Қартайып бара жатыр: Қазақстанда жас ғалымдар саны азайған

Қазақстанда жас ғалымдар саны азайған, - деп хабарлайды Massaget.kz тілшісі Ranking.kz сайтына сілтеме жасап.

Басылым мәліметінше, 2022 жылы ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға (ҒЗТКЖ) ішкі шығын 121,6 миллиард теңге болған, бұл бір жыл бұрынғыдан 11,2 пайызға артық.

Ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстармен айналысатын ұйымдардың саны 438-ден 414-ке дейін қысқарды. Бұл ретте олардағы қызметкерлер саны 3,9 пайызға өсіп, 22,5 мың адамға жетті. Оның ішінде 12 мыңы әйелдер.

ҒЗТКЖ жүргізетін ұйымдардың штатында 18 мың зерттеуші маман бар, бұл бір жыл бұрынғыдан 5,4 пайыз артық. Оның ішінде 3,9 мыңы ғылым кандидаты, 2,5 мыңы PhD философия докторы, 1,7 мыңы ғылым докторы, 96 мамандық бойынша ғылым докторлар.

Өңірлер бойынша саладағы жұмысшылардың басым бөлігі Алматы қаласында: 9,2 мың - бір жыл бұрынғыдан 5,3 пайызға артық.

Одан кейін Астана (4,3 мың, 9,5 пайыз көбейген), Қарағанды ​​(1,3 мың, 12,4 пайыз көбейген), Абай (1 мың, 6,1 пайыз көбейген) және Шығыс Қазақстан (1 мың, 9,1 пайыз көбейген) облыстары.

ҒЗТКЖ-мен айналысатын ұйымдар қызметкерлерінің санының жыл сайынғы өсуі ҚР-ның 20 өңірінің 12-де байқалды; тағы 7 өңірде көрсеткіш төмендеді. Ең көп жылдық өсім Қызылорда облысында (22,6 пайыз, 293 адамға дейін), ең көп қысқару Атырау облысында (74 пайыз, 111 адамға дейін) байқалды.

Жоғары білім және ғылым министрі Саясат Нұрбек қазақстандық ғалымдардың қартайып бара жатқанын және олардың орнын толтыру әзірге жеткіліксіз екенін айтты. Оның айтуынша, Қазақстан ғылым жетекшілерінің орташа жасы 59, академиктердің орташа жасы 69. Қазір ғылыммен 20 мыңнан астам адам айналысады. Олардың 40 пайыз-ға жуығы жоғары дәрежеге ие. Министрдің айтуынша, бұл ел үшін өте төмен көрсеткіш.

ҚР СЖРА Ұлттық статистика бюросының мәліметінше, 2022 жылы жас топтары бойынша елімізде 25 жасқа дейінгі ҒЗТКЖ-мен айналысатын 813 зерттеуші маман болды, бұл бір жыл бұрынғыдан 5 пайыз аз. Саладағы тағы 4,5 мың маман 25-тен 34 жасқа дейінгілер (1,5 пайыз көбейген), 5,3 мыңы - ​​35 пен 44 жас аралығында (10,4 пайыз көбейген), 3,2 мыңы - ​​45 пен 54 жас аралығындағылар (10,4 пайыз көбейген), 2,6 мыңы - 55-тен 64 жасқа дейінгілер (4,2 пайыз көбейген), 1,6 мыңы - 65 жастан асқандар (3,8 пайыз көбейген).

Мамандардың басым бөлігі жаратылыстану ғылымдары (қызметкерлердің 31,1 пайызы), инженерлік жұмыс және технология (23,7 пайыз) және гуманитарлық ғылымдар (17,2 пайыз) салаларында жұмыс істейді. Тағы 10,4 пайызы қоғамдық ғылымдармен, 8,9 пайызы медицина ғылымдарымен, 8,6 пайызы ауыл шаруашылық ғылымдарымен айналысады.

Жаңалықтарды бәрінен бұрын біліп отырғыңыз келсе, Telegram-арнамызға жазылыңыз!