Бүгінде еліміздегі жоғарғы оқу орындары 200-ден астам мамандық бойынша оқытады. Алайда, жоғарғы оқу орнын бітірген түлектердің 74%-ы меңгерген мамандығымен жұмыс істемейді екен. Сонда қалған 26%-ы ғана диплом бойынша қызмет атқарады. Бұл - түлектеріміздің әу бастан-ақ мамандықты дұрыс таңдамауының салдары. "Адам екі түрлі жағдайда қателеспеу керек: бірі - жар таңдағанда, екіншісі - мамандық таңдағанда" деп жасы үлкен аға-әпкелеріміз бекер айтпаса керек. Өз жаныңызға жақын мамандықты іздеп табу - күрделі әрі жауапты жұмыс.
Бастысы - "Маған немен айналысқан ұнайды? Болашақта өзімді қай саланың маманы ретінде елестетемін? Осы мамандықты оқу арқылы қоғамға қандай үлесімді қоса аламын? Бұл салада жетістікке жете аламын ба, жұлдызым жоғарыдан көріне ме?"- деген сынды сұрақтарға жауап табу. Оқуға түсуді емес, бастысы кім болғыңыз келетінін ойланғаныңыз жөн. Себебі мамандық таңдау - ол өмірлік таңдау.
Қабілетіңізге, қызығушылығыңызға байланысты белгілі бір мамандық түрін таңдаған соң 4-5 жыл бойы білім алатын оқу ордасын байыппен таңдаған дұрыс. Бұл мәселені шешуге, төмендегі 2013-2014 жылғы оқу орындарының рейтингі көмектеседі деген ойдамын.
Әлемнің ең үздік оқу орындары:
1. California Institute of Technology (United States) – 94.9%
2. Harvard University (United States) – 93.9%
3. University of Oxford (United Kingdom) – 93.9%
4. Stanford University (United States) – 93.8%
5. Massachusetts Institute of Technology (United States) – 93.0%
6. Princeton University (United States) – 92.7%
7. University of Cambridge (United Kingdom) – 92.3%
8. University of California, Berkeley (United States) – 89.8%
9. University of Chicago (United States) – 87.8%
10. Imperial College London (United Kingdom) – 87.5%
Ұлттық рейтинг - 2013 жыл. Үздік ЖОО тізімі:
1. Л. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университеті
2. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
3. М.Әуезов атындағы ОҚМУ
4. Қ.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ
5. Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті
6. Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті
7. Е.Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университеті
8. Қазақ Ұлттық аграрлық университеті
9. Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университеті
10. Қ.А.Йассауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті
2013 жылдың үздік техникалық жоғары оқу орындарының бестігі төмендегідей:
1. Қазақстан-Британ техникалық университеті — 91,19%;
2. Қаныш Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті — 72,08%;
3. Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті — 67,23 %;
4. Алматы технологиялық университеті — 53,68%;
5. Сәкен Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті — 52,77%.
Гуманитарлық-экономикалық жоғарғы оқу орындары арасында үздік болып төмендегі университеттер танылды:
1. ҚМЭБИ (КИМЭП) университеті — 96,30%;
2. Қазтұтыну одағының Қарағанды экономикалық университеті — 59,02%;
3. Тұрар Рысқұлов атындағы Қазақ экономикалық университеті — 58,33%;
4. Қазақ гуманитарлық-заң университеті — 56,06 %;
5. Абылай хан атындағы Халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті — 56,03 %.
Еліміздің үздік медициналық жоғарғы оқу орындарының бестігі:
1. Астана медициналық университеті (Қазақ мемлекеттік медициналық академиясы) - 86,41 %
2. Қарағанды мемлекеттік медицина университеті – 74,21%
3. С.Д. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті – 68,34%
4. Семей мемлекеттік медицина университеті – 45,01%
5. Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы – 40,98%
Қазақстандағы педагогикалық ЖОО-ның бестігі:
1. Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті – 94,80%
2. Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті – 73,92%
3. Павлодар мемлекеттік педагогика институты – 67,01%
4. Ақтөбе мемлекеттік педогогика институты – 51,43%
5. Тараз мемлекеттік педагогика институты – 51,17%
Еліміздегі үздік өнер оқу орындары:
1. Қазақ ұлттық өнер университеті (Қазақ ұлттық музыка академиясы) – 91,28 %
2. Т.К. Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясы – 74,08%
3. Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы –39,22%
Айта кету керек, мектебіміздің 2013-2014 оқу жылындағы түлектерінің 22-сі техникалық бағытта оқу гранты бойынша, ал 2-еуі гуманитарлық бағытта ақылы оқып жатыр. Алматы Энергетика және Байланыс университетінде – 7, Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университетінде – 4, Қазақ-Британ Техникалық университетінде – 7, Қазақ бас Сәулет-Құрылыс академиясында – 1, Тынышбаев атындағы Транспорт және Коммуникация академиясында – 2, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде – 1, Халықаралық IT университетінде – 1, Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университетінде – 1 түлегіміз білім алуда.
Мамандықты таңдай отырып, тағдырыңызды таңдайтыныңызды ешқашан естен шығармаңыз. Конфуций: «Жаның қалайтын істі табыңыз, сол кезде ешқашан жұмыс істемейтін боласыз», - деген екен. Ең бастысы - сізге не қажет екенін білу. Жүрек үнін тыңдасаңыз, ешқашан қателеспейтініңізге кепілдік беремін. Ендеше, іске сәт!
Жолдаған: Аида Мунтиева
Сурет: voxpopuli.kz,uralcons.org