Головкин турникте қанша рет тартыла алады? Tartyl Fest амбассадорымен эксклюзив сұхбат

Қазақстанда турникте тартылу бойынша Tartyl Fest өтіп жатыр. 10 шілдеде басталған байқау 6 қыркүйекте аяқталады. Бұған дейін 20 қалада қазақстандықтар күшін сынап қана қоймай, ақшалай сыйлық та ұтып алу мүмкіндігі бар. Бірінші орынға 200 мың теңге, екінші орынға 100 мың теңге, үшінші орынға 50 мың теңге беріледі. "ҚР Президенті жанындағы "Dara" дарындыларды қолдау қорының" ұйымдастыруымен өтіп жатқан шара Қазақстанның 12 қаласында өтті. Ендігі кезек - Қостанайда. 

Әр қаладан шыққан жеңімпаз (тоғыз категория бойынша) Нұр-Сұлтандағы грандфиналға қатысып, сый қоры 54 миллион теңге. Финалистер street workout бойынша әлем чемпионатына қатысады. 

Жоба амбассадоры - қоғам қайраткері, жаттықтырушы және актер, Қазақстандағы street workout қозғалысының негізін қалаушылардың бірі Айтым Жақұпов. Ол тек Қазақстанда емес, әлемде де street workout бойынша бірнеше дүркін рекордшы, Streetlifting бойынша Еуропа рекордшысы, ол біздің редакциямыздың қонағы болды.

- Қазақстанда tartyl Fest спорт фестивалін өткізу идеясы қалай пайда болды?

- Workout tour деп аталатын фестивальді мен Қазақстанда 2017-2018 жылдары өткіздім. Сол кезде мен автокөлікпен бүкіл елді аралап, балаларға арналған жаттығулар мен семинарлар ұйымдастырдым.

Спорт фестивалін ұйымдастыру идеясы болды және workout бағытын дәл таңдадық, өйткені турникте тартылу бұл бәріне қолжетімді. Әркім келіп, тартыла алады. Сондықтан Tartyl Fest бұқаралық және қолжетімді спорттық іс-шара. Бүкіл ел мұндай фестивальді көптен күтті, өйткені бұл, ең алдымен, бәрімізді біріктіреді. Біз бұл жобаны ауқымды және бүгінде тек кәсіпқойлар емес, әуесқойлар да бар, қарапайым балалар келіп қатысады. Мұнда жастармен, әр қаланың тұрғындарымен тікелей байланыс, бәсекелестік сезімі бар. Балалар өзара тәжірибе алмасады. Жалпы, менің командам және мен соның ішінде, жаңа тәжірибе аламыз. Фестивальге менің мектебімнің оқушылары мен осы саладағы кәсіби атлеттер қатыспайтынын атап өткім келеді. Олар, біріншіден, барлық бірінші орынды алып қояды (күледі), ал мұнда кәсіби спортшыларға емес, қарапайым балаларға қатысуға мүмкіндік беру керек. Бірақ олардың бұл іске үлкен үлес қосуға мүмкіндіктері бар, өйткені біз бір командамен осы турды өткіземіз, шеберлік сабақтарын береміз. Олар, сонымен қатар, біздің фестивальдің судьялары. Осындай фестиваль біздің жағдайда workout жаппай бағытты дамытудың тағы бір сатысы. 

- Өткен іс-шараларға қанша адам қатысты? Олардың саны сіздің күткеніңізге сәйкес келе ме?

- Әр қалада 400 қатысушыдан және әр жолы жігіттер жаңа рекорд орнатуға тырысады. Қазіргі уақытта рекорд Ақтау қаласына тиесілі 44 рет тартылу. Оған дейін төрт қала бұл рекордты жаңарта алмады, Шымкент қаласында қатысушы 41 рет тартылды. Бұл фестиваль алғаш рет ұйымдастырылып отырғанын және жыл сайын өтетінін ескерсек, келесі жылы нәтиже басқаша болып, қатысушылар саны әлдеқайда көп болмақ. Шынымды айтсам, қазақстандықтар фестивальге осылай белсенді қатысады деп күтпеген едім. Бүгінгі ұрпақ бұрынғы буынға ұқсамайды. Жыл өткен сайын жастарды тәрбиелеу қиындап барады. 10-15 жас аралығындағы көптеген бала ата-аналарымен бірге келеді. Сөйтіп, бірлескен нәтиже шығады. Жақын адамдардың, әсіресе ананың қолдауы маңызды құрамдас бөлік. Мен 15 жыл бойы осы бағытта келе жатқан адаммын, оны Қазақстанда енді ғана дамыта бастаған кезімізде теріс пікірлерді көп естідім. Мені қолдаған жалғыз адам - анам. Ол мені әлі де қолдайды.

- Жарыстарға қыздар қаншалықты жиі қатысады?

- Әр қалада қыздар қатысады. Мысалы, Алматыда 10 жастағы қыз 21 рет тартылды. Ол күш гимнастикасының атлеті. Біз қыздар немесе ересектер сияқты қатысушыларды барынша ерекше көрсетуге тырысамыз. Олар жүлделі орындар ала алмайды, бірақ біздің фестивальдің маңызды құрамдас бөлігі саналады. Қыздар немесе зейнеткерлер 15-20 рет тартылған кезде бұл жастар үшін үлкен мотивация. Бұл жаттығуға серпін егер қыз тартыла алса, мен неге тартыла алмаймын? Мүгедектер көп келеді. Мен әлеуметтік қызмет тұрғысынан үлкен жұмыс атқарамын. Қарттармен, балалармен, мүгедектермен жұмыс істеймін. Мен үшін бұл адамдар нағыз батырлар. Түрлі шектеулер болғанына қарамастан, олар өмірден ләззат алады, бір орында отырмайды және әрқашан бірдеңе жасап жүреді. Ал сау адамдар өмірге шағымданып жүреді.

- Жарыстың ерекше қатысушылары туралы айтып берсеңіз. Шетелдіктер қатысқан шығар? Ең жас және ең қарт қатысушы қанша жаста болды?

- Tartyl Fest спорт фестиваліне тек Қазақстан тұрғындары қатысады. Бірақ Ресейден, Өзбекстаннан, Қырғызстаннан көптеген адам өз елінде осындай іс-шаралар өткізіле ме деп сұрайды. Болашақта бұл мүмкіндікті қарастыруға болады деп ойлаймын.

Карантин шектеулеріне дейін халықтар достығы аясында тур бастау идеясы болды. Менің командаммен бірге жүріп, Қазақстанның үш қаласында спорт фестивалін өткізіп, содан кейін Қырғызстан командасымен бірге Өзбекстанға барып, барлығын біріктіретін үлкен спорттық іс-шара ұйымдастыру. Бұл идея өзекті болып қала береді және оны келесі жылы жазда жүзеге асыруға болады.

Ең жас қатысушы 5 жаста, ал ең үлкені 82-де болды. Сондай-ақ, Қонаев қаласында 81 жастағы ата есте қалды. Ол балдақпен келіп, жақсы тартылып, сонымен бірге: "Соғыста қаза тапқан атам үшін!" деп айғайлады. Бұл өте әсерлі және жігерлі болды. Ол осылайша жастарды қолдады.

- Tartyl Fest фестивалінде тартылудың ерекше ережелері бар ма?

- Тек Қазақстанда емес, барлық елде де ережелер бірдей толықтай тартылу керек, иық және шынтақ буындары, аяқтар бірге көтерілуі керек. Ерекше және күрделі ештеңесі жоқ. Ең бастысы қатысып, бәрінен де көп тартылу. Негізгі міндет бұл фестивальді аулаларда айналысатын балалар үшін қолжетімді ету болды.

- Сіздің ойыңызша, бұл шараның қандай пайдасы бар?

- Мен үшін әке ретінде балаларым ертең қандай ортада өсетіні маңызды. Егер біз бүгін бір үлкен командамен, отбасымызбен айналысатын болсақ, онда біз балаларымызды сеніммен өсіре аламыз. Себебі, өзім айтқандай, қазіргі ұрпақты тәрбиелеу қиын, егер біз олармен тікелей жұмыс істесек, байланыс орнатсақ, онда мұндай фестивальдер бұл үшін жақсы құрал болар еді. Ең алдымен, сіз өзіңіздің мысалыңызды көрсетуіңіз керек. Әлемді өзгерту үшін біз өзімізден бастауымыз керек. Сондықтан балаларға дұрыс үлгі көрсету маңызды. Бұл спорт фестивалінің басты пайдасы - бүгін дені сау жастар, ертең дені сау ел. Менің міндетім - жігіттерге таңдау жасап, оларды дұрыс жолға шақыру. Көптеген бала workout бағытына аулалардан келді, біз оларды нашар ортадан шығарып, турникке тартылумен айналысуға болатынын және бұл үшін қымбат залдар, жабдықтар немесе керек-жарақтар қажет емес екенін көрсеттік. Біздің әкелеріміз бен аталарымыздың әрқашан турниктері, брусьялары болған. Біз оған тюнинг қостық. Бүгінде жастардың кәсіби дайындыққа мүмкіндігі бар. Бұлшықет базасы емес, буындар мен сіңірлер жұмыс істейді. Сондықтан workoutпен айналысатын бала спорттың кез келген бағытына физикалық дайын.

- Тартылу рекорды қандай және сіз көлденең жолақта қаншалықты жиі айналысасыз?

- Менің рекордым - 81 рет. Менде бірнеше әлемдік рекорд, Еуропа рекордтары бар. Қазақстан біріншіліктерінде қазір өнер көрсетпеймін, оқушыларымды шығаруға тырысамын. Менде 16 жастан бастап workout жаттығулары бар және 10 жыл бойына күнделікті жалғасады.

- Workout-тан басқа қандай спорт түрлерімен айналысасыз?

- Мен атқа міну жаттықтырушысы болдым. Сол жерден әлеуметтік жұмысты бастадым. Иппотерапияны 12 жыл бұрын бастадым. Балалармен, кейін қарт адамдармен жұмыс істедім. Қазір қолым босаған кезде атқа мінемін. Сондай-ақ, медиафутбол командасының құрамындамын, онда медиатұлғалар бар. Wrestlingstars медиа командасы атынан қатысамын, онда медиатұлғалар еркін күрес бойынша жарысады. Одан екі дүркін чемпион болдым. Қазір дамығың келсе, түрлі бағытта жұмыс істеуің керек.

- Біреуді пір тұтасыз ба?

- Шынымды айтсам, біреуді қарайтын уақытым жоқ. Біреудің кумиріне айналу үшін тырысу керек. Біреудің өмірін қайталай да, оның ізімен жүре де алмаймыз. Өзіңе, дамуыңа көбірек уақыт бөлуге тура келеді.

- Геннадий Головкиннің жекпе-жегін көріп отырсыз ба? Оның Канеломен үшінші кездесуінен не күтесіз?

- Кез келген қазақстандық сияқты мен де Головкиннің жеңісін күтемін. Мен оның жеңетініне сенімдімін. Ол - мотиватор, тек физикалық қана емес, психологиялық тұрғыдан да күшті адам. Ел алдында үлкен жауапкершілік болғандықтан, әлемдік аренада өнер көрсеткенде салқындық таныту керек. Қазір үшінші жекпе-жекке дайындықта, жаттығулары бұрынғыдан да қарқынды бола түсті деп ойлаймын.

- GGG қанша рет тартыла алады деп ойлайсыз?

- Мен оның жаттығуларының видеосын көргенмін. Өте жақсы. Мен тіпті пікір қалдырғанмын. Оның салмағы мен физикалық дайындығын ескере отырып, Геннадий Головкин 30 реттен кем емес тартыла алады деп ойлаймын.

- Street workout жаттығу залына барудан тиімдірек пе?

- Спортзалда бұлшықет массасымен жұмыс істейсіз, workout бұл салмақпен жұмыс. Мұнда, ең алдымен, сіңірлер және буындармен жұмыс жасалады. Спорттың кез келген бағытын алыңыз, барлығында турник бар. Спорттың бір бағытын басқасымен салыстырудың қажеті жоқ, олардың бәрінің жақсы және жаман жақтары бар. Жаттығу залы және street workout: бәрі адамның не қалайтынына байланысты бұлшықет массасы немесе физикалық көрсеткіштерін қатайту. Сонымен қатар, workout - бұл омыртқамен жұмыс. Бұл түзу омыртқа, тік жүру, жарық ауруына қатысты проблемалардың болмауы. Бұл, әсіресе, жұмыс уақытының көп бөлігін орындықта отырып өткізетін мемлекеттік қызметшілерге қатысты. Егер жай ғана турникке тартыла берсеңіз, бұл жақсы нәтиже береді және арқа ауруларының алдын алуға болады.

- Workoutты жаттықтырушысыз үйренуге бола ма?

- Онда үйренетін айтарлықтай ештеңе жоқ. Ең бастысы - жаттығуды тоқтатпау. Күнделікті жаттығулар, кем дегенде аптасына үш рет бір сағаттан бастау керек. Бір-екі айдан кейін нәтиже болады. Жаттығу процесі негізгі жаттығулар мен физикалық көрсеткіштерден тұрады.

- Қазақстанда бұл бағыттың қазіргі даму деңгейі қандай?

- Қазақстан street workout-ты дамыту бойынша бірінші орында деп сеніммен айта аламын. Өйткені бұл бағыт мемлекеттік деңгейде қолдау тауып отыр. Бұл көше спортының бүкіл әлемде дерлік ресми мәртебесі жоқ. Паркур сияқты, бұл хобби. Бірақ біз кәсіби деңгейге жеттік. Сонымен қатар, әрбір аулада street workout алаңдары бар десе болады.

- Қазір қазақстандықтар арасында қай спорт түрлері танымал?

- Біріншіден, street workout. Сондай-ақ, ММА мен бокс та қарқынды дамып келеді. Бұл тамаша нәтиже көрсетіп жүрген спортшылардың арқасында. Нәтиже болмаса, сұраныс та болмайды. Бүгінде әлемдік аренада республикамыздың туын биікке көтеріп жүрген лайық спортшыларымыз аз емес.

- Бұқаралық спорттың дамуын қалай бағалайсыз? Халықтың назарын көбірек аудару үшін не істеу керек?

- Бүгінде бұқаралық және қолжетімді спорт түрлерінің бірі - street workout. Бұл спорт дамып жатыр, адамдар жақсы көзқараста. Өйткені кәсіпқой спортпен айналыспайтындар да спорттық мерекелерге қатысуға мүмкіндік алды. Бұрын спорттық мерекелерге қатысып көрмеген адамның өзі қатыса алады. Оған да кәсіби спортшыларға қолдау көрсеткендей жанкүйерлер қолдау көрсетеді, айғайлайды, оны қолдайды, барлық жерде камера бар, сұхбаттасады. Мұның бәрі жігіттерге үлкен мотивация. Келесі жылы Tartyl Fest өткізілсе, ол жыл бойы дайындалып, уақытын босқа өткізбейтін болады.

- Жаңадан бастаған спортшыларға қандай кеңес берер едіңіз?

- Ең алдымен, адамда мақсат болуы керек. Жаттығуларды өткізіп алмай, өзіңізге сеніңіз. Бұл жерде мен өзімнің жеке мысалымды келтіре аламын. "Физикалық тұрғыдан нашар дамыған" деп мені бірінші сыныпқа кеш алған. Сондай-ақ, бойым аласа, салмағым аз болғандықтан әскерге алмады. Мен көпбалалы, қарапайым отбасында дүниеге келгендіктен тамақтануым да әртүрлі болатын. Денсаулығыма қатысты басқа да мәселелерім болды. 9 жасымда жылқы бетімнен теуіп, ауыр жарақат алдым. Сонда мен бұл дүниеде тек өмір сүрмей, пайдалы болуым керек екенін түсіндім. Жастарға: "алға ұмтылыңдар, артқа қарамай, мақсатқа қарай қадам басыңдар" дер едім.

Мен өз атымнан және бүкіл Tartyl Fest ұжымының атынан бізді қарсы алып, қолдау көрсеткен барлық қалаға, спорт басқармасы мен әкімдікке алғыс айтамын. Ең бастысы, осы жобаны қолдаған Президентімізге алғыс айтқым келеді. Мен осы жобаның бір мүшесі болғанымды мақтан тұтамын. Біз тек алға ұмтыламыз!

- Қызық әңгімеңізге рақмет! Іске сәт!

- Рақмет!