Хронология: он сегізінші бөлім

1841-1918 ж.ж.

Сазгер әрі әнші Мұхит Мералыұлы өмір сүрген.

1861 ж.

Троицкіде, Орынбор, Қазалы жерлерінде орыс-қазақ мектептері ашылды.

1870 ж. 26 наурыз

"Бұратана" халықтар арасында сауатсыздықты жою туралы Ереже шығарылды.

1872 ж.

Омбыда мұғалімдер мектебі ашылды.

1879 ж.

Ташкентте мұғалімдер мектебі ашылды.

1883 ж.

Орскіде тұңғыш мұғалімдер мектебі ашылды.

1868 ж.

Түркістанда статистика комитеті құрылды.

1878 ж.

Семейде статистика комитеті құрылған.

1883 ж.

Семейде 260 кітап қоры бар кітапхана ашылды.

1909 ж.

Абай Құнанбаевтың шығармалар жинағы ресми баспадан шығарылды.

1858-1931 ж.ж.

Ақын, философ Шәкәрім Құдайбердіұлы өмір сүрді.

1906 ж.

Патша үкіметі оқу-ағарту ісін дамыту туралы ереже қабылдады.

ХХ ғ. басы

Қазақ мәдениеті ұлттық деңгейге көтеріле бастады.

1907-1912 ж.ж.

Ресей отарлау саясатының әсерінен 2 млн. 400 мың адам Қазақ жеріне қоныстандырылды.

1916 ж.

Қазақтардың 40 млн га жер алынды.

1914 ж. 1 тамыз

Бірінші дүниежүзілік соғыс басталды (38 минут).

1914 ж. 9 қазан

"Жетісудағы дәулетті топтарды қаруландыру туралы" құпия бұйрық шықты.

1915 ж. маусым

Екібастұз, Спасска мыс кеніштерінде, Орынбор-Ташкент темір жолдарында ереуілдер болды.

1916 ж.

Верный мен Семейде толқулар болды.

1914 ж. тамыз

Омбыда 2000 әскери тұтқын болған.

1915 ж. ақпан

Зайсан, Павлодар,ғ Өскемен, Семейде - 7490, Ақсола облысында-8612 тұтқын болған.

1916 ж.наурыз

Түркістан өлкесінде 200 мың әскери тұтқын тіркелген.

1916 ж.

Петропавл уезіне 4000 тұтқын қоныстандырылды.

1915 ж. мамыр

Риддер кен орындарында әскерлердің бой көтерулері болды.

1916 ж. 25 маусым

Патша үкіметі "Түркістан мен Дала өлкесінен 25-43 жас аралығындағы 500мың адамды қара жұмысқа тартылсын" деген дарлығы шықты.

1916 ж.

Патша үкіметі жарлығына қарсы ұлт-азаттық көтерілулер болды.

1916 ж. 23 тамыз

Генерал-губернатор Куропаткиннің құпия бұйрығы шықты.

1916 ж. 20 шілде

Куропаткин Түркістан өлкесінің генерал-губернаторы болып тағайындалды.

1916 ж. 12 тамыз

Патша үкіметі Қапал, Лепсі,Жаркент уезд бастықтарына жергілікті халыққа ойран салуды талап етті.

1916 ж. 1 тамыз

Көтерілісшілер Кравченконың жазалау отрядтарын талқандады.