"Сын-қатерлерге төтеп беру керек". АҚШ Мемлекеттік хатшысының көмекшісі маңызды сұрақтарға жауап берді

Астанада АҚШ Мемлекеттік хатшысының көмекшісі Мэллори Стюарт жалған ақпарат пен дезинформацияның таралуына қарсы күресу үшін қауіпсіз байланыс орнату туралы келісімді ұзартты, - деп хабарлайды Massaget.kz тілшісі Bes.media-ға сілтеме жасап. 

1. Сіз қандай нәтижелер күткен едіңіз және қорытындысы қандай болды?

Біз Қазақстан Қорғаныс министрлігімен қауіпсіз байланыс туралы келісімді ұзарттық. Бұл маңызды келісім біздің үкіметтер арасындағы қауіпсіз байланысты қолдауға және жалған ақпарат пен дезинформацияның таралуын болдырмауға көмектеседі. Біздің Ядролық қауіптерді азайту ұлттық орталығымыз (NURC) 55-тен астам елді және жеті тілді қамтиды. Бұл бізге тәулік бойы басқа үкіметтермен тікелей байланыста болуға мүмкіндік береді. Біз қауіптерді азайту үшін Қазақстанмен келісімімізді растадық.

Анықтама: NURC тәулік бойы, 24/7/365 жұмыс істейді және оның міндеті - жазатайым оқиғалар, қателіктер немесе түсініспеушіліктер нәтижесінде туындауы мүмкін қарулы қақтығыстардың қаупін азайту. Орталық бірнеше елдермен және ұйымдармен тұрақты, жылдам және сенімді байланыс қамтамасыз етеді.

2. Қаруларды бақылау және аймақтық тұрақтылық тұрғысынан Қазақстанда атом электр станциясының құрылысы туралы не ойлайсыз?

Біз Қазақстан әрқашан ядролық қаруды таратпау және қаруларды бақылаудың ең жоғары стандарттарын қолдайды деп үміттенеміз. Қазақстанның ядролық қаруды таратпау стандарттарын қатаң сақтаудың ұзақ тарихы бар, сондықтан біз дұрыс таңдау жасалады деп сенеміз. Қазақстан ядролық қаруды таратпау, қарусыздану және қаруларды бақылау саласында көшбасшы болып табылады. Бұл мәселе 1991 жылы Қазақстан ядролық мұраның талаптарымен бетпе-бет келгеннен бері әсіресе маңызды болды. Қазақстан бірден Семей ядролық полигонында сынақтарды тоқтатты, Ядролық қаруды таратпау туралы шартына (ЯҚТШ) қосылды. Ядролық сынақтарға толық тыйым салу шартына қосылу және оны ратификациялау бойынша белсенді жұмыс істеді, сондай-ақ Орталық Азияда ядролық қарудан азат аймақ құру туралы келіссөздерде көшбасшы болды.

Қазақстан ядролық қарудың қауіпінен құтылуға ұмтылысын көрсетіп, әлемнің көптеген елдеріне үлгі болды. Біз әрқашан осы бағытта Қазақстанмен ынтымақтастықты жоғары бағаладық.
Бүгін қол қойған қауіптерді болдырмау және азайту бойынша келісіміміз жаһандық қауымдастықтың қауіпсіздігін нығайтуға көмектесетін сәтті ынтымақтастықтың тағы бір мысалы. Біз Қазақстанның осы жазда ЯҚТШ Дайындық комитетін басқаруын қолдауға қуаныштымыз. Бұл қаруларды бақылау және қарусыздану мәселелері бойынша Қазақстанның үлгісін тағы да ұстану үшін тамаша мүмкіндік.

3. Қазақстанның қауіпсіздік пен технологиялық прогресті қамтамасыз ету үшін Байқоңыр кешенін басқарудың болашағы қандай болуы керек деп ойлайсыз?

АҚШ Мемлекеттік департаментіндегі Мұхиттар және қоршаған ортаны ғылыми зерттеу бюросындағы әріптестеріміз және NASA-дағы әріптестеріміз бұл мәселелер бойынша шын мәнінде бірлесіп жұмыс істейді. Біз ADS-те ғарыш ортасында жауапты әрекеттер ережелеріне назар аударамыз және мұнда Қазақстан шынымен бастама көтеріп, ғарышта лайықсыз әрекеттердің алдын алуға ынтымақтасып жатыр деп ойлаймын.

4. АҚШ-та бейнеконференция кезінде адамның сандық егізі жауап бере алатын дипфейк қауіпімен қалай күресіп жатыр?

Мемлекеттік департаментте жалған ақпаратпен жалпы күресу үшін көп күш жұмсалады, бірақ біздің бюрода біз бірнеше бастамаларға назар аударамыз.
Біріншісі - жасанды интеллект пен автономды технологияларды әскери мақсатта жауапты пайдалануға арналған саяси декларация. Бұл саяси декларацияны 55 ел қол қойды және ол жауапты әрекеттердің 10 қағидатын қамтиды. Біз оны оқыту мақсатында пайдалануға, дамытуға және осы бағытта бізге қосылғысы келетін елдердің көпшілігімен жұмыс істеуге үміттенеміз.
Әскери саладағы жасанды интеллектті жауапкершілікпен пайдаланудың маңыздылығын анықтау үшін Қазақстан бізге қосылады деп үміттенеміз.

Біздің бастамаларымыз стратегиялық осал аудиторияларға әсер ету үшін жалған ақпараттың немесе дипфейктердің қолданылуын болдырмауға бағытталған.
Біз аудиторияның тұрақтылығын, ядролық қаруды қолдану сияқты қорқынышты нәрсемен байланысты болуы мүмкін саяси атмосфераны бұзатын дипфейктерді қолдануды зерттеп, жұмыс істеп жатқан көптеген басқа елдерден сабақ аламыз деп үміттенеміз. Хаос тудыруы мүмкін дипфейктерді пайдаланудың алдын алу үшін не істей алатынымызды анықтауға тырысамыз.
Осы контексте біз басқа елдермен жұмыс істеу үшін төрт қадамды маңызды деп санаймыз.
Бірінші қадам - тәуекелдер туралы хабардарлықты арттыру, дипфейктерді анықтау үшін қолжетімді технологиялар туралы ақпарат алмасуға тырысу және
Ұлттық ядролық қауіп-қатерді азайту орталығының (NURC) ақпараты сияқты шынайы шындықты қамтамасыз ету үшін тексерілген және сенімді ақпарат көздері туралы келісімге келу.

Басқа көздерге ЯСЖТШҰ (Ядролық сынақтарға толық тыйым салу туралы шарт ұйымы) немесе МАГАТЭ кіруі мүмкін. Бұл ұйымдарға күмәнді дипфейктерді тексеру үшін барлық елдер жүгіне алады. Соңғы, төртінші қадам - нормативтік тәсіл арқылы үкіметтер дезинформацияның дестабилизациялайтын әсерін болдырмау үшін бірігіп жұмыс істейтін дезинформацияның таралуын азайту жолдарын келісу.
Біз оның шынайылығын растауға және саясат пен қоғамдық пікірге әсер етуі мүмкін өрт сияқты таралуын болдырмауға тырысамыз. Біздің мақсатымыз - мұны азайту және оны нақты жағдаймен байланыстыру.

5. Қазір Кариб дағдарысынан бергі ең ауыр жағдай шығар. Оның қаншалықты маңызды екенін және болашақта не күтуге болатынын айтсаңыз?

Қазақстан сын-қатерлер алдында берілмеу керек екенін түсінеді. Біз жаһандық қарусыздану, ядролық қауіпсіздік және тәуекелдерді азайту үшін берілмеуіміз керек.
Қазір қауіпсіздік жағдайының күрделі сипатын ескере отырып, осы міндеттер бойынша жұмыс істеу өте маңызды. Кейбір елдер ядролық қауіптерді азайту немесе болдырмау мәселелері бойынша бізбен ынтымақтасуға дайын болмаса да, біз жауапты әрекеттер нормаларын орнату және халықаралық құқықты сақтау үшін халықаралық қоғамдастықтың көпшілігімен жұмыс істей аламыз. Бұл тәуекелдерді азайтуға көмектеседі. Біз барлық сын-қатерлерге қарамастан, бұл жұмысты жалғастырамыз.

Қазақстанның АҚШ-пен жұмыс істеп, 165 елмен келісілген радиологиялық қаруды қолдануға тыйым салу жөніндегі комитеттің бірінші қарарын қолдауы, біздің оң бағытта жұмыс ісеп, ілгерілеуді жалғастыра алатынымызды көрсетеді.
Менің ойымша, егер біз алдымызда тұрған қиындықтардан бір-бірімізден сабақ ала отырып, халықаралық қауымдастықтың көпшілігімен бірлесіп жұмыс жасасақ, прогреске қол жеткізе аламыз деп ойлаймын.

Анықтама:
Мэллори Стюарт 2022 жылдан бері қаруларды бақылау, тежеп қалу және тұрақтылық мәселелері бойынша АҚШ Мемлекеттік хатшысының көмекшісі (ADS). Бұған дейін ол Ұлттық қауіпсіздік кеңесінде қаруларды бақылау жөніндегі аға директор болып жұмыс істеген және Сандия зертханаларында жаһандық қауіпсіздік орталығында қызмет атқарған. 2015-2017 жылдары ол жаңа қауіпсіздік сын-қатерлер бойынша Мемлекеттік хатшының орынбасары қызметін атқарып, химиялық және биологиялық қарулар бойынша жұмыстарды басқарды. Ол сондай-ақ 2002 жылдан бері Мемлекеттік департаментте кеңесші болып, санкциялар мен таратпау мәселелері бойынша көпжақты келіссөздерге қатысқан және Сирия химиялық қаруын жою мәселелері бойынша заңгер болып жұмыс істеген. Жоғары деңгейдегі еңбегі үшін 2014 жылы Мемлекеттік департаменттің марапатын алған. Стюарт Гарвард университеті мен Стэнфорд құқық мектебінің дәрежелеріне ие.

Instagram парақшамызға жазылып, ең қызықты ақпараттарды бірінші болып оқыңыз!