12 жылдық білім жүйесінің негізгі бағыттары

Отанымыз Қазақстан Республикасының тәуелсіз ел ретінде өмір сүріп жатқанына, міне, ширек ғасыр уақыт өтті. Осы аралықта еліміз үлкен жетістіктерге қол жеткізгені баршаға аян. Әлемнің үздік мемлекеттерімен иық түйістіре алатын жағдайға жеттік. Дегенмен, мұнымен шектеліп қалмақ емеспіз.

Алдағы уақытта әлемдегі көшбастаушы елдерінің қатарына қосылу жолын келер ұрпақтың білімі мен тәрбиесінен бастауды жөн көрген елбасымыз жаңа білім жүйесін қалыптастыруды жолға қойды. Осы орайда елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев 12 жылдық жалпы орта білім беру тұжырымдамасын ұсынып отыр.  

12 жылдық мектептегі оқу үдерісінің үлгісі білім берудің әртүрлі деңгейінде әрі бірнеше нұсқалық негізде қалыптастырылуы керек. Мұғалім мен оқушының өзара әрекеттестігіне негізделген репродуктивті және шығармашылық өзгеретін оқу технологияларын үйлесімді түрде үйлестіру керек.

Білім беру мазмұнын жаңартудың, яғни, 12 жылдық білім жүйесінің негізгі бағыттары мыналар:

• білім мазмұнын қоғамның әлеуметтік-экономикалық дамуының заманауи талаптарына сәйкес келтіру;

• білім мазмұнын, оның өзгермелілігін гуманизациялауды қамтамасыз ету;

• білімді өз бетінше алу және қолдану мүмкіндігін арттыруға бағытталған негізгі құзыреттілікті қалыптастыруға ықпал ететін білім мазмұнын қамтамасыз ету;

• танымдық ынтаны қалыптастыруға бағытталған білім мазмұнын таңдау;

• білім мазмұнын оқушылардың танымдық әрі тәуелсіз зерттеулердің ғылыми әдістеріне мақсатты және жүйелі түрде тартылуына бағыттау;

• оқушыларды ұлттық мәдениет пен басқа да мәдени дәстүрлерге ашықтық болуға бағдарлау және оларды құрметтеуге тәрбиелеу.

Отандық және халықаралық мектептердің орта білім беру мазмұнын ұйымдастыру тәжірибесін ескере отырып, Қазақстан Республикасы білімінің мазмұнында 8 білім беру аймағы ұйымдастырылған. Олар: тіл және әдебиет, математика, жаратылыстану, әлеуметтік ғылымдар, технологиялар, «Өнер», «Дене тәрбиесі», «Адамзат». Оқу аймақтарының мазмұны мемлекеттік негізгі оқу жоспарында оқытылатын пәндер арқылы жүзеге асырылады.   

Жаңа білім беру мазмұнына мыналар кіреді: инвариантты компонент (оның мазмұны мен жүйе талаптары қоғамдық базалық білім беру стандарттарына сай және оқу жоспары жалпыға жарамды) және айнымалы компоненттер (оқу жоспарының вариациялық бөлігі, тәуелсіз зерттеулер қалыптастыру, ұсынылған арнайы курстарды мектеп өз қалауы және таңдауы бойынша оқушылардың дағдыларына арнайы «ғылыми-зерттеу мәдениет негіздері» курсын енгізу), жоғарғы сатыларда (11-12 сыныптарда) профильді  компоненттер (курстардың жиынтығы, оқу курстары, модульдер, озық деңгейде таңдау және оның мазмұны мен мамандандырылған білім беру стандарттары талаптарының жүйесі) қосылады.