Фариза Оңғарсынова: "Жырым қалсын жанымның ұшқынындай жүректердің үмітін жалғастырып"
Бұдан былай арамызда жоқ болса да, ақынның өз сөзімен айтсақ, "аққан жұлдыз секілді ғұмырынан мәңгі ұшқын қалған" Фариза апамыздың өлеңдерін ұсынамыз.
Телефон шыр етеді:
сонда менің жүрегім дір етеді,
көйлегімнің желбіреп гүл етегі
Жүгіремін. Не пайда сен емессің.
Тек қимылдау көңілді жүдетеді.
Кешке дейін неше рет дірілдетіп
мәнсіз, әрсіз, алаңмен күн өтеді.
Телефон, шыңғырсаң да,
көтермеймін енді мен – қылғын, сарна!
Жүрегіме тыныштық бермей қойды-ау,
төбесінен бір қойып сындырсам ба?!
Әне тағы… сені ме!
Қоңыр дауыс!
Трубканы сүйіп мен тұрдым сонда...
Жігіттердің жүрегін
ұрлай бергім келмейді.
Сүйдім деген тілегін
тыңдай бергім келмейді.
Кез келгенін ғашық қып,
әлек еткім келмейді.
Аз күндік жай машық қып
және де өткім келмейді.
Алғашқы арман-тілекті
шетке ысырғым келмейді.
Бірді сүйген жүректі
көпке ұсынғым келмейді.
***
Ақынның нәзік жүрегі
самалдан тоңар гүл еді.
Халқының махаббатымен
ақсұңқар құстай түледі,
ел ғана – тұғыр, тірегі.
Әділет үшін жан салып,
алдында тұрсын қанша алып –
шындыққа жетпей тынбайды,
қияметтерге қарсы ағып,
баурайды сонда бал шабыт.
Сұлулық пенен пәктіктен
рақат күткен, бақ күткен,
шығып кеткенше ақтық дем,
арпалысып өтер қасқайып
күңкілмен, бұқпа сақтықпен.
Аялап туған ел, жерін,
өнерін, тілін, ерлерін
қастерлер елдің туындай.
Аяла халқым, суынбай
Бұқардың мұрагерлерін!
***
Жырымды алғаш тыңдаған
ауылымды сағындым.
Қош айтып қол бұлғаған
бауырымды сағындым.
Ақша бұлты жарасқан
аспаныңды сағындым.
Қуыршақ ойнап таласқан
достарымды сағындым.
Еркелеткен жасымнан
ағаларды сағындым.
Мейірім төккен асыл жан –
жан анамды сағындым.
Таң нұрымен даланың
жайнағанын сағындым.
Әнші құстар таң әнін
сайрағанын сағындым.
Жазғы кеште тербеткен
самалыңды сағындым.
Кеше ғана сенде өткен
бала күнді сағындым.
Сен қайда жүрсің?
Мені осынша сағындырып,
Жүрегімді лаулатып, жалын қылып.
Мен сені іздеп жүрмін
Шығар-ау деп жарқ етіп, түзден бір күн,
Мазасыздық жайлаған жанымды ұғып.
Жинап жүрмін жүрекке ашу, ыза.
Кеудемде қамалған үн,
шаттығым мен пәк күлкім, ән – арманым.
Басқаларға айта алмас сырымды мен
Ішімде бүгіп жүрем -
ақтаруға тек қана саған бәрін.
Жанымды жайып салам,
Көмілмей жасқа, мұңға,
Орап сені сағыныш – ақ сағымға.
Қымсынбаймын, бар әлем қарап қалса
Сені ұйықтатып алдымда таң атқанша
Отырамын көз ілмей бас жағыңда.
Арпалысқан сәтте сол
сағыныш, наз, қимастық, арман, үміт
Әттең атып қалады-ау таң да күліп…
Әлде әйнектен қызғанып Ай қарай ма,
Ол да сені нұрымен аймалай ма?
Мені осынша сағындырып,
Жүрегімді лаулатып, жалын қылып.
Мен сені іздеп жүрмін
Шығар-ау деп жарқ етіп, түзден бір күн,
Мазасыздық жайлаған жанымды ұғып.
Жинап жүрмін жүрекке ашу, ыза.
Кеудемде қамалған үн,
шаттығым мен пәк күлкім, ән – арманым.
Басқаларға айта алмас сырымды мен
Ішімде бүгіп жүрем -
ақтаруға тек қана саған бәрін.
Жанымды жайып салам,
Көмілмей жасқа, мұңға,
Орап сені сағыныш – ақ сағымға.
Қымсынбаймын, бар әлем қарап қалса
Сені ұйықтатып алдымда таң атқанша
Отырамын көз ілмей бас жағыңда.
Арпалысқан сәтте сол
сағыныш, наз, қимастық, арман, үміт
Әттең атып қалады-ау таң да күліп…
Әлде әйнектен қызғанып Ай қарай ма,
Ол да сені нұрымен аймалай ма?
***
Дара күндерімнің,
Нала түндерімнің
Серігі болғаның үшін,
Сенімі болғаның үшін,
Мен сені аялаймын.
Біреудің пасықтығынан,
Біреудің жасып мұңынан,
Жүрегім сыздаған кезде,
Жаным мұздаған кезде
Мен сені саялаймын.
Біреудің күлкісін көріп,
Бақыттың түр-түсін көріп,
Шаттанып қалған шағымда,
Жеткендей арман-сағымға,
Қуаныштан дірілдеп денем,
Алдыңа күлімдеп келем.
Ажалмен айқасқан сәтте
Қыршын жас көз ілгенін көріп,
Өткінші сезімдерді көріп,
Кешегі «доспын» дегеннің
Минутта жерінгенін көріп,
Кімнен өшімді аларымды білмей,
Кімдерге кінә тағарымды білмей,
Алдыңа лапылдап келем,
Жарылуға жақындап келем.
Өмірдің өткелдерінен
Қиындық көп көргеніммен,
Өртеніп от басқаныммен,
Өзіңмен қоштаспадым мен.
Күлкімді, жайлы күнімді,
Азапты, қайғы-мұңымды
Өзіммен бөліскенің үшін,
Қатем мен жеңістерім үшін,
Менің мынау қиындау тағдырым болып,
О, баста көріскенің үшін,
Өлең, мен сені аялап өтем!
Нала түндерімнің
Серігі болғаның үшін,
Сенімі болғаның үшін,
Мен сені аялаймын.
Біреудің пасықтығынан,
Біреудің жасып мұңынан,
Жүрегім сыздаған кезде,
Жаным мұздаған кезде
Мен сені саялаймын.
Біреудің күлкісін көріп,
Бақыттың түр-түсін көріп,
Шаттанып қалған шағымда,
Жеткендей арман-сағымға,
Қуаныштан дірілдеп денем,
Алдыңа күлімдеп келем.
Ажалмен айқасқан сәтте
Қыршын жас көз ілгенін көріп,
Өткінші сезімдерді көріп,
Кешегі «доспын» дегеннің
Минутта жерінгенін көріп,
Кімнен өшімді аларымды білмей,
Кімдерге кінә тағарымды білмей,
Алдыңа лапылдап келем,
Жарылуға жақындап келем.
Өмірдің өткелдерінен
Қиындық көп көргеніммен,
Өртеніп от басқаныммен,
Өзіңмен қоштаспадым мен.
Күлкімді, жайлы күнімді,
Азапты, қайғы-мұңымды
Өзіммен бөліскенің үшін,
Қатем мен жеңістерім үшін,
Менің мынау қиындау тағдырым болып,
О, баста көріскенің үшін,
Өлең, мен сені аялап өтем!
Өтеді уақыт, өтеді өмір демде...
Қабырғасы жылдардың сөгілгенде,
мылқау мезгіл құяды мұзды суын
алаулаған сезімге, көңілдерге.
Мәңгі жасыл бақтарды қар басады,
жазғы түндей адамның арда шағы.
Мезгіл желі бағытын тез өзгертіп,
тақсырлар да, тақтар да алмасады.
Түтесе де уақыттың ұшқан шаңы,
адамды алға өмірлік күш тартады.
Бір-бірінсіз күні жоқ және адамдар
бір-бірінің ғұмырын қысқартады.
Көл тартылып, жанартау өртенгенмен,
тіршіліктің заңдарын Жер теңгерген.
Тылсымдарда тұншықсын, бірақ та адам
нұр сәулелер күтеді ертеңдерден.
Тек үміттің отымен ғұмырлы адам,
бұл - тірлікте бүгінгі, бұрындағы ән,
тыныштықта жаны жай күн кешеді
құламаған, тасқынға ұрынбаған.
Далаға жат көлеңке, күңкіл, күдік,
жанға мәңгі нұр шашып бір күнгі үміт,
ұнатады қырдағы ел
найзағайлар
түнектерді түргенде сілкіндіріп.
Дүбірлерден жатады қыр жаңарып,
сілкіністер күтеді мұнда халық:
қан тулаған жүректер елеңдейді,
арғымақтар өткенде зулап ағып.
Өмірің де — шырқайтын жалқы бір ән,
әуенінен өрт екпін, қарқын ұғам.
Аққан жұлдыз секілді ғұмырың да,
мәңгі ұшқындар қалсын тек жарқылынан!
Арғымақтай өтсе де ғұмыр ағып
(бұл - ежелден тірліктің сыры қанық),
адам мәңгі жалғайды үміттерді
бір-бірінен көкпардай іліп алып.
Мезгіл көші жылдарды алмастырып,
өтеді өмір, менде де қалмас тұрып.
Жырым қалсын жанымның ұшқынындай
жүректердің үмітін жалғастырып.
Дайындаған: Мейіргүл Оңғарова
Сурет: inform.kz, molodezhka.blogspot.com, tarih.spring.kz
