- Негізгі бет
- Әлемтану
- Әлемдегі ең ұзын...
Әлемдегі ең ұзын 5 жол
Ең көне жолдар біздің дәуірімізге дейінгі 4 мыңжылдықта салынған. Месопотамиядағы Ур қаласының маңынан табылған жол мен Англияның Гластонбери қаласына жақын жерден табылған жол осы мыңжылдықтың басына жатады. Еуропадағы ең көне жолдардың бірі "Свит-Трек" деп аталатын жол Ұлыбритания аралынан табылды. Б.з.д 3900 жылдары салынған жол күл, линден ағашынан салынып, оның үстіне емен төсеген. Ең көне жолдарға Крит аралында табылған жолдар да жатады. Біздің дәуірімізге дейінгі 3-мыңжылдыққа жататын Крит жолдары қалыңдығы 15 см-ге жететін әктас тақталардан қаланған. Жол төсеуге арналған кірпіш алғаш рет біздің дәуірімізге дейінгі 3000 жылы ежелгі Үндістанда қолданылған.
Алтын төртбұрыш тас жолы (Үндістан)
2001 жылы Үндістанда бұрын-соңды болмаған жоба – ұзындығы 5846 шақырымды құрайтын айналма тас жолының құрылысы басталды. 300 миллиард үнді рупийі жұмсалған жұмыс 10 жылдан кейін аяқталды. Ал 2012 жылдың басынан бері ел астанасы Делиді жағалаудағы Мумбай, Калькута және Ченнай қалаларымен байланыстыратын тас жол көлік қозғалысы үшін ашылды.
Жол ерекше төртбұрышты пішінге ие, сондықтан ол "Алтын төртбұрыш" деп алды. Ең ұзын бағыты – Калькутта – Ченнай (1684 км). Магистральда 4 қозғалыс жолағы (2-ден 2-ге), ал кей жерлерде 6 (3-тен 3-ке) жолақ бар.
Транс-Канада тас жолы (Канада)
Канада – жер көлемі бойынша әлемдегі екінші үлкен мемлекет. Бұл елде әлемдегі ең ұзын жолдардың бірі болуы таңқаларлық емес. Әңгіме ұзындығы 7821 км болатын "Транс-Канада"тас жолы дәл осы елде орналасқан. Бұл магистраль Канаданың барлық 10 провинциясын және Торонто, Квебек және Галифаксты қоспағанда, провинциялық астаналардың көпшілігін байланыстырады.
Тағы бір ерекшелігі, автомобиль жолы аралда басталып, аралда аяқталады: батыста Ванкувер (Британдық Колумбия) және шығыста Ньюфаундленд. Аралдармен байланыс паромдар арқылы жүзеге асырылады. Сонымен қатар, тас жол 1997 жылдан бері Конфедерация көпірі арқылы материкпен сенімді байланысы бар Принц Эдвард аралының провинциясына енеді.
Транссібір тас жолы (Ресей)
Транссібір тас жолы шартты атау болып табылады, өйткені бұл жолды трансеуразиялық немесе бүкілресейлік деп атаған дұрыс. Мәскеу, Челябі, Новосибирск, Иркутск, Чита, Хабаровск арқылы өтіп, Санкт-Петербургті Владивостокпен байланыстырады. Оның ұзындығы 11 мың км-ден асады. Автомагистраль құрамына 7 федералды магистраль кіреді (Ресей классификациясы бойынша).
Ең қысқа және ең көлік көп жүретін учаске – Санкт-Петербург - Мәскеу ("Ресей" федералдық тас жолы, 664 км). Ең ұзыны - Чита - Хабаровск ("Амур" федералды тас жолы, 2165 км). Айта кету керек, Амур тас жолының құрылысы ресми түрде 2010 жылы аяқталды, бірақ кейбір учаскелер күрделі жөндеуді қажет етеді.
Жоғарыдағы суретте Тайшет қаласының айналма жолы.
1-жол (Австралия)
Австралиялық 1- тас жолды (бірінші магистраль) Оңтүстік жарты шардағы ең ұзын деп атауға болады. Оның ұзындығы 14500 км. Магистраль бүкіл континентті айналып өтіп, барлық штаттар мен Солтүстік аумақты айналып өтеді. Тасмания аралында сонымен қатар паром арқылы қосылған тас жол бар.
Магистраль Австралияның негізгі қалаларымен байланысады: Сидней, Брисбен, Дарвин, Перт, Аделаида, Мельбурн және Хобарт (Тасмания). Алайда 1-ші магистраль астана Канберраны айналып өтеді.
Панамерикалық тас жолы
Дүние жүзіндегі ең ұзын магистраль – Латын Америкасының 12 штатын – Мексикадан Чили мен Аргентинаға дейін байланыстыратын Панамерикалық магистраль. Оның Гиннестің рекордтар кітабына енген ресми ұзындығы 24140 км, ал бейресми ұзындығы екі есе ұзын, шамамен 48 мың км. Ресми түрде автожол Америка Құрама Штаттарымен шекаралас Мексиканың Нуэво-Ларедо қаласынан басталады. Жол Мехикоға, содан кейін Тынық мұхиты жағалауымен Вальпарайсоға (Чили) дейін жалғасады, онда тас жол шығысқа қарай Аргентина астанасы Буэнос-Айреске қарай бұрылады.
Панама-Колумбия шекарасында 100 шақырымдық жолсыз жер бар (Дариен Гап деп аталады). Магистральдың бейресми бөлігі Алясканың солтүстігіндегі Прудхо шығанағы ауылынан басталып, Канада мен Америка Құрама Штаттарынан өтіп, Венесуэла мен Бразилияға тармақтарын қамтитып, Тиерра-дель-Фуэгода аяқталады.
Т. Раушанұлы