Ізет Шарап: "Жырларым – бір теңіз, қиялым – ақ бұлттар"

Назарларыңызға Жетісай өлкесінің тумасы Ізет Шараптың өлеңдерін ұсынғалы отырмыз. Жас буынның тәлімді өлеңдері тәнті қылар деген ойдамыз...

Мен бұрынғы емеспін – өзгеріппін 

Мен бұрынғы емеспін – өзгеріппін,

Бір бұлыңғыр елес боп, көзге іліктім.

Өзгелермен теңесіп, озсамдағы

Өзімдікі емеспін, өзгелікпін.

Бір тылсым күш өзгертті өмірімді,

Кесіп өтіп көк толқын көңілімді.

Жайдары жаз ем жайнап, жадыраған,

Күңіренген күз болдым қоңыр үнді.

Қиялымда толып жатыр мың жырым,

Көңілімде сақтаулы тұр бір сырым.

Ести алар емеспін мен кеудемде

Соғып тұрған жүрегімнің дүрсілін.

Мені бұлай өзгерткен өлең еді,

Жырмен жаным бақытқа бөленеді.

Жырым менің – жүрегім, жан дүнием,

Онсыз маған өмірдің не керегі?!

Ақын

Алып ұшып, кеудеге сыймайтұғын,

Сансыз ойлар жаныңды қинайтұғын.

Сағат тілі секілді зулайтұғын,

Ақында да жүрек бар тулайтұғын.

Жасқанатын, жатырқап, жабығатын,

Қиналатын, жылайтын, қамығатын.

Шаншылытын инедей қатты сөзге

Ақынның да жаны бар ауыратын.

Сүйетұғын Отанын, өңірін де,

Өлеңіне арнаған өмірін де.

Жегідей жеп, жаныңды тырналайтын,

Ақынның да мұңы бар көңілінде.

Ақын емес – пейілі, төзімі тар,

Нағыз ақын, ақынның сөзін ұғар.

Кейде бақыт, кейде мұң сыйлайтұғын

Ақында да сағыныш сезімі бар.

Ақынды айшықтайтын бір ғана өлең,

Кейде оңай жазылар, кейде әрең.

Көкжиегі тұтасқан шексіздікпен,

Әр ақынның қиялы бір-бір әлем.

Ойлар, ойлар

Ойлар, ойлар, өзің неткен биіксің,

Биігіңді кімдерге сен қиыпсың.

Самғап келем сол биікке жетуге,

Туған елдің махаббатын жиып шын.

Ойлар, ойлар, екенсің сен теп-терең,

Тереңіне ешкім бойлап жетпеген.

Сүңги берем болсамдағы бір шабақ,

«Мен жетемін» деген ыстық леппенен!

Ойлар, ойлар, жауабы жоқ жұмбақсың,

Шешуінде қазына бар қымбат шын.

Сен арқылы табиғатқа үн қаттым,

Сен арқылы өз-өзіме мін тақтым.

Ойлар, ойлар, тылсым едің сен неткен,

От кеудеге сиқыр-сезім өрлеткен.

Талай жанды бөлендіріп бақытқа,

Талайлардың өр көңілін шерлі еткен.

Ойлар, ойлар, санама да симайсың,

Кез келгенге бұйырмайтын сыйдайсың.

Жеткізбейсің алдандырып қиялға,

Неге жанды мұншалықты қинайсың?!

***

Аттап өтіп асау бір пәк жүректен,

Ерке сезім көңілге сан гүл еккен.

Сыйдыра алмай кеудеге өз бақытын,

Қалам шіркін, сыр шертіп, шын жыр еткен.

Жыр арқылы сезіммен тілдесемін,

Өлеңіммен қарыштап, бірге өсемін.

Өлең менің жанымның бір бөлшегі,

Ол болмаса мен қалай күн кешемін?

Жақсы өлмейді көңілде нұры барда,

Ақын өлмес жүректе жыры барда.

Жырымды алма, одан да, жанымды ал,

Өртеп жібер, кеудемнен жұлып ал да!

Ақын атын алуға ерте дедім,

Ерте дедім, өлеңге еркеледім.

Еркеледім, ерте деп, сол өлеңнен –

Алып жүрмін өмірге ең керегін.

Тамылжыта төккенде таң шуағын,

Жер бетіне жыр болып тамшыладым.

Жауқазындай жырларым жүректегі –

Таң сыйлаған жаныма тау-шынарым!

Сен жоқ жерде жабығып, жаншыламын,

Қамшылағын, жігерді қамшылағын.

Түбіндегі жүректің маржан-жырым –

Тағдырыма жазылған тамшы бағым!

Оңтүстігім

Оңтүстік өлкем, шежірем, тарихы терең,

Өркендеп мен де өсемін нәр алып сенен.

Жұмбақсың жанға, ал маған үлкен бұлақсың,

Сол бұлағыңнан әрдайым сусындап келем.

Оңтүстік өлкем, жері бай, мөлдірі тұнған,

Жеткізбестейін өлеңмен өрнектеп жырдан.

Туған жерімді жыр қылып жазармын мәңгі

Жүрегімдегі бәрінен биікте тұрған!

Самал желіңнен әр соққан тараған арай,

Табиғатыңа тамаша тоя алман қарай.

Осынау жатқан ұлы өлке, кең байтақ дала

Жұдырықтай-ақ жүрекке сыйды екен қалай?!

Сағыныш

Сағынышым ерекше ме мендегі,

Күмбірлетіп жіберетін кеудені.

Жүрегімді ауыртқанша сыздатып,

Сағынбай-ақ жүргенім де жөн бе еді?

Сағынышым қаяу салды көңілге,

Сағынуға хақым бар ғой менің де.

Сағыныштың жетегінде жүргенде

Оянды ма құштарлығым өмірге.

Күлімдейді күндей болып ол маған,

Жарқырайды айдай болып толмаған.

Болған шығар қуанбаған күнім де,

Сағынбаған сәтім мүлде болмаған.

Жеті әріптен құралатын сағыныш,

Мұңлы әуенін шырқап жүрген сары құс.

Енді маған көңілді әуен шырқа да,

Өзіңменен биіктерге алып ұш!

 ***

«Ақынның сырласы – қаламы» демес кім?

Жырыма мұң бүркеп, қаламмен кеңестім.

«Жыр» деген құдірет баурады мені кеп,

Енді одан айыра алмайды мені ешкім!

Жаныма жақын дос, сырласым болған жыр,

Қанат бер адамға, жүректі толғандыр.

«Жыр» деген шуағын шашатын күн шығар,

Бәлкім, бұл – бақ шығар, басыма қонған бір.

Кей-кейде тағдырым сыйлайды тәтті мұң,

Кей-кейде тасиды көңілде шаттық үн.

Жырларым – бір теңіз, қиялым – ақ бұлттар,

«Шағала» шабытым жағада жоқ бүгін.

Қаламым жапырақ, сиясы бір құдық,

Шынайы жырларды жүректен тудырып,

Өлеңді қастерлеп өтермін мәңгілік,

Биікке көтеріп, тұғырға ту қылып!

Бақыттымын

Бақыттымын,

Жүрегімнен төгіліп жақұт жырым.

Қиялдың теңізінде шомып барам,

Бір иіскеп бақыт гүлін.

Келер күннен

Үмітімді үзбестен сенермін мен,

Бақыт бұл – барса келмес арал болса,

Аттанар ем өз еркіммен.

Бақыт деген –

Санаспайтын құдірет уақытпенен.

Жүрекке жыр, ойыма мұң арқалап,

Бақыт дәмін татып келем.

Дайындаған: Әкежан Дәкен

Сурет: kazimbaloglu.blogspot.com; rus.err.ee; lifeandjoy.ru; picstopin.com