- Негізгі бет
- Сымбат
- Шашбау қыздың абыройын...
Шашбау қыздың абыройын шашпау үшін тағылады
Қазақ халқының әрбір ырымына, тиымына, салт-дәстүріне байыптап қарасаңыз, кішкентай ғана дүниенің арғы жағында үлкен мағына жатқанын байқаған боларсыз?! Қазақтың ұл-қызды тәрбиелеудегі даналығы мен мәдениетіне осы бір айғақтар дәлел болып тұр. Кезінде нәзік жандының барлығы дерлік қолаң шашқа сән беріп оюланған шашбау, күмістелген шолпы таққан. Ал, қазіргі уақытта шашбау тұрмақ, шашы ұзын қызды сирек кездестіреміз.
Қазақ халқы тұрмысқа шықпаған қызына міндетті түрде атаулы әшекейлерді тақтырды. Бұл әшекейлер сол заманғы қыз атаулының символы іспетті. Сонымен, шаштың әдемілігін арттырған бұл бұйымдарды тағудағы түпкі мағына қандай?
Шолпы шаштың ұшына, шашбау бұрымның түбіне ілініп шашпен бірге өріледі. Осылайша, шаш салмағы ауырланып, ерте күнінен осы әшекейлерді таққан қыз арқасын түзу ұстап, сәнді жүре алады. Сонымен қатар, шолпы салмағының арқасында шаш та ұзын болып өсіп, ауыр салмақтың әсерінен күнделікті бас ауруы деген түсінік болмаған. Қоңыраулы шолпы тағу арқылы қыздың артық оғаш қимыл жасамауына мән берген. Әшекейдің сыңғырлап дауысының естілі бастағаны, яғни үйге қыз бала кіріп келе жатқаны деп үлкендер реттеліп, жинақталып отырған. Шашбаудың дыбысы жиі, қатты шықса ұшқалақ, сумаң қылықты қыз болғаны, ал ақырын ғана естілген шашбаулы қыздың мінезі өте сабырлы, биязы, нәзік екенін аңғартқан.
А. Қажиев