Марста көміртегінің ерекше түрі табылды  

Марста көміртегінің ерекше түрі табылды   
Фото: NASA/Caltech-JPL/MSSS

NASA-ның Curiosity ровері Қызыл планетада көміртегінің ерекше түрін тапты. Бұл туралы NASA жазды.

Ровер Марс тау жыныстарының үлгілерінен алынған Марс метан молекулаларындағы көміртегі изотоптарының үлесін талдады. Зерттеу нәтижелері метанның изотоптық құрамы Жердегі бактериялар түзетін газға жақын екенін көрсетті.

Көміртектің 12 және 13 деп аталатын тұрақты изотопы бар.  Ғалымдар үлгілердегі әрқайсысының салыстырмалы мөлшерін түсінуге тырысып жатыр.

"Үлгілерде 13 көміртегісі жоқтың қасы. Бұл қазіргі Аустралияның орнында 2,7 миллиард жыл бұрын пайда болған бактериялық текті ең көне тау жыныстарының шөгінділеріне ұқсайды", - деді Пенсильвания университетінің профессоры (АҚШ) Кристофер Хаус.

© nasa.gov

Бұл ретте ғалым әзірге бұл кен орындары тірі ағзалардың қатысуынсыз пайда болуы мүмкін екенін жоққа шығаруға болмайтынын баса айтты. Сондықтан зерттеушілер ровер Қызыл ғаламшарда ежелгі тіршіліктің іздерін тауып, деректер жинауды жалғастырады деп үміттеніп отыр.

Ғалымдар түсіндірмесі қандай болса да, бұл процестер әдетте Жерде болатын кез келген нәрсеге ұқсамайды.

Бұған дейін ғалымдар Марстың ішкі бөлігі микробтардың өмір сүруіне қолайлы жағдай жарата алатынын анықтады. Қызыл ғаламшардың ішкі бөлігі микробтарды энергиямен және барлық қажетті заттармен қамтамасыз етеді.

Айта кетейік, былтыр жыл соңында Болонья Ұлттық астрофизика институтының ғалымдары Марста шынында су бар екенін дәлелдейтін мәліметтерді жариялаған болатын. Ресейлік және нидерландық ғалымдар ExoMars-TGO зонды арқылы Марстағы Маринер аңғарындағы ірі мұз шөгінділерін анықтады.

"TGO зонды Марстағы шаң мен топырақ астында бұрын анықталмаған су қорын тапты. Атап айтқанда, зондтағы FREND құрылғысы Маринер алқабының канондық жүйесінде бетінің 40% мұзбен жабылған аумақты анықтады", - делінген хабарламады.

Мұз табылған аумақ Ладога көлінен шамамен 2,5 есе үлкен. Маринер алқабы – Қызыл планетаның оңтүстік жарты шарында орналасқан алып канондар жүйесі. Оның ұзындығы – 4,5 мың км, тереңдігі – 11 км.

Зерттеушілер мұндай қорытындыға 2012 жылғы мамыр мен 2015 жылғы желтоқсан аралығындағы "Mars Express" орбиталық зондымен жасалынған оңтүстіктегі Марс массасының 29 радиолокациялық бейнесін талдағаннан кейін келіп отыр. 

Ғаламшардың оңтүстік полюсіндегі -68 ° С температурадағы мұздың тереңдігі 1,5 шақырым. Дәл осы мұз астында зерттеушілер кішігірім көл бар деп отыр.

 

Т. Раушанұлы