Тілек Ырысбек. Алақанымнан аққан көлеңке...

Тілек Ырысбек. Алақанымнан аққан көлеңке...
Фото: Тілек Ырысбек

Қытайдың Шынжаң Ұйғыр автономиялық ауданына қарасты Мұңғұлкүре ауданы, Түргенбұлақ аулында дүниеге келген. Ақын, аудармашы. Қазақ тіліне Хулио Кортасар, Сэмюэль Беккет, Томас Элиот секілді т.б батыс авторларының шығармаларын тәржімалаған.

Өзеннен өзенге көз салған Google Maps

Біз кеше су бетіне шағылған шеңбер тербелістерінің көркіне құмартып өзенге үнемі тас лақтырып ойнайтынбыз...
Бұл тербелістер иірімін елестете отырып кенет Ван Гог картинасына құлаған тастар туралы ойлана бастадым.
Мен сосын Google қаритасынан Шинжияңда қалған туған жерімді іздедім,
ештеңе өзгермеген
құдды мен өліп қалған сияқтымын.
Немесе балалық шағын көктен бақылап
тұрған құдай секілдімін.

Кенет Экран бетінде
Қарита ішіндегі өзен жағасында тұрған балалар маған қарата тас лақтыра бастады.
Ал олар мен едім.

Мен, өзімді сағындым...

Момидзи

Алақанымнан аққан көлеңке,
Жүзімді жасырғанда,
Уақыттан үзіліп,
Аспанға мағынасыз телмірдім,
Мен солай,
Бала күнгі сынған айнаға шағылысқан жарқылдың,
Жалт-жұлт еткен әнтек,
Естеліктерін ғана есіме түсірдім.

Көзіме шағылысқан сәуледен,
Жанарымды тайдырып ойнаймын деп,
Әлдебір кездескен адамдарым мен киген киімдерімді ұмытыппын.
Тек қана қара қолғабым мен қырау қатқан тікбұрыш терезеге телмірген көздерім әлдебір шимайлардан жоғалған өркениетті іздегенін түсіндім.

Күннің көл бетіне шағылысқан сәулесін,
Тек өзіммен ғана ала кетердей тебіреніп,
Өзгелердің де көзінде көлбең қағатыныны секілді,
құдды өмір мен үшін жаралғандай әсерленіп жүріппін.

Кенет селк еткен жапырақтан,
Ауа сыртындағы суретке жанарымды сидырып үлгердім.
...
Жапырақ үзілді...
Жапырақ Үзіліп
Жерге түсті...

Ішінен

Күнделікті тұрмыстың қайталанбайтыны секілді,
Немесе керісінше қайталанатыны секілді,
Азанда өмір жейде киюден басталады.

Киімім кебінім секілді,
Қайнаған су толы стакан ішіне,
Тым ұзақ тесіле қараймын.
Мен, сосын, жуамын қолымды, күнәмді жуғандай сабынмен.

Айнаға қараймын айналар ішінен,
Айналар ішінде ағарған шашым бар...

Аспанға тесіле беремін несіне,
Төртбұрыш қабырға ішінен,
Қағаздың бетіне үлкендеу шеңбердің суретін саламын,
Сол шеңбер ішінде жоғалтып алардай өзімді,
Адасып кетердей өзімнен,

Қабырға сыртынан унитаз сар етті, күннің күркірін,
Дюшан мен Кафканы,
Өмірі көрмеген өзімді және дәл сондай көршімді есіме түсірді,

Мен ештеңе ойлаған жоқпын.
Je ne comprends pas!

"landzhou" (兰州) кеспеханасындағы оқиға

Біз бүгін тозақ туралы кеспе жеп отырып әңгімелестік,
Қытайдың ашты кеспесі аузымызды ашытсада,
Біз жұмақ туралы да айтуды ұмытқан жоқпыз.
кенет қасымдағы ашты кеспеден мұрны терлеген
пейіштен үмітті,
намазхан жігіттердің қандай  бақытты екеннін көрдім де,
мен өзімді сол күні,
қатты аядым.
Қайран қытай кеспесі..

Boketto (ぼけっと)- емес

Мен шегілген темекі тұқылын қолымда үнсіз үзақ ұстап тұрдым...
Сосын балалар алаңының шуылына көз салдым.
Тіліме байланған уақыт көлеңкеме айналды.
Елеусіз қалған сәбет орындығы,
Шаң басқан сынға айнаға шағылысып,
менің балалық шағымның ертегі екенін есіме түсіргісі келеді,
Кенет төбемдегі ұшаққа көз салдым...
жан-дәрменім қалмай айқай сап жүгіргім келді...
"Симуляция" деп әнтек күбірледім,
темекі түтіні көзімді ашытты ма?!
Бесінші қабатта балконда тұр екем...
Мені "жуңгоға" алып кеткенде ғой деп ойладым
Мүмкін ойламаған шығармын...
Je ne sais pas...
你知道的嗎?

Қызыл

Құмға айналған кітап,
Әлемнің тек мәтін екенін,
Мәтіннің тек мағынасыздық екенін,
Кеңістік пен уақыттың өлім алдында өмір сүрмейтінін, 
Үмітсіздік пен үрейдің,
Шындық пен ақиқаттың,
Біз үшін бәрінен де алыс екенін,
Түсіну үшін,
уақытты сағынып өлудің,
Немесе жәй ғана бақытты болудың,
Өзі жеткіліксіз. 
Біз өзгелердің көлеңкелерінен,
Өз көлеңкелерімізді іздейміз деп жүріп өз көлеңкелерімізден адастық.
Бұл адасу бізді себепсіз жалығуларға бастаса екен. 
Шіркін!
Кенет Қорқыт шақырған азан дауысынан шошып ояндым!

Je ne sais pas!

Сен маған ештеңе айтпа, үндеме дұрысы,
Жай ғана көзіңді жұмда, теңізді көр.
Сен ешкім де емессің, мен де ешкім де емеспін,
Біз жәй ғана ойлармыз, ойлармыз жәй ғана,
ұмытып қалатын секілді есімін біреудің.

Терезе. Орындық сөйлейтін секілді.
Жапырақ күлетін секілді ақынға!
Уорхол мен Баския суреті секілді,
Кола ішкім келеді менің,
сосын, ешкімге білдіртпей,
Жылағым келеді менің,
Жәй ғана,
Бірақ біз қалай?
Ұмытып қалдық екенбіз ұмытыуды..
‌Je ne sais pas!

Т. Раушанұлы