Қазақстанда маркетплейс немесе онлайн сауда нүктелері арқылы тауар сатып алып, сапасыз өнім алған жағдайда немесе сатушы тарапынан заңсыз әрекеттер байқалса, тұтынушы өз құқығын қорғауға құқылы, - деп хабарлайды Massaget.kz тілшісі.
Тауар немесе қызмет сапасыз болған жағдайда не істеу керек?
Бірінші қадам, алдымен, сатушыға немесе маркетплейске ресми шағым жазып мәселені шешуге тырысу керек.
Шағымды кімге жолдау керек?
Маркетплейс әкімшілігіне (Kaspi.kz, Wildberries, Ozon, AliExpress, т.б.)
Тікелей сатушыға (олардың байланыс нөмірі мен электронды поштасы сайтта көрсетілуі тиіс)
Не жазу керек?
Тауар немесе қызмет туралы ақпарат (аты, бағасы, сатып алу күні)
Проблеманың сипаттамасы (ақауы, сапасыздығы, жеткізілмегендігі)
Дәлелдемелер (чек, фото, видео, хат алмасулар)
Ақшаны қайтару немесе тауарды ауыстыру талабын көрсету
Егер сатушы 10 күн ішінде жауап бермесе немесе мәселені шешуден бас тартса, мемлекеттік органдарға жүгінуге болады.
ҚР заңнамасы бойынша тұтынушы құқығы қалай қорғалады?
Қазақстан Республикасының "Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы" Заңы (04.05.2010 ж. № 274-IV) бойынша:
- Тұтынушы сапасыз тауарды айырбастауға, қайтаруға немесе жөндетуге құқылы.
- Егер сатушы немесе маркетплейс шартты орындамаса, тұтынушы құқығын қорғау органдарына шағымдана алады.
Қайда шағымдануға болады?
Қазақстан Республикасы Сауда және интеграция министрлігіне қарасты Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитеті
Онлайн қайда жүгіне аласыз?
eGov.kz арқылы
fkc.gov.kz сайты арқылы онлайн шағым жазу
Жергілікті тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаменттеріне
Қандай мәселелерді шешеді?
Сапасыз тауар мен қызмет көрсету
Жалған жарнама мен ақпараттың дұрыс болмауы
Тауарды қайтарудан бас тарту
2) "E-Tutynushy" платформасы
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау бойынша арнайы мемлекеттік жүйе.
Шағым беру үшін:
E-tutynushy.kz сайтына кіру.
Электронды шағым қалдыру.
Мәселені бақылау (шағым қарастыру уақыты – 10 күн)
3) Антимонополия комитеті (Бәсекелестікті қорғау агенттігі)
Егер маркетплейс немесе сатушы тұтынушыларды алдап, бағаны негізсіз көтерсе немесе әділетсіз бәсекелестікке барса, Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігіне жүгінуге болады.
Қалай шағымдану керек?
Fadq.kz сайты арқылы. Жергілікті антимонополия бөлімдеріне хат жазу. Прокуратура және сот органдары.
Егер барлық инстанциялардан нәтиже шықпаса, сотқа жүгінуге болады.
Қандай жағдайларда сотқа беруге болады?
Ақша қайтарылмаса.
Алаяқтық әрекет байқалса.
Тұтынушының құқығы өрескел бұзылса.
Қалай сотқа шағымдануға болады?
Сот кабинеті (office.sud.kz) арқылы электронды арыз беру
Адвокат немесе заңгер көмегіне жүгіну
Халықаралық маркетплейстер бойынша не істеуге болады?
Егер AliExpress, Amazon, eBay сияқты халықаралық маркетплейс арқылы тауар алсаңыз және мәселе туындаса:
Тікелей маркетплейстің dispute (дау шешу) жүйесі арқылы шағымданыңыз.
Қазақстандағы тұтынушылар құқығын қорғау ұйымдарына хабарласыңыз.
Халықаралық тұтынушылар қауымдастықтарына жүгінуге болады (мысалы, econsumer.gov).
Маркетплейс алаяқтығынан қалай қорғануға болады?
Тек тексерілген сатушылардан алыңыз (Kaspi.kz, Wildberries секілді маркетплейстерде сатушының рейтингіне қараңыз). Сатып алу алдында тауар туралы пікірлерді оқыңыз. Сатушының заңды реквизиттерін тексеріңіз (ЖК немесе заңды тұлға тіркелген бе). Чек пен төлем құжаттарын сақтаңыз.
Instagram парақшамызға жазылып, ең қызықты ақпараттарды бірінші болып оқыңыз!
А. Бақдаулет