- Негізгі бет
- Психология
- Шешесінің махаббатын сезінбей...
Шешесінің махаббатын сезінбей өскен адамда қандай белгілер болады? Психоаналитик жауабы
Балалық шақта адамның эмоционалдық қажеттіліктері қанағаттандырылмаса, оның мінезі мен тұлғалық қасиеттері өзгелеу қалыптасады. Ата-аналардың мінез-құлқы әртүрлі келетіні әркімге аян: кейбіреулердің анасы суық, енді біреулерінің әкесі отбасы мүшелерінің қажеттіліктерін елемейтін тым талапшыл және қатал болуы мүмкін. Мұның бәрі жеткілікті мөлшерде махаббатқа бөленбеу синдромын қалыптастыруы мүмкін. Бұл баланың ата-анаға деген сүйіспеншілігі қалыптасуының бұзылуынан туындаған бірқатар психикалық проблемалар. Туыстар тарапынан қамқорлық пен жылылықтың болмауы, дұрыс көңіл бөлу мен жылу болмауы баланың есейген шағындағы психологиялық жағдайына ғана емес, сонымен қатар оның жақын адамдарының отбасы шеңберінен тыс өміріне де теріс әсер етуі мүмкін.
Психоаналитик Эльвира Қасым бұл туралы: "Баланың әлемге сенуі ата-анадан басталады. Олармен қарым-қатынас - алғашқы модель. Әсіресе, анасымен арасындағы байланыс. Мысалы, көпшілік балаға ес кірген кезде қалағанын жасамай қою, сұраған ойыншығын алып бермеу оған психологиялық әсер етеді деп ойлайды. Бірақ бұл әріден басталады. Бала анасының бойына біткеннен емізулі болатын 1,5 жыл ішінде баланың алғашқы сезімдері қалыптасады. Бұл базалық деңгейдегі сенім. Осы сенім көп дүниеге іргетас болады. Осы аралықта өзі күйзелісте болған ана баласының қалауын таппауы мүмкін. Ал психикасы қалыпты ананы сәбиінің емгісі келіп, не жөргегі су болып жылап жатқанын бірден аңғарады. Оған не керек екенін жақсы ұғады. Ал баланың дүниеге келген алғашқы жылдарында анасының басында қандай да бір қиындық болса, сәби махаббатты сезіне алмайды. Физикалық тұрғыдан сүт бергенімен, жаны жаралы ана баланың эмоционалдық күйін түсінбейді" - дейді.
Шамадан тыс бауыр басудан қорқу
Қамқор ата-ана өздерінің қолдауы мен сенімін сезінетін бала тәрбиелейді. Ол бала кезінен қарым-қатынастың тұрақты және салауатты болуы мүмкін екенін біледі.
Ата-аналарынан эмоционалды түрде алыс балалар айналасындағы адамдарға сенімсіздік танытады. Өмірде ештеңеге кепілдік жоқ деп санайды. Жас кезінен олар өзін қорғауға, мүмкіндігінше тәуелсіз болуға үйренеді. Мұндай байланыс түріне дағдыланған жасөспірімдер жақындықтан қашады, өйткені олар өзгелердің бар болмысымен қабылдамауынан қорқады. Бұл сана ересек кезде де сақталады және достыққа да, романтикалық қарым-қатынастарына да бірдей әсер етеді.
Эмоционалды интеллектінің дамымауы
Бала анасымен қарым-қатынас жасау арқылы өзін қабылдап үйренеді; Ата-ананың ым-ишарасы мен сөздері нәрестені күйзеліске ұшырағанда немесе ыңғайсызданғанда өзін тыныштандыруға үйретеді. Кейінірек анасы қызына немесе ұлына олардың эмоцияларын түсінуге көмектесуде, оларды танып, олардың қорқыныштары мен уайымдарын жеңуге үйренуде шешуші рөл атқарады.
Мазасыз балалар өз эмоцияларын қалай басқаруға болатынын білмейді: ол қасиеттер бойына толығымен сіңіп кетеді. Эмоционалды интеллекті төмен адамдар өздерінің басында не болып жатқанын ғана емес, сонымен қатар бөгде адамдардың оларға деген көзқарасын анықтау қиынға соғады. Бейтаныс адамның тыныштығы мен үнсіздігін олар достық не дөрекілік ретінде қабылдауы мүмкін және олар достық қарым-қатынасты абсолютті табынушылық һәм сүйіспеншілікпен шатастыруы мүмкін.
Токсик қатынасқа ұрына беру
Ата-анамен қарым-қатынас - кез келген адамның өміріндегі бірінші және маңызды дүние. Егер адамдар анасынан немесе әкесінен салқындық немесе немқұрайлылық көріге дағдыланса, олар болашақ серіктестері мен достарынан осындай қасиеттерді іздейді.
Жан жарасы бар балалар үнемі өзгеден айыптау сөздерін естуге дағдыланады: олар үшін бұл қалыпты жағдайға айналады. Сондықтан, егер оларға біреу менсінбеушілік танытса, олар мұны проблема деп санамайды.
Балалығынан арыла алмау
Сүйіспеншілік көрмей өскен балалар ата-ана ұясынан ұшып кеткеннің өзінде, өзгеден ата-ана іздей бастайды, кейде тіпті басқа адамдардан көбірек көңіл бөлуді және сүйіспеншілікті талап етеді. Көбінесе бұл оларға әкесінен жетіспейтін эмоционалдық қолдау көрсете алатын ер адамды іздейтін қыздарда кездеседі. Мұндай жұпта "қыз-жігіт" динамикасы емес, "ата-ана мен қыз" динамикасы басым.
Әйел шамадан тыс талапшыл, тұрақсыз және жеңіл болуы мүмкін. Сонымен қатар, инфантилизм шамадан тыс эмоционалды байланыстың қалыптасуына себеп болуы мүмкін, соның салдарынан адам өз мүддесін құрбан етіп, басқа адамдардың жайлылығы үшін үнемі тынымсыз еңбектенеді.
Өз балаларын дұрыс тәрбиелемеу
Өздері "улы" ортада өскен аналар үшін екі сценарий бар: олар баласын қателіктерден шамадан тыс қорғайды, оған тыныш және бақытты балалық шақ беруге тырысады; немесе ата-анасының қателіктерін қайталайды. Екі нұсқа да балаларды қуанта алмайды: бірінші жағдайда олар ата-анасына тым жақын болады, олар тәуелсіздікке үйренбейді және болашақта ересек адамның қамқорлығынсыз өмір сүре алмайды; екінші жағдай бала жан тыныштығын таппай өседі.
Үлкендердің қателігі олардың балаларының тағдырын бұзбауы керек. Бұл мәселеден арылудың ең басты көмекшісі – мұндай проблеманың бар екенін түсіну және оны жою үшін бар күш-жігерді салу.
А. Оралқызы