Бала психологиясы және тәрбие

Бала бойындағы қызғаншақтық психология түрліше дәрежеде болады. Бүгінгі таңда көптеген балалар «ерке», «тәкаппар» мінездерді жұқтырып алған. Олар басқалардың өзінен жақсы болуын, өзінен асып кетуін қаламайды, тіпті үнемі басқаларды жазғырып жүретін болады. Қызғаншақтың төмен дәрежелі сезім. Бұл баланың өсу барысына өте зиянды болып келеді. Отағасы болу тұрғысынан баланың осындай жан күйін байқаған сәтте дереу түзетуге кірісу керек дейді мамандар. Қытайлың маман Жан Хуа өспірімдердегі күшті қызғаншақтық психологиясы кезінде ана-ана оған көбірек көңіл бөлуі, оның бойындағы артықшылықты дер кезінде байқап, мадақтау айтып шабыттандыруы керек деген пікірде. ата-ананың баланы мадақтауы орынды болуы, асыра сілтемеуі, мадақты нақты дүниеге қарата айтуы бек ләзім. Осы сәтте жөнін тауып бала кемшіліктерін өзіне түсіндіріп беру де өте маңызды. Екіншіден, осындай күйі қалыптасып үлгерген балалар үшін ата-аналар өзі сияқты балалардың табысқа қалай жеткенін, қалай құлшыныс жасайтынын айтып беруі керек. Осы арқылы балалардың мадақ, сыйлық сахнасына көтерілген сәтін ғана көріп, олардың осы жолдағы еңбегіне селқос қарауының алдын алу керек. Бала алдында үнемі басқа отбасының балаларын мадақтай беру де жөн болмайды. Баладағы ыңғайсыз күйді болдырмау үшін оның назарын тез басқа жаққа бұрып әкету керек. Баланың өзін қор санау, айналасына салғырт қарау, басқаларға соқтыға беруі сынды нашар әдеттеріне қатаң сын айтып, қателіктерін өзіне айтып тұру керек. Ең бастысы баланың өсіп-жетілу барысында ондағы өзгерістерге жай қарамаған жөн. Себебі, бұл өзгерістер оның болашақта толық адам болып қалыптасуына кері әсерін тигізеді.

Дайындаған: Мейіржан Әуелханұлы

Сурет: moy.su