Алматы мерейтойға қандай көрсеткіштермен келмек?

«Алматы – мәңгілік көктем қаласы, Орталық Азияның інжу-маржаны. Бұл мегаполис – Қазақстан тәуелсіздігінің алтын бесігі, республикамыздың жаңа тарихы басталған жер. Қала еліміздің мәдениет, қаржы және спорт орталығы болып саналады. Қаланың дамуы әрдайым менің жеке назарымда және мемлекеттің басымдығы болып саналады».

Нұрсұлтан НАЗАРБАЕВ

Рухани көне шаһар Түркістанның – 1500, Тараздың 2000 жылдығын ел болып атап өткеніміз күні кеше ғана еді. Енді, міне, әсем де ару Алматы өзінің 1000 жылдығын тойламақ.

Алматы – еліміздегі ең ірі қала. Алматы – Қазақстан Тәуелсіздігінің төл бесігі. Дәл осы Алматыда Қазақ елінің Тәуелсіздігі туралы декларация, Ата Заңымыз – Конституция қабылданды және Мемлекеттік рәміздеріміз бекітіліп, елдің маңызды тағдырлық шешімдері іске асырылды.

Бүгінгі таңда Алматы Қазақстанның аса ірі экономикалық орталығы саналады. Тұрақсыз экономикалық жағдайға қарамастан мегаполис бизнес-бастамалар үшін келешегі мол инвестициялық алаң болып қала беретіні және айғақ.

Еліміз көлемінде Алматы елдегі ІЖӨ-нің 20,9%-ын, барлық салық және салықтық емес түсімнің 32%-ын, барлық сауда операцияларының 41%-ын құрап, еліміздегі жұмыс істейтін халықтың шамамен 15%-ын жұмыспен қамтамасыз етеді. Қаланың үлесіне бөлшек және көтерме сауда тауар айналымының барлық депозиттер көлемі мен несиелерінің 40% тиесілі екенін де еске салғанды жөн санап отырмын.

2015 жылдың қорытындысы бо­йынша қала халқының жан басына шаққандағы тиесілі жалпы өңірлік өнім 29 мың АҚШ долларын құрады. Бұл Орталық және Шығыс Еуропа­ның астаналары мен ірі қалаларының деңгейімен шамалас деген сөз. Жыл сайын адамдардың өмір сүру көрсеткіші жақсаруда, Алматы бо­йынша адамдардың орташа өмір сүру ұзақтығы 74 жасты құрады.

Орталық Азия өңірінің ірі және барынша дамыған мегаполисіне айналған Алматы халықаралық ұйымдардың, қаржы институттары мен ірі компаниялар өкілдерінің бас қосқан орталығына айналды. Халықаралық ынтымақтастық үшін Еуразиялық экономикалық одақ және Дүниежүзілік сауда ұйымы шеңберінде халықаралық ынтымақтастық үшін едәуір мүмкіндік беріліп келетіні де бүгінгі күннің шындығы.

Халықаралық зерттеулер көр­сеткеніндей, планета тұрғындарының тең жартысы қалада тұрады. 2030 жылға қарай қала халқының үлесі 60% немесе 5 млрд адамды құрайды. Қала әлемдік экономикалық өсудің және өнімділіктің негізгі қозғаушы күші болып саналады. Нақ осы қалалар ірі ресурстарды тұтынушылар және ауаға бөлініп шығатын артық газ көздері болмақ. Демек, планета тұрғындарының көпшілігінің әл-ауқатының жақсаруы қала­лар­дың дамуына тікелей байланысты.

Осы орайдағы Алматының не­гізгі міндеті – қалалықтар үшін өмір сүрудің жоғары сапа­сын қам­тама­сыз ете отырып, ал­дағы уақытта да Қазақстанның эко­но­микалық өсі­мінің негізгі драй­вер­лерінің бірі бо­лып қала беру. Алматы қала­сы Қазақ­­стан Рес­­пуб­ликасының Прези­денті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың «Қазақстан-2050» Стра­­­те­гия­сын­да алға қойған 2050 жыл­­ға таяу әлемнің айрықша бәсе­ке­ге қабі­летті 30 елінің қатары­на кі­ру жөнін­­дегі ауқымды ма­қсат­та­ры­­­­на қол жеткізудің өзекті факторы болуы тиіс.

Белгіленген мақсаттарға қол жет­­­кізу­дің құралы еліміз­дің стра­­­т­е­­гия­­­лық және бағдар­лама­лық құ­­жат­­­та­ры­­на сәй­кес әзірлен­ген «Алматы-2020» бесжылдық даму бағ­дар­ла­ма­­сы еке­нінде дау жоқ. Бағ­дар­­ла­ма­ны іс­­­ке асы­ру­дың негізі – Бес инс­ти­­тут­­тық рефор­ма жә­не Ел­басы­ның «100 нақ­­ты қадам» Ұлт Жоспары. Бағ­­­дар­­­­­ла­ма­­­да негізгі көрсеткіштер, қа­­ғи­­­­да­­­лар және басымдықтар, сон­дай-ақ мақ­сат­тарға қол жет­кізу құ­­­­­рал­­­­­­дары­н­ың тетік­тері тұжырым­дал­ған.

Таяуда Алматы әкімдігінде өткен «Алматы-2020» даму бағ­дар­ламасын талқылау жөнінде жұмыс­шы тобының қорытынды жиынында бағдарлама жобасы көпшіліктің талқылауына ұсы­ны­лып, қала тұр­ғын­­дары­ның толықтырулары, ұсы­ныс­тары мен тілектері ескерілді.

Мысалы, бір ай көлемі ішінде бағдарлама жобасын талқылауға байланысты азаматтық қоғам, кәсіп­одақтар мен салалық ұйымдар өкіл­дері­мен, екінші деңгейлі банктер мен қаржы ұйымдары, білім мен ден­саулық сақтау салалары, БАҚ басшыларымен, блогерлермен, «Болашақ» бағдарламасы түлек­­терімен, мә­дениет, спорт­тық қо­ғамдастықтар қай­­рат­кер­лері­мен, сарапшылармен, ірі өнді­ріс орындарының басшыларымен, шағын және орта бизнес өкіл­дерімен, этномәдени бір­лес­тіктер жетекшілерімен, зейнет­керлермен және басқа да қоғамдық ұйымдардың мүшелерімен кездесулер ұйымдастырылды.

Мысалы, бүгінгі күнге де­йін 90-нан астам тақырыптық кез­де­су өтіп, оған 12,5 мыңнан аса адам қатыс­қан. Жалпы, жобаны тал­қылауға қала тұрғындарының ара­сынан 417 мың адам қамтылған. Бұдан өзге қала әкімдігі жанынан құрамына қоғамдық пікірдің жетекшілері, ҮЕҰ басшылары, мәс­лихат депутаттары, бизнес қоғам­дастығының, «Нұр Отан» пар­тия­сының, мемлекеттік ор­ган­дардың өкілдері енген Қоғам­дық кеңес жұмыс істейді.

Сараптама көрсеткендей, жан­ашыр азаматтар қаладағы эко­ло­гия­­лық ахуалды, қоғамдық көлік­тің жұмы­сын, көшені жарықтан­дыру жүйе­сін жақсарту, заңсыз көлік тұрақ­тарын, арықтар желі­лерін ретке келтіру, бұрын облыс құ­ра­мында бол­ған аудандар мәсе­лелерін шешу жолдарын із­дес­тіру, жемқорлық пен құқық­бұзу­шылық деңгейін төмен­дету, белсенді азаматтық пози­ция­сы бар тұрғындарды қатыс­тыра отырып, әкімдік жанынан қоғам­дық комиссиялар құру жөнін­де нақтылы ұсыныстарын білдір­ген. Бұл ұсыныс-пікірлердің бар­лығы жаңа Бағдарламаның тиісті тармақтарына енгізілді және олар жүзеге асырылатын болады. Кон­цептуалды емес, нақтылы сипатқа ие ұсыныстардың барлығы бағдар­лама­ны жүзеге асыру жөніндегі жос­пар­ды жасау барысында толық ескеріледі.

Мерейтой қарсаңында «Алма­ты­­ның 1000 жылдығы – 1000 қайы­­рымды іс» жоспары аясында мегапо­листегі G38 жастар ұйымы биз­нес-қауымдастықпен, үкіметтік емес ұйымдармен және жәй ғана ал­ма­ты­лықтармен ұдайы қа­рым-қатынаста болып, кө­мек­ке мұқтаж жандарға мың түр­­лі қайырым­ды­лық көрсетті.

Осынау акция ҰОС ардагер­лерін, қарттарды, тұрмысы нашар отбасылар мен көпбалалы үйлерді қамтыды. Қайырымды жастар балалар үйлеріне де барып, мүмкіндігі шектеулі жандарға қарайласады.

Мың мейірімге толы тір­лік­тің ішіне үй жинап беру, азық-түлік сатып әперу, ши­па­жайларға жолдама ұйым­дас­тыру, денсаулық сақ­тау мекеме­лерін­де емделуге сеп­тесу­ден бастап, бәрі-бәрі кірді.Акция­ны ұйым­дас­тырушылар осынау сауапты іске қаладағы ЖОО-лар­дың сту­дент­терін тар­тып, оларды жұ­мыс­­пен қамта­ма­сыз етті.

Мың жылдық тарихы бар алып шаһардың мұндай халыққа жақын жасаған қадамы болашақта да жалғасын таба беретін болады.

Бауыржан БАЙБЕК,
Алматы қаласының әкімі 

Дереккөз: egemen.kz