Бәрі саналы түрде болуы керек - ER-BATYR жобасында Алмаз Шарман

ER-BATYR жобасында - Профилактикалық медицина академиясының профессоры, Америкалық денсаулық сақтау қауымдастығының мүшесі, медицина профессоры Алмаз Шарман. Ол Тимур Балымбетовпен сұхбат барысында номадтар мен интуитив денсаулық байланысы, бәріне саналы түрде қарау маңызы, Z буыны Қазақстанда жасай алатын өзгерістері және вакцина тиімділігі коронавирусқа қаншалықты әсер ететіні туралы әңгімеледі. Жаңа шығарылымды ER-BATYR YouTube-каналынан көре аласыздар.

Жоба ұйымдастырушылары - Alash Media Group медиахолдингі және Montessori Qazaqstan қоғамдық қоры. Ақпараттық серіктестер - "Жетінші арна", Vostok FM радиоарнасы және "ВКонтакте" әлеуметтік желісі. Жобаның серіктесі - Altel ұялы байланыс операторы.

Алмаз Шарман - профилактикалық медицина академиясының президенті, америкалық Денсаулық сақтау қауымдастығының мүшесі, медицина профессоры. Биомедициналық және медициналық-демографиялық зерттеулер, Халықаралық денсаулық сақтау және аурухананы басқару саласындағы маман. АҚШ-тағы Джонс Хопкинс университетінде жұмыс істеді, ал Қазақстанда Ұлттық медициналық холдингті басқарды және Назарбаев Университеті басшыларының бірі болып жұмыс істеді, онда университеттің интеграцияланған академиялық Денсаулық сақтау жүйесін әзірлеумен айналысты. Ол денсаулық туралы "АЛМАЗ кеңестер" бағдарламасының жүргізушісі болып, теледидар бағдарламаларында, TEDx конференцияларында, интернет-блогтарда, денсаулық туралы ғылыми кітаптарда, сонымен қатар, газет пен интернет басылымдарында материалдар жариялаған, медицина ғылымының танымал өкілі болып саналады.

Эфир қонағы интуитив денсаулық не екенін түсіндірді.

"Мен әр адам өз денсаулығына өз түйсігі негізінде қарауы керек деп санаймын. Бәріміз әртүрліміз - мінезіміз, өз өмірінің ерекшеліктері бойынша, психотипіміз бойынша әртүрліміз, сондықтан барлық адамға нақты ұсыныс беру не денсаулығы бойынша кеңес беру, денсаулығын сақтауға нақты ұсыныс беру, бәріне бір деңгейде беру мүмкін емес. Яғни әркім өзіне қолайлы нәрсені өзі таңдауы керек, мысалы, бұл физикалық белсенділік болуы мүмкін. Біреуі мысалы тредмил-фитнеске бір сағат жүгіре алады, бұл қалыпты жағдай, екіншісінің ішін пыстырып жіберуі мүмкін, мүмкін емес және ол мысалы спорт нақты түрін артық көреді. Ол дұрыс тамақтануға да байланысты, бәрін бірдей диетаға отырғызу мүмкін емес. Бұл жерде идея, бір қызығы, интуитивті денсаулықты менің көшпенді, кең даланы, кең байтақ жерді шарлаған ата-бабалары ұстанған болатын. Олар қозғалып, тек ет тағамдарымен қоректенбеген. Шын мәнінде әрүрлі тағам, қазіргідей бір түрлі тамақтар емес. Отбасының негіздері өте маңызды роль атқарды. Қалай дұрыс ұйықтау керек, яғни стресті білдіру-мұның бәрі бірге интуитивті денсаулықты құрайды және денсаулықты қамтамасыз етеді. Сондықтан, мен, бәлкім, біздің ежелгі бастауларымызға оралуға шақырмайтын шығармын, бірақ біздің көшпенділердің ата-бабалары сақтаған қағидаттарды сақтау маңызды", - дейді спикер.

Профессордың пікірінше, бәрін саналы түрде қабылдау керек.

"Меніңше, әр ер адам денсаулығына байланысты саналы шешім қабылдауы керек. Өкінішке қарай, бауыры ішінің қай жерінде орналасқанын білмейтін адамдарды кездестіретінмін. Бұл факт, менің автомобильдерді дұрыс білмеуім секілді, көп адам қай мүшесі қай жерде тұрғанын білмейді. Адам өз организмін білуі керек және біреуге жайдан жай сене алмайды. Егер біз "батыр" десек, ең алдымен, ол жауапкершілік. Егер отбасыңа жауапты болсаң, ең алдымен, өзіңе, денсаулығыңа жауапты бол", - дейді маман.
Сонымен қатар, Алмаз Шарман коронавирусқа қарсы вакциналардың тиімділігі туралы ойын айтты.
"Егер менен бір ай бұрын сұраған болса мен "Pfizer" немесе "Moderno" дер едім: бұл тиімділік пен қауіпсіздіктің ең жоғары деңгейі. Мен оның тиімділігі мен қауіпсіздігін бағалау үшін қолданылған процесті жақсы білемін, бұл өте мұқият процесс. Осы аптада The Lancet журналында қызық мақала жарияланды, онда "Спутник V" вакцинасы 91,4 пайыз тиімді екені көрсетілген. Мен бұл мақаланы мұқият оқып шықтым және оның тиімділігі таңғаларлық. Сондықтан егер бұрын менде күмәншіл көзқарас болса, себебі деректердің транспаренттілігімен проблемалар болса, қазір бұл өте қызық нұсқа және мен оны қарастыруға дайынмын. Сондықтан мен үшін вакцинаның қай елден шыққаны маңызды емес, оның әсер ету механизмі, шынайы тиімділігі және қауіпсіздігі маңыздырақ", - дейді ғалым.

Профессор әкесі туралы айтып берді.
"Біз әртүрлі адамбыз. Менің әкем үлкен харизмаға, мақсатқа ұмтылуға, барлық нәрсеге деген құлшынысқа ие. Жасы 90-да болса да әлі сол қалпы. Ол бәсекелестікті жақсы көреді, сонымен қатар адамдарды емес, айналасындағыларды, мысалы, денсаулығын бақылауды жақсы көреді. Менің ойымша, оның хореографиясы бар, ол бәрін көрсеткенді жақсы көреді. Менде ондай жоқ, мен анама ұқсағанмын. Иә, мен бір нәрсеге ұмтыламын. Әсіресе, қазір мен хореографияның элементі қаншалықты қажет екенін түсінемін: сен көп жұмыс істейсің, тырысасың және адамдар бұл туралы білуге тиіс. Әкем оның бәрін жақсы алып жүреді, жақында оған Instagram және Facebook желісінде парақша ашып бердік - бәрі керемет, лайк саны көп және тағы басқасы", - дейді ғалым.

Алмаз Шарманның сөзінше, ол Қазақстанның болашағына қатысты Z буынына көп үміт артады.

"Мен қазіргі Z буынына үлкен үміт артамын. Олар 2000 жылы және одан кейін туғандар. Мен бірнеше баламен кездестім, қазір олардың жасы 20-да, көбі колледжге, университетке түсуге дайындалып жүр және соған ұсыныс хат жазып беруімді сұрайды. Олардың мақсаты айқын, жоспармен жүруге дағдыланған және өздері нақты не қалайтынын біледі. Құлшыныстары бар, бірақ шектен шыпайды. Мен олардың жанында "ағашка" сияқты көрінемін. Бірақ, олай емес. Олар менімен тең дәрежеде әңгіме, сұхбат құра алады. Басында бұл мені таңғалдыратын, ал қазір бұл маған ұнайды және мен мұндай жастардың көп болғанын қалаймын. Олар қоршаған ортаға ашық және батыл көзқараспен қарап, тәуелсіз болулары қажет. Осы уақыт аралығында жастарға қатысты көп оқиға болды, көп нәрсені өзгерткім келеді. Бірақ, мен қазіргі ұрпаққа өте жағымды көзқараспен қараймын. Мен қоршаған ортаға батыл көзқараспен қарайтын және құлшыныстары бар , ойын ашық айтатын батырлар мен ер батырлар ұрпағы өсіп келеді деп үміттенемін, олар әлі көп нәрсені өзгертеді", - деді эфир қонағы.

ER-BATYR - ер адамдарға арналған ерлер туралы, ер адамның қоғамдағы ролі, оларға артылған жауапкершілік пен саналы ер адамның отбасының және қоғамның дамуына қосатын үлесі жайлы жоба. Жоба аясында танымал кәсіпкерлер, спортсмендер, түрлі мамандық иелері өмір құндылықтары, жанұясының тұрмыс-салты, сондай-ақ ер адамның отбасындағы және қоғамдағы ролі туралы айтады.
Бұған дейін жоба қонақтары футболшылар Давид Лория мен Самат Смақов, актерлер Тәуекел Мүсілім мен Санжар Мәди, шоумен және тележүргізуші Марат Оралғазин, коммуникация бойынша маман Әлішер Елікбаев, "Фридом Финанс" компаниясының бас директоры Тимур Турлов, сондай-ақ "Қазақтелеком" АҚ басқарма төрағасы Қуанышбек Есекеев болған.

Жобаның барлық шығарылымын ER-BATYR YouTube-арнасынан көре аласыздар.