тиімділігі
Ереже бойынша маркетинг бөлімі өздерінің зерттеулерін жүргізбейді. Тұтынушының қарым-қатынас және тұтынушылық ынталандыру, орналасу шығындары, іскерлік белсенділік және әлеуметтік – экономикалық даму тенденциясы, маркетингтік зерттеу құралдары және тәуелсіз маркетингтік агенті.
Маркетингтік зерттеудің сыртқы субъектісі маркетингтік зерттеудің индустриясын құрастырады, яғни оған функциялық кіші, орта және үлкен маркетингтік агенттік, маманданған институы, ғылыми орталық және басқа да басқару субъектері.
1.Зерттеу компаниясының және фирмасының әмбебап профилі ұсынады.
Маркетингтік зерттеу сферасындағы толық ассортимент қызметі, белгілі мәселелердің бастауы, әдіс жоспары, анкета жоспары, анықталған бақылау жүргізу, жинақ мәлелеметі олардың қортындысы және интерентациясы, дайындық және есеп беру. Маркетингтік зерттеуде бұндай компаниялар және фирмалар төмендегідей қызмет көрсетеді:
-синдикаттық – ақпараттық жазылым, сұрақ арқылы жиналған, күнделікті жиналған және есеп жүргізу арқылы жиналған мәлеметтерді көрсету. Сонымен қатар оған зерттеудің «омнибустық» түрі кіреді , ал белгіленген респонденттерді тұрақты негізде бөлек тұтынушылар тобының немесе мақсатты орналасу тобының өз пікірлерін айту негізі. Бұл зерттеуде анкета өзіне 2 немесе 3 сұрақты қосады, жоспарланған 10 немесе 15 тұтынушы болады, сонымен қатар оған қосымша сұрақтар қойылады. Жынысы, жасы, табысы, алған білімі, отбасылық жағдайы, отбасындағы бала саны;
-стандарттық – стандарттық әдіс арқылы компания және фирмаларға маркетингтік зерттеу жүргізеді. Ақпаратты өзара салыстырады, олардың нәтижесін күнделікті аналитикалық талдау арқылы толтырылады. Мысалы, стандартық қызмет стандарттық әдіске айналу арқылы мынадай тақырыпты қарастырады, жарнаманың көрсетілу тиімділігі, Қазақстанның интернет желісі, тұтынушыларға тауар және қызмет көрсету, нарықты стандарттық зерттеу және т.б. Бұл қызметтер синдикаттық қағидаларда қолданылады;
-тапсырыстық- бұл жеке маркетингтік зерттеу, яғни жеткізуші арасындағы маркетингтік мәселе. Олар тұрақты жүргізуші арқылы пайда табады. Мысалы, мынадай негізде жүргізіледі, жарнамалық сұрақтар, тауарға ұсыныс және сұрау жүргізу құрылымы және көлем бағасы және т.б. қарастырлады;
-internet- қызмет – internet желісі арқылы онлайындық маркетингтік зерттеу компания және фирмаларға зерттеу жүргізеді.
2.Зерттеу компаниясының және фирмасының шектеулі жиынттық қызметі шектеуі маманданған ассартиментті қызмет түрлерін көрсету, яғни бұл бір немесе бірнеше маркетингтік зерттеу кезеңдерінен тұрады. Олар мыналар:
- далалық зерттеуді жүргізу – сандық және сапалық әдістердің алғашқы ақпараттың әртүрлі маманданған түрлерінің жиыны.
- кодтау бойынша мәліметтерді енгізу – кодтардың және мәлеметтерінің мамандануы, яғни анкеталық сұрақтардың толтырылуы, компьютерде жинақталған кодтық және жинақталған сандық және схемалық мәлеметтерді өңдеу.
- аналитикалық қызмет – қазіргі әдістердің аналитикалық әдісі және басқа да маманданған эксперименттік маркетингтік зерттеу, яғни бұған жоспарланған анкеталық сұрақтар, анықталған мәлемет әдістері жатады.
- анализдік мәлеметтер бойынша қызмет – қазіргі статистикалық әдістердің сапалы компьютерлік анализдің мәлеметтерін қолдану.
Маркетингтік зерттеудің ұйымдастыру формасы ұйымның орналасқан бөлігін анықтайды және компанияның құрылымын ұйымдастырады. Маркетинг бюджеті шектеулі үлкен емес фирмаларда, маркетингтік зерттеу өздерінің күштері арқылы жүргізіліп, өздеріне қажетті ақпартты зерттеу.
Бағалардың таңдау үшін ұйымдастыру формасы келесідей критерилерді пайдаланады: зерттеу бағасы, техникамен қамтамасыз ету, өнімнің маңыздылығын білу, шынайы зерттеу, олардың өткізілу тәжірибесі, коняеденциалдық.
